9شهريور :عراق از سال 2003 تا 2010؛ روايتى به دردناكى هفت سال جنگ

ايلنا: امروز «جو بايدن»، معاون «باراك اوباما»، رئيس‌جمهورى آمريكا با حضور در مراسم پايان ماموريت نظامى سربازان آمريکايي، پايان هفت سال عمليات نظامى اين كشور در عراق را اعلام ‌كرد.
به گزارش ايلنا به نقل از بي‌بي‌سي، عراق از آوريل سال 2003 تا 31 آگوست سال 2010 دوران جنگى را پشت سر گذاشت كه روايتى دردناك در تاريخ اين كشور رقم زد، در زير به مهمترين تحولات اين جنگ هفت ساله اشاره مي‌كنيم:
۹ آوريل ۲۰۰۳، دولت صدام سقوط کرد؛ با پيشروی نيروهای آمريکايی به قلب پايتخت، دولت صدام کنترل بغداد را از دست داد. نيروهای آمريکايی در حرکتی نمادين به عراقي‌های خوشحال در پايين کشيدن مجسمه بزرگی از رئيس‌جمهورى مخلوع کمک کردند.
۱۵ آوريل ۲۰۰۳، آمريکا بنای عراق جديد را آغاز مي‌کند؛ نمايندگان عراقی در همايشی که توسط آمريکا ترتيب داده شده است برای همکاری در ساختن عراقی دموکرات و فدرال به توافق مي‌رسند. اين نخستين تلاش برای استقرار حکومت مدنی پس از سرنگونی دولت بعثی در عراق است. «زلمای خليل زاد»، فرستاده کاخ سفيد به شرکت کنندگان در اين گردهمايی گفت آمريکا مطلقا تمايلی به حمکرانی بر عراق ندارد.
۱ مى ۲۰۰۳ ، بوش پايان بخش اصلی نبرد مسلحانه را اعلام کرد؛ «جورج بوش» اعلام كرد كه که آمريکا در جنگ عراق پيروز شده و بخش عمده عمليات نظامی در اين منطقه پايان يافته است؛ اما هشدار مي‌دهد هنوز کارهای دشوار زيادی برای انجام دادن مانده است.
۶ مى ۲۰۰۳، حکمران جديد آمريکايی و غير نظامی عراق تعيين شد؛ بوش، «پل برمر» را به عنوان حکمران غير نظامی عراق تعيين مي‌کند. او موظف مي‌شود که بر گذار عراق به دموکراسی نظارت کند. او همچنين به عنوان مافوق «جی گارنر»، ژنرال بازنشسته که مسئول بازسازی عراق است، منصوب مي‌شود.
۲۲ مى ۲۰۰۳، سازمان ملل تحريم‌ها را لغو مي‌کند؛ سازمان ملل قاطعانه از قطعنامه‌ای که تحريم‌های اعمال شده عليه عراق را لغو مي‌کند، پشتيبانی مي‌کند. 14 کشور از ۱۵ عضو شورای امنيت، به پذيرش قطعنامه رای مي‌دهند؛ سوريه، تنها کشور عرب عضو شورا، جلسه راي‌گيری را تحريم مي‌کند.
۲۳ مى ۲۰۰۳، موسسات و سازمان‌های وابسته به صدام منحل مي‌شوند؛ «پل برمر»، وزارتخانه ها و موسساتی را که نقش اساسی در ساختار قدرت صدام داشتند و نيز ارتش عراق را منحل مي‌کند. اين اتفاق يک هفته پس از اين مي‌افتد که هزاران تن از اعضای حزب بعث عراق از تصدی مشاغل دولتی محروم شدند.
۱۳ جولاى ۲۰۰۳، عراق برای اداره خود آماده مي‌شود؛ شورای حکمرانی عراق برای نخستين بار تشکيل جلسه مي‌دهد. اين شورا از ۲۵ عراقی تشکيل شده است که توسط نيروهای متحد به رهبری آمريکا اتنخاب شده‌اند. اين شورا به تهيه پيش‌نويس قانون اساسی جديد کمک خواهد کرد. پل برمر، همچنان تصميم گيرنده اصلی در عراق است.
۱۶ جولاى ۲۰۰۳؛ آمريکا تصديق مي‌کند که با جنگ چريکی مواجه است؛ فرمانده عمليات نظامی آمريکا در عراق اعلام مي‌کند که حملاتی که بر ضد نيروهای آمريکايی انجام مي‌شود از جنس «عمليات کلاسيک چريکی» است. تا اين زمان، مقامات پنتاگون اين عمليات را به عنوان حرکات خشونت بار نامنظم، که توسط افراد باقيمانده از رژيم بعث صورت مي‌گيرد مطرح مي‌کردند.
۲۳ جولاى ۲۰۰۳، پسران صدام در جريان حمله نيروهای آمريکايی کشته مي‌شوند؛ نيروهای آمريکايي، «عدی» و «قصی»، پسران صدام را در حمله به خانه‌ای در شهر شمالی موصل مي‌کشند. به نظر مي‌رسد محل اختفای آن‌ها به نيروهای آمريکايی اطلاع داده شده بود. آمريکا مدتی بعد عکس‌هايی از جسد اين دو تن منتشر مي‌کند تا عراقي‌های شکاک باور کنند که اين دو برادر ترسناک واقعا مرده‌اند.
۱۹ آگوست ۲۰۰۳ ، دفاتر سازمان ملل در عراق هدف حملات انتحاری قرار مي‌گيرند؛ بمبی بزرگ در دفتر فرماندهی سازمان ملل در بغداد منفجر مي‌شود. در نتيجه اين انفجار، ۲۰ تن از جمله «سرجيو ويرا دو ملو»، فرستاده ارشد سازمان ملل کشته و بيش از ۱۰۰ تن مجروح مي‌شوند. به دنبال اين حمله انتحاري، تعدادی از سازمان‌های بين المللی تصميم به خروج نيروهايشان از پايتخت عراق می گيرند.
۲۹ آگوست ۲۰۰۳؛ يک رهبر بلندپايه شيعيان، در بمب‌گذاری کشته مي‌شود؛ «آيت الله محمد باقر الحکيم»، از رهبران سياسی شيعيا، به همراه نود تن ديگر با انفجار بمبی که در يک اتومبيل در شهر نجف، در مرکز عراق کار گذاشته شده بود، کشته مي‌شوند. بسياری از شيعيان، طرفداران صدام را مسئول اين بمب‌گذاری مي‌دانند.
۱۶ اکتبر ۲۰۰۳، سازمان ملل از قطعنامه عراق حمايت مي‌کند؛ شورای امنيت سازمان ملل به اتفاق آرا از نسخه اصلاح شده متنی که توسط آمريکا جهت ترسيم آينده سياسی عراق تهيه شده حمايت مي‌کند و به آن رای مي‌دهد. اين قطعنامه نقش تعيين کننده سيستم اداره کنونی عراق به رهبری آمريکا را محفوظ مي‌دارد و همزمان خواستار انتقال تدريجی حاکميت و دولت در اولين فرصت ممکن به مردم عراق است.
۱۵ نوامبر ۲۰۰۳، برنامه زمان‌بندی انتقال قدرت تدوين مي‌شود؛ شورای حکمرانی عراق اعلام مي‌کند که نيروهای متحد به رهبری آمريکا قدرت را تا ژوئن سال ۲۰۰۴ به يک دولت انتقالی تحويل خواهند داد. يکی از وظايف اين دولت موقت، زمينه سازی برای تحويل اداره کشور، پس از انتخابات عمومی که در سال ۲۰۰۵ برگزار خواهد شد به دولتی کاملا عراقی است. در اين برنامه، انتقال قدرت به دولت عراقی سريعتر از آنچه در برنامه قبلی پيش بينی شده بود انجام می شود.
۱۳ دسامبر ۲۰۰۳، صدام حسين دستگير مي‌شود؛ نيروهای آمريکايی صدام حسين را دستگير می کنند. او در گودالی در نزديکی يک خانه روستايی در زادگاهش، «تکريت»، پنهان شده و بدون درگيری تسليم مي‌شود. آمريکا که جايزه ۲۵ ميليون دلاری برای اطلاعاتی که منجر به دستگيری صدام شود تعيين کرده بود، اعلام مي‌کند که اين اطلاعات را توسط يکی از افراد طايفه صدام دريافت کرده است.
۱ مارس ۲۰۰۴، قانون اساسی موقت مورد توافق قرار مي‌گيرد؛ شورای حکمرانی عراق، قانون اساسی موقت را تائيد مي‌کند. اين قانون شامل حقوق و آزادي‌های فردی و اجتماعی است و اسلام را به عنوان مرجع قانون‌گذاری برمي‌گزيند. اين قانون همچنين به کردها تا حدودی اختيارات خود مختاری اعطا مي‌کند. امضای اين پيش‌نويس قانون موقت که به عنوان «قانون اجرايی انتقالی» شناخته مي‌شود به دليل مخالفت شيعيان تا ۸ مارس به تاخير مي‌افتد.
۶ آوريل ۲۰۰۴، آمريکا مسجدی در فلوجه را بمباران مي‌کند؛ حدود ۴۰ تن در حين درگيری در مسجدی در فلوجه در اثر اصابت يک بمب هدايت شونده ليزری آمريکايی کشته مي‌شوند. ارتش آمريکا اعلام می کند هدف اين حمله، جنگجويانی بوده‌اند که از داخل مسجد می جنگيدند.
۲۰ آوريل ۲۰۰۴، دادگاه صدام حسين تشکيل مي‌شود؛ رهبران عراقی دادگاهی برای محاکمه صدام حسين و ساير اعضای دولت بعثی تشکيل می دهند. اين دادگاه درباره جرايم و محکوميت آن‌ها تصميم خواهد گرفت.
۲۹ آوريل ۲۰۰۴ ،انتشار عکس‌هايی از بد رفتاری با زندانيان، آتش خشم را شعله ور مي‌كند؛ عکس‌هايی از نيروهای آمريکايی در حال آزار زندانيان عراقی در زندان «ابوغريب»در نزديکی بغداد، منتشر مي‌شود. عکس‌ها به وضوح زندانيان برهنه را نشان مي‌دهد که با سگ ترسانده شده يا مجبور به تقليد حرکات سکسی مي‌شوند. تعدادی از زندانبانان مورد بازجويی قرار مي‌گيرند.
۳۰ آوريل ۲۰۰۴، نيروهای آمريکايی از فلوجه عقب‌نشينی مي‌کنند؛ پس از يک ماه درگيری خونين با پيکارجويان، نيروهای آمريکايی شروع به عقب‌نشينی از شهر فلوجه مي‌کنند. آمريکا انتقال مسوليت امنيت شهر به يک ژنرال عراقی را آغاز مي‌کند.
۲۸ مى ۲۰۰۴ ، «اياد علاوی» به عنوان نخست وزير موقت منصوب مي‌‌شود؛ شورای حکمرانی عراق، «اياد علاوی» را که يک شيعه است، به عنوان نخست‌وزير دولت موقت که قرار است از تاريخ ۳۰ ژوئن قدرت را در دست بگيرد، معرفی مي‌کند. علاوی کابينه اش را دو روز بعد معرفی مي‌کند و شورا انحلال خود را اعلام مي‌کند.
۸ ژوئن ۲۰۰۴، سازمان ملل قطعنامه حمايت از انتقال قدرت را تصويب مي‌کند؛ شورای امنيت سازمان ملل به اتفاق آرا به قطعنامه ای رای می دهد که بر اساس آن اشغال رسمی عراق از تاريخ ۳۰ ژوئن پايان می يابد و اداره کشور به حکومتی عراقی سپرده می شود. متن قطعنامه، اختيارات نيروهای چند مليتی به رهبری آمريکا را مشخص می کند و کنترل درآمد های نفتی عراق را به عراقی ها می سپارد.

۲۸ ژوئن ۲۰۰۴، آمريکا قدرت را به دولت عراقی تحويل مي‌دهد؛ نيروهای متحد به رهبری آمريکا دو روز زود تر از برنامه تعيين شده قدرت را تحويل مي‌دهند. پل برمر پيش از ترک کشور، طی مراسم مختصری در بغداد، اداره کشور را به يک قاضی عراقی واگذار مي‌کند. اياد علاوی و کابينه‌اش، چند ساعت بعد مراسم سوگند را به جا مي‌آورند.
۱ جولاى ۲۰۰۴، صدام در دادگاهی عراقی حاضر مي‌شود؛ رئيس‌جمهورى سابق عراق، در نخستين حضورش در دادگاه برای پاسخ به اتهامات نسل کشی و جنايات جنگي، مخالفت خود را با اين دادگاه اعلام مي‌کند. صدام حسين صلاحيت دادگاه را رد مي‌کند و بوش را جنايتکار اصلی معرفی مي‌کند.
۱۸ آگوست ۲۰۰۴، اعضای هيئت قانون‌گذاری ملی تعيين می شوند؛ کنفرانس ملی عراق، پس از چهار روز مذاکره، هيئت قانونگذاری ۱۰۰ نفره‌ای را انتخاب مي‌کند. اين هيئت وظيفه دارد تا زمان برگذاری اتتخابات عمومی بر عملکرد دولت اياد علاوی نظارت کند. اختيارات اين شورای ملي، شامل حق وتو قوانين و تائيد بودجه سال ۲۰۰۵ است.
۱۵ نوامبر ۲۰۰۴، نيروهای آمريکايی و عراقي، فلوجه را پس مي‌گيرند؛ پس از گذشت يک هفته از آغاز حمله به پيکارجويان فلوجه، آمريکا اعلام مي‌کند که نيروهايش کنترل اين شهر را به دست گرفته‌اند. فرماندهان آمريکايی مي‌گويند که بيش از ۱۲۰۰ نفر از ستيزه جويان در جريان اين درگيري‌های خونين کشته شده اند. پيکارجويان از ماه آوريل کنترل اين شهر را در دست داشته‌اند.
۳۰ ژانويه ۲۰۰۵ ، عراقي‌ها پس از ۵۰ سال در انتخاباتی چند حزبی رای مي‌دهند؛ ميليون‌ها عراقی به پای صندوقهای رای مي‌روند تا به رغم تهديد به احتمال خشونت، برای انتخاب مجلس انتقالی رای دهند. اين انتخابات، پس از نيم قرن، اولين انتخابات چند حزبی در عراق است. همانگونه که پيش‌بينی مي‌شد، شيعيان و کردها حضور فعالی در انتخابات دارند. اين انتخابات از طرف رهبران بين‌المللی و عراقی به عنوان يک موفقيت مورد ستايش است.
۷ آوريل ۲۰۰۵ ، «جلال طالبانی»، رهبر کردهای عراقی به عنوان رئيس جمهورى موقت منصوب مي‌شود؛ مجلس عراق پس از هفته ها بلاتکليفي، طالبانی را برای اين پست عمدتا تشريفاتی انتخاب مي‌کند. انتصاب طالباني، رهبر اتحاديه ميهنی کردستان عراق، برای کردها، اقليتی که در دوران صدام رنج و محروميت بسيار کشيده اند، يک پيروزی بزرگ سياسی به حساب مي‌آيد.
۲۸ آگوست ۲۰۰۵ ، سني‌های عراق با قانون اساسی مخالفت مي‌کنند؛ درحالي‌که کردها و شيعيان عراقی پيش‌نويس قانون اساسی عراق را مورد تاييد قرار داده و آن را تسليم مجلس مي‌کنند رهبران سنی عراقی با آن مخالفت مي‌کنند و خواستار نظارت سازمان ملل متحد و اتحاديه عرب بر قوانين مذکور مي‌شوند. قرار است قانون اساسی عراق در تاريخ ۱۵ اکتبر به رای گذاشته شود.
۲۸ سپتامبر ۲۰۰۵، سرباز زن آمريکايی در آزار و اذيت زندانيان عراقی در زندان ابوغريب، گناهکار شناخته مي‌شود؛«ليندی انگلند»، سرباز آمريکايی به جرم بد رفتاری سال گذشته‌اش با زندانيان در زندان ابوغريب، توسط دادگاهی نظامی به سه سال حبس محکوم مي‌شود. او به طرز شرم آوری از ارتش مرخص مي‌شود. در بيانيه‌ای که چند ساعت پيش از صدور حکم قرائت شد، او از نيروهای متحد در عراق، زندانيان و خانواده‌های آنان عذر خواهی کرد.
۱۵ اکتبر ۲۰۰۵ ، عراقی ها در رفراندم قانون اساسی شرکت مي‌کنند؛ ميليون‌ها تن از مردم برای رای دادن به قانون اساسی جديد که بر اساس آن، کشور تبديل به يک دموکراسی اسلامی فدرال پای صندوق های رای مي‌روند. علی رغم انجام چند حمله و پيش آمد چند حادثه خشن، تعداد زيادی از مردم در اين رای گيری که تحت تدابير شديد امنيتی صورت می گيرد شرکت مي‌کنند.
۱۵ دسامبر ۲۰۰۵ ، تعداد زيادی از مردم در انتخابات شرکت می کنند؛ در سرتاسر کشور، شمار زيادی از مردم در انتخابات شرکت مي‌کنند. عرب‌های سني، که انتخابات قبلی را در ژانويه ۲۰۰۵ تحريم کرده بودند، حتی در مناطقی که مخالفان و پيکارجويان مستقر هستند، به طور وسيع در اين انتخابات شرکت مي‌کنند. نتايج انتخابات در ژانويه ۲۰۰۶ اعلام مي‌شود و «اتحاد يکپارچه عراق» به رهبری شيعيان، بدون کسب اکثريت مطلق آرا به پيروزی مي‌رسد.
۲۱ ژانويه ۲۰۰۶، اتحاد يکپارچه عراق، به عنوان پيروز انتخابات ماه دسامبر، بدون کسب اکثريت مطلق آرا معرفی مي‌شود؛ اين اتحاد با فاصله ۱۰ کرسی از اکثريت مطلق، ۱۲۸ کرسی از ۲۷۵ کرسی موجود را از آن خود مي‌کند. احزاب کرد ۵۳ کرسی و جناح اعراب سنی ۴۴ کرسی را تصاحب می کنند. تعدادی از سياستمداران سنی مدعی می شوند در انتخابات تقلب شده است.

۲۲ آوريل ۲۰۰۶ ، جلال طالبانی از «نوری المالکی» درخواست مي‌کند تا دولت تشکيل دهد؛ انتصاب نوری المالکی به عنوان نخست وزير، پس از ماه‌ها فراز و نشيب در اميد به پايان درگيري‌ها و خشونت‌های قومی و فرقه‌ای انجام مي‌گيرد. پس از موافقت نخست وزير موقت، «ابراهيم جعفری» با کناره گيری از قدرت، جناح اکثريت شيعه،مالکی را به عنوان نامزد مورد نظر خود برمي‌گزيند. مالکی که به عنوان يکی از معماران «عراق پس از حمله نيروهای متحد» شناخته مي‌شود و به عنوان مشاور جعفری هم خدمت کرده، مورد تائيد سياستمداران سنی نيز هست.
۲۱ آگوست ۲۰۰۶، صدام حسين در دادگاه انفال به نسل کشی متهم می شود؛ صدام حسين و شش متهم ديگر از جمله پسر عموی صدام، «علی حسن المجيد»، معروف به علی شيميايی به جرم نقش داشتن در عمليات نظامی در دهه ۱۹۸۰ بر ضد کردها در شمال عراق محاکمه مي‌شوند. در دادگاه انفال ادعا مي‌شود که بيش از ۱۸۰هزار تن در جريان اين عمليات کشته شده‌اند.
۵ نوامبر ۲۰۰۵، صدام حسين به اعدام با دار محکوم مي‌شود؛ بسياری از عراقي‌ها پس از اينکه صدام حسين به جنايت عليه بشريت و اعدام محکوم مي‌شود، به شادمانی مي‌پردازند. اين محکوميت به دليل کشتار ۱۴۸ تن در شهر «دجيل» پس از ترور نافرجام صدام در سال ۱۹۸۲ صورت مي‌گيرد. صدام حسين و ساير متهمان حق تقاضای تجديد نظر دارند. اما به نظر مي‌رسد اين جريان بيش از چند هفته طول نکشد و نتيجه‌ای جز محکوميت برای آن ها در بر نداشته باشد.
۳۱ دسامبر ۲۰۰۶ ، صدام حسين به دار آويخته می شود؛ صدام حسين در سحرگاه عيد قربان، زمانی که مسلمانان برای قربانی کردن گوسفند آماده مي‌شوند به دار آويخته مي‌شود. هنگامی که يک فيلم غير رسمی از اين مراسم در اينترنت منتشر شد، موجی از اعتراضات، داخل و خارج عراق را فرا گرفت. فيلمی که با استفاده از تلفن موبايل گرفته شده است نشان مي‌دهد که صدام حسين پای چوبه دار مورد طعنه قرار مي‌گيرد.
۱۹ مارس ۲۰۰۷، نمايندگان ايران، سوريه و آمريکا در مذاکرات بغداد شرکت می کنند؛ اين مذاکرات، کشورهای همسايه عراق و اعضای دائمی شورای امنيت را گرد هم مي‌آورد. هدف اين کنفرانس اين است تا همسايگان عراق را قانع کند که اگر تمايلی به حمايت همه جانبه از دولت عراق ندارند، حداقل حمايت ضمنی خود را از اين دولت نشان دهند. در نتيجه اين مذاکرات، آمريکا با ايران و سوريه دور يک ميز می نشينند.
۱۶ آگوست ۲۰۰۷ ، نوری مالکی موفق مي‌شود که با ائتلاف شيعيان و کردها دولت اکثريت و بدون حضور نمايندگان سنی عرب تشکيل دهد.
۱۶ سپتامبر ۲۰۰۷، کارکنان شرکت خصوصی «بلک واتر» که مسوليت تامين امنيت را به عهده دارد، ۱۷ غير نظامی عراقی را می کشند؛ دولت عراق، اين اقدام را غير قانونی مي‌داند. دولت عراق، بلک واتر را متهم می کند که کارکنان آن، هنگام اسکورت يک هيئت ديپلماتيک آمريکايی در بغداد، ۱۷ غير نظامی عراقی را بدون اينکه اقدام تحريک‌آميزی انجام داده باشند کشته‌اند. بلک واتر مدعی مي‌شود که کارکنانش اين اقدام را در دفاع از خود انجام داده‌اند.
۱۷ فوريه ۲۰۰۸ ، ترکيه عملياتی نظامی را در شمال عراق عليه مبارزان کرد آغاز کرد .
ژوئن ۲۰۰۹، شش سال پس از آغاز حمله، و پس از تحويل رسمی مسئوليت های امنيتی به نيروهای عراقي، نيروهای آمريکايی از شهرک ها و شهرهای عراقی خارج مي‌شوند.
دسامبر ۲۰۰۹ ، گروه دولت العراق الاسلامي، که با شبکه القاعده مرتبط است، مسئوليت يک سری بمبگذاری انتحاری در بغداد � که طی آن ۱۲۷ تن کشته شدند � و همچنين حملات ديگری که در ماه های اوت و اکتبر ۲۴۰ نفر را کشت، را برعهده گرفت.
ژانويه ۲۰۱۰، ممنوعيت شرکت نامزدهايی که به ارتباط با حزب بعث متهم شده بودند در انتخابات پارلمانی ماه مارس جنجال‌هايی به همراه داشت. کمی بعد، دادگاهی اين ممنوعيت را لغو کرد که اين حکم باعث تأخير در مبارزات انتخاباتی شد.
«علی حسن المجيد»، معروف به علی شيميايی که يکی از چهره های کليدی دولت صدام حسين بود اعدام شد.
مارس ۲۰۱۰ ، انتخابات پارلماني؛ هيچ ائتلافی حائز اکثريت کرسی های پارلمان نمي‌شود.
آگوست ۲۰۱۰ ، عالی ترين مقام نظامی عراق با انتقاد از خروج نيروهای آمريکايی از کشور، آن را زودهنگام مي‌خواند. او هشدار مي‌دهد که ارتش عراق شايد تا يک دهه ديگر هم آمادگی لازم برای بر عهده گرفتن کنترل کامل را پيدا نکند.
31 آگوست 2010، هفت سال پس از حمله نيروهای تحت رهبری ايالات متحده، آخرين تيپ جنگی آمريکايی با حضور «جو بايدن» عراق را ترک می کند.