یادی از ژنرال جیاپ و نبرد دینبینفو Điện Biên Phủ
ژنرال جیاپ Võ Nguyên Giáp (وو نویِن جیاپ) که به دلیل فداکاریهایش در مبارزه علیه استعمارگران و همچنین به خاطر فروتنی اش در پذیرش شکست در نبرد استر The Easter Offensive و کنار رفتن از فرماندهی، همیشه در خاطره آزادیخواهان زنده است، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۲، از نفس کشیدن افتاد.
ژنرال جیاپ در نبرد دینبینفو (در برابر ارتش فرانسه) و در حمله «عید تت» Tết (علیه ارتش آمریکا) فرمانده نیروهای ویتنامی بود.
...
نبرد دینبینفو اوج نزاعهای جنگ اول هندوچین بین ارتش فرانسه و نیروهای انقلابی در ویتنام بود. این نبرد بین ماههای مارس و آوریل ۱۹۵۴ اتفاق افتاد و در پایان منجر به شکست کامل فرانسه شد. دینبینفو، دشتی در ویتنام شمالی نزدیک مرز لائوس است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هدف فرانسه سلطه بر ویتنام بود.
در جنگ جهانی دوم شبه جزیره هندوچین و از جمله سرزمین ویتنام، به دست ژاپن افتاد.
بعد از بمباران هیروشیما و ناکازاکی و شکست ژاپن در جنگ، فرانسویها که از دست نیروهای ژاپن خلاص شده بودند به تکاپو افتادند تا ویتنام را در زیر سلطه خود بگیرند. به این ترتیب جنگ اول ویتنام به مدت ۹ سال بین نیروهای هوشیمین Hồ Chí Minh و فرانسه آغاز شد.
فرانسوی ها با این ادعا که اگر ما هندوچین را اشغال نکنیم، همه منطقه جنوب شرقی آسیا را انگلیس تصرف میکند، برای حمله و تجاوز به ویتنام زمینه چینی کردند.
بتدریج دهها هزار فرانسوی در هندوچین مستقر شد و به چپاول مواد اولیه آن از جمله کائوچو مشغول شدند.
...
اوائل ماه مه ۱۹۴۵ که به جنگ جهانی دوم خاتمه داده شد، نبرد استقلال طلبان با ارتش فرانسه تازه آغاز گشت.
اگرچه فرانسه، به ظاهر و روی کاغذ، استقلال بخش شمالی ویتنام را به رسمیت شناخته بود. ولی آن را وابسته به خویش کرد.
در جنوب ویتنام هم، به وسیله حکومت هوادار خودش که مورد تأیید ویتنام شمالی نبود، اِعمال نفوذ میکرد. هدف فرانسه سلطه بر ویتنام بود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جنگ همهجانبه فرانسه، علیه مردم ویتنام
در اواخر سال ۱۹۴۶ نیروی هوایی فرانسه شهر هایفونگ Hai Phong را بمباران کرد و برای هوشی مین و یارانش جز جنگهای پارتیزانی راهی باقی نگذاشت.
ارتش فرانسه علیه مردم ویتنام اقدام به جنگ تمام عیار نمود. شهرهای این کشور در تصرف فرانسه و دهکده های خفته در جنگلهای انبوه و کوه ها، در اختیار پارتیزان ها و جنگجویان «ویت مین» قرار گرفت. ارتش فرانسه تا رودخانه قرمز Red River در شمال ویتنام و نزدیک جمهوری چین هم پیش رفت.
ویتکنگ هر روز ضربات سختی به ارتش فرانسه میزد و صدها کامیون حامل سربازان را در دل جنگل ها به رگبار مسلسل میبست و امنیت را بکلی از ارتش استعماری سلب کرده بود.
مبارزین ویتنامی راههای ارتباطی فرانسویان را مختل و کابلهای برق و تلفن را قطع میکردند. سربازان فرانسوی جرأت نداشتند وارد جنگل شوند.
ویتکنگ روزها کشاورزی و شبها جنگ میکرد. ارتش فرانسه که نمیدانست مبارزین کجا هستند و قادر نبود آنها را از مردم دیگر تشخیص دهد، تا میتوانست نیرو به ویتنام فرستاد و علیه نیروهای به اصطلاح تروریستی ویتنامی به تبلیغات وسیع دست زد و بگیر و ببند پیشه کرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هزاران ویتنامی زیر شکنجه های طاقت فرسا جان باختند.
در سال ۱۹۵۳سرفرماندهی عالی ارتش فرانسه در ویتنام تصمیم گرفت به خیال خودش ضربه جانانه ای بر مبارزین ویتنامی وارد کند.
برای رسیدن به این هدف محل دینبینفو (دشتی در ویتنام شمالی نزدیک مرز لائوس) را که نزدیک رودخانه قرمز بود برگزید و به انبار پیچیده ترین سلاح ها، فرودگاههای نظامی و تأسیسات مخابراتی تبدیل کرد.
همه امید فرانسه برای شکست ویتکنگ در دینبینفو متمرکز شد.
...
ژنرال جیاپ که رهبری ارتش ویتکنگ را به عهده داشت متوجه شد که با حملات کلاسیک نمیتواند دینبینفو را تسخیر کند. از دهها کیلومتر دورتر از این پایگاه اقدام به حفر تونلهای زیرزمینی کرد و جنگجویان به دور از دید ارتش فرانسه شبانه با سختی زیاد تونل ها را حفر میکردند. من بخشی از این تونلها (و کمین ها) را از نزدیک دیدهام.
بدین ترتیب سازمان اطلاعاتی ارتش فرانسه که بسیار هم مجهز بود، رو دست سختی خورد و نتوانست از این تونل های زیرزمینی آگاه شود.
پیروزیها البته ساده بدست نیآمد. در نبرد با اشغالگران تعداد بیشماری تز نیروهای ویت مین زیر شکنجه های طاقت فرسا جان باختند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مبارزین ویتنامی، نیروهای فرانسوی را به شکست کشیدند.
اول ماه مه ۱۹۵۴ مبارزین ویتنامی ناگهان به پایگاه دین بین فو، هجوم بردند و نیروهای فرانسوی را مات و متحیر کردند.
فرانسویها ناگهان مشاهده کردند که از دل جنگل، توپخانه ضدهوایی هواپیماهای جنگی آنها را پی درپی ساقط میکند و از قلب پایگاه دینبینفو جنگجویان جلویشان سیز شده ! و با آنها پیکار میکنند.
سیمهای خاردار، میدان مین و بمباران با بمب ناپالم مانع ادامه حمله نیروهای هوشی مین و رخنه آنان به پایگاه نشد.
وحشت ارتش فرانسه را فراگرفت آنها خود را کاملاً در محاصره به قول خودشان «دشمن» دیدند.
هزاران نفر از طرفین در این جنگ بزرگ جان باختند.
مبارزین ویتنامی (ویتکنگ) با دوچرخه قطعات توپخانه ها را محرمانه به جنگل ها میبردند و در آنجا قطعات توپخانه سنگین را به هم وصل میکردند.
ویتکنگ دهها توپخانه ضدهوایی، توپخانه زمینی و حتی تانک را بدین ترتیب مونتاژ میکرد. سرفرماندهی ارتش فرانسه در ویتنام هرگز تصور نمیکرد آنان از چنین توپخانه سنگین در دل جنگلها بهره مند باشد.
...
روز سوم ماه مه ۱۹۵۴ ویتکنگ موفق شد سومین پل ارتباطی ارتش فرانسه را هم تسخیر کند. در این نبرد تن به تن هزاران تن از سربازان فرانسوی کشته و یا اسیر شدند.
ستاد ارتش فرانسه که دریافت در موقعیت دشواری قرار گرفته است هشت هزار چترباز فرانسوی را روانه جبهه کرد که شمار زیادی از آنها پیش از فرود آمدن به زمین با توپخانه ضدهواییویتکنگ کشته شدند.
زمین جبهه به علت باران های سیل آسا حرکت را از سربازان فرانسوی سلب کرد در حالی کهویتکنگ به آن عادت داشت.
رهبران ارتش فرانسه دریافتند که به فاجعه سقوط بزرگترین پایگاه نظامی فرانسه در جنوب شرقی آسیا نزدیک میشوند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پایان یک قرن حضور استعمار فرانسه در هندوچین
آغاز محاصره دینبینفو، پایان یک قرن حضور استعماری فرانسه در منطقه هندوچین بود.
از لحظه سقوط دینبینفو هزاران سرباز فرانسوی از ارتش فرار کردند.
در این نبرد ارتش فرانسه چهار هزار کشته و هشت هزار نفر اسیر از دست داد (از جمله ژنرال دوگاستری Col. Christian de Castries)
ویتنامی ها هم چندین هزار کشته دادند.
...
فرانسویان به قدرت مبارزین ویتنام اعتراف نمودند. ژنرال ناوارGeneral Henri Navarre اعلام کرد که آنان دویست هزار توپ شلیک کردند که نشان قدرت نظامی آن بود.
...
با سقوط دینبینفو قدرت نظامی، سیاسی، اقتصادی فرانسه و موقعیت آن کشور در جهان، نزول کرد اما، حیثیت داخلی و جهانی ویتکنگ به اوج رسید. آنچه در دین بین فو گذشت، به مبارزین راه آزادی نوید داد که تاریکی و ستم تا ابد نمیماند و میتوان از پس آن برآمد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فرمانده کل ارتش فرانسه به گریه افتاد.
ژنرال ناوار که فرماندهی کل ارتش فرانسه در ویتنام را عهده دار بود با خبر سقوط دینبینفو و اسیر شدن ژنرال «دوگاستری» به گریه افتاد.
با شکست ارتش فرانسه در دینبینفو، در فرانسه «پیرمندس فرانس» Pierre Mendès France از حزب سوسیالیست که طرفدار صلح بود نخست وزیر شد و با ویتکنگ مذاکره نمود.
پیروزی ویتنامیها در این نبرد، فرانسه را مجبور کرد در کنفرانس ژنو به استقلال ویتنام (و همچنین کامبوج و لائوس) رضایت دهد. در این موافقتنامه ویتنام موقتاً به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم گشت.
...
به موجب قراردادی که بسته شد مدار هفده درجه، ویتنام شمالی را از جنوب جدا کرد. هانوی پایتخت ویتکنگ (به رهبری هوشی مین)، و سایگون، پایتخت جنوب اعلام شد.
پاگودا Pagoda امپراتور ویتنام برکنار شد و نگوین ـ دیم Ngo Dinh Diem به ریاست دولت جنوب رسید اما چندی بعد به قتل رسید.
در جنوب جبهه آزادیبخش ویتنام به وجود آمد و دولت ویتنام شمالی از آن حمایت کرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ارتش آمریکا در ویتنام
از سالهای ۱۹۶۰ ویتنامی ها با آمریکا (بزرگترین قدرت نظامی جهان) نیز، به نبرد پرداختند.
آمریکا در این کشاکش بیش از مجموع بمبهایی که در جنگ جهانی دوم به مصرف رسید، بر این کشور کوچک بمب فرو ریخت و به بمباران ویتنام جنوبی هم اکتفا نکرد و با فانتومها، و سایر بمب افکنهای خود ویرانیهای بیشماری در ویتنام شمالی به بار آورد. بمبهای محصول کُش، زمینهای کشاورزی و مزارع برنج را لت و پار میکرد.
مبارزین ویتنامی در سال ۱۹۷۵ این ارتش متجاوز را هم که از هیچ جنایت ضد بشری کوتاهی نکرده بود. به ذلت کشاندند.
...
حمله عید تت Sự kiện Tết Mậu Thân نامی است که به رشتهای از عملیات نظامی در جریان جنگ ویتنام داده شده است. این عملیات از ۳۰ ژانویه (مطابق با عید تت یا سال نوی ویتنامی) ۱۹۶۸ آغاز شد و تا تابستان ۱۹۶۹ با شدت و ضعف در مناطق مختلف ویتنام جنوبی ادامه داشت.
در این عملیات نیروهای جبهه ملی آزادیبخش به نیروهای ویتنام جنوبی و آمریکایی حمله کردند. در سایگون این نیروها توانستند به داخل محوطه سفارت آمریکا نیز برسند.
اگر چه این حملهها از نظر نظامی موفقیت زیادی نداشت اما گسترده بودن و شدت آن و نیز پوشش خبری آن در سراسر جهان و بویژه در داخل آمریکا، افکار عمومی را بشدت بر ضد آمریکا بسیج کرد و تظاهرات ضد جنگ در آمریکا را به دنبال داشت.
پانویس
«ویت مین» و «ویتکنگ»
ویت مین = تشکل مبارزین ویتنامی که برای استقلال کشورشان تلاش میکردند.
Việt Nam Ðộc Lập Ðồng Minh Hội
ویتکنگ = جبهه رهاییبخش ملی، نیروهای نظامی که در جریان جنگ ویتنام در ویتنام جنوبی و کامبوج در برابر نیروهای آمریکایی و ویتنام جنوبی میجنگیدند. Việt Nam Cộng Sản
ویت مین و ویتکنگ، و همه مردم ویتنام به هوشی مین و جیاب ارج فراوان میگذارند و فروتنیشان را میستایند.
یادآوری کنم که نام ژنرال جیاپ (وو نویِن جیاپ) را، «و نْگویـِن» نیز مینویسند ولی تلفظ «وو نویـِن» به تلفظ اصلی نزدیکتر است.
...
راز محبوبیت ژنرال جیاپ
در زندگی ژنرال جیاپ، که فرماندهی مهمترین نبردهای ویتنام و آمریکا را برعهده داشت و پیروزیهای نظامی بسیاری را با فرماندهی خود ثبت کرد، یک نقطه باشکوه وجود دارد و آن این است:
جیاب در سال ۱۹۷۳ بعد از آنکه ارتش تحت فرماندهیاش در نبرد «استر» شکست خورد، به جای اینکه تقصیر را به گردن فرماندهان صحنه بیاندازد، از مقام فرماندهی کنارهگیری کرد و گفت طرح نظامی ما غلط و ارزیابی مان از قدرت دشمن، درست نبود و من (جیاپ) از مردم ویتنام و از همه رزمندگان پوزش میخواهم و از فرماندهی ارتش کنار میروم. بر آن طرح غیرواقعی من صحه گذاشته بودم و مقصر اصلی خودم هستم.
راز محبوبیت جیاپ در چنین آزمایش و نقطه عطفی است.