۱۳۹۵ آذر ۳, چهارشنبه

- اعدام چهار زندانی در ملأ عام در قشم/





 ۳ آذر ماه ۱۳۹۵: چهار زندانی که با اتهام تجاوز به عنف به اعدام محکوم شده بودند در قشم به دار آویخته شدند.

تعریف و تمجید مهدی خزعلی از محمد نوریزاد !! هیلا صدیقی

با دو دست چروکیده با قدرت پارچه‌ای را فشار می‌دهد، زیر لب آواز محلی می‌خواند، با یک روسری سبز موهای یکدست سفیدش را پوشانده ؛ می خواند و با فشار می سابد تا چرک از لباس کم شود، در کنارش یک گودال پر از آب گل آلود است، بیشتر می سابد و در آخر با همان لباس را آب می‌کشد. سن دقیقش را نمی‌داند؛ اما دقیق به خاطر می آورد که دوری از درمانگاه موجب مرگ دختر کوچکش شده است. اینبار در روستایی ایستاده‌ام در جنوب فارس.
 به مانند تمام گزارش‌های نوشته شده و در یاد مانده‌ام، برای نوشتن، به مانند کسی هستم که در جاده‌ای ایستاده و انتهایش را نمی‌بیند.باید نخ اتصال همه تصاویر در ذهن ثبت شده را بیابم و آدم‌های گمشده را به هم پیوند بدهم.
در ادامه تهیه گزارش از مناطق محروم، استان فارس انتخاب می شود,استانی که باید در آن هرساله 50 هزار شغل جدید ایجاد شود و در افق 1404 سهم صادرات آن به 12 میلیارد دلار برسد، موضوعی که تاکنون در آمار و ارقام محقق نشده است.
وابستگی شدید اقتصاد فارس به کشاورزی سنتی و معیشتی، عملکرد بد و سیاستگذاری های مدیران ، بی‌توجهی به حضور سرمایه‌گذاران، ضعف شدید صنایع فارس برای رقابت در عرصه‌های جهانی، بروکراسی شدید اداری و از همه مهتر خشکسالی، از عوامل مهم تأثیرگذار بر بروز شرایط فعلی در اقتصاد استان فارس است؛ بخصوص شرایط نامناسب روستاهای این استان که زنگ خطر پدیده حاشیه نشینی را به صدا در آورده است که بی‌توجهی به این مساله می‌تواند این استان را به مشکلات و وضعیت نامناسب اقتصادی و اجتماعی در استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و ایلام پیوند دهد.
2
استان فارس که طی سالهای متمادی رتبه اول نرخ بیکاری کشور را به خود اختصاص داده تا همیشه خاطره بازی چند کودک سر به هوا که گویی به دنبال رویای خود، سنگ به هر موجود دل آزارشان پرتاب می کردند  را برایم تداعی خواهد کرد. درست در لحظه‌ای که قصد ثبت شیطنت آنها را داشتم با تنها وسیله بازی خود من را به دنیای کودکانه‌ای مهمان می کنند که برای آنها کمی بزرگ است, سنگ در دست آنها یادآور نسلی است که هنوز هم با آرمان های خود زندگی می کنند، هرچند دور و ناممکن.
"شیراز"
شهر چنان زیبایی دارد که با همه عناصر واقعی به رویا می ماند. حافظیه و نوای شبانه روز آن جا، عطر شعر ناب حافظ و تلفیقش با موسیقی، شما را به نامی که برای شهر انتخاب کردم، بدرقه می کند؛ رویای واقعیت. لحظه ورود و اقامت شب اول، آنقدر مرا غرق خود می کند که باید اعتراف کنم فکر می کردم این بار از لحظه هایی می‌نویسم که در انتهای گزارش حال تلخ همیشه را به خواننده منتقل نخواهد کرد.
این منطقه به دلیل گستردگی، تنوع اقلیم و حاصلخیزی خاک، یکی از قطب‌های مهم کشاورزی کشور به شمار می‌آید و سهم قابل توجهی از تولید محصولات و فرآورده‌های کشاورزی را به خود اختصاص داده است. به طوری که در بسیاری از محصولات کشاورزی جایگاه اول تا سوم را دارا است. مهمتر از همه در بخش تولید گندم، رتبه دوم  را به خود اختصاص داده است؛ اما متاسفانه درسالیان اخیر خشکسالی های متعدد و پی درپی ضربه سنگینی به بخش کشاورزی وارد کرده است.
"روستاهای فیروز آباد"
9
ماشین در جاده خاکی و پیچ در پیچ می راند. یک طرف جاده یا اگر بشود اسمش را جاده نامید، تپه ای از خاک و سنگریزه و در طرف دیگرش پرتگاهی دیده می شود. دل پرتگاه را درختانی پوشانده که شاید تنها سبزی تلخ و تنهای این سرزمین میزبان به آفت خشکسالی است.
"اونی که جون داشت، رفت"
ماشین با سر و صدا و خاکی که بلند می کند، وارد روستای آب قلات می شود. لحظه لمس پاهایم به خاکی روستا، سرمای فضا بر تنم می نشیند. خانه هایی کوچک  با سقف هایی کوتاه. نمی دانم چرا بیشتر از هرچیزی سکوت، موسیقی آن جا است.
8
صداها در سرم تکرار می شود." خشکسالی اومده, خیلی‌ها از روستا رفتن, نه اینکه برن یه جای بهتر, فقط جاشون رو عوض کردن, حاشیه شهر بهتر ازاینجاست؟ اونجاهام کار نیست."
درست مثل همه نقاطی که در این یک سال و نیم اخیر دیده ام فقط شکل لباس ها عوض می شود؛ حرف ها همان است، "مردم به سختی زندگی می‌کنن, زمستونای سختی داریم, آب و گاز نداریم؛ اما برق داریم, فصل سرما که میشه مردم قندیل می بندن." تا نزدیکترین درمانگاه با ماشین نزدیک به یک ساعت فاصله است.
گاهی از دور صدای زنگوله هایی می آید؛ اما خیلی زود تن به این سکوت چیره می دهد. مدرسه را می بینم. به گفته ساکنان، زمانی از مدرسه های خوب این منطقه بوده است؛ اما به علت خشکسالی، روز به روز به زوال نزدیک شد. حتی مردم این آبادی از خشکسالی به حومه شهر پناه بردند. البته آن‌ها که جانی برایشان بود این سفر را آغاز کردند.
28
" دامداری دیگه چه فایده داره.؟ دام مریضه، علوفه نمی خوره . تازه اگه علوفه هم بخوره گرونه " پنجاه ساله است با موهایی یکدست سفید دست کم به هفتاد ساله ها می ماند. " غصه پیر و کورم کرد."  از همان هاست که جانی برای رفتن نداشت و مجبور به ماندن در این زمین های برهوت زده شده است. "بچه های کوچیک اینجا تاب این هوا رو ندارن." برای عکاسی چنان رها اجازه می دهد که انگار چیزی برای از دست دادن ندارد. با نگاه به چند بز بیمار، دوربین را بالا می آورم.
تا آن جا که به خاطر می آورم دوربینم مدرسه، کودک های تکیه به دیوار زده و در جنگ با عدم رفاه را ثبت کرده بود. کودکان کودکی فراموش کرده و نان آور سفره خانواده. حال اما  بازی جور دیگری رقم می خورد! شاتر دوربین برای پیرمردان و پیرزنان دست به دیوار به صدا در می آید. مردمانی که روزگاری در بهار زندگی بودند و دیگر فراموش شده اند. انسان هایی که یا فرزندانشان را به حومه شهر فرستاده اند یا فرزندان به اجبار زادگاه را ترک کرده و آن ها را به تنهایی سپرده اند. صدای پیرمرد تکیه به عصا داده در سر می خواند: " مزرعه‌ام دیگه آب نداره. یه موقعی با کشاورزی و دامداری سرم گرم بود. حالا فقط خشکی و بی آبیه. ولی یادم می آد که یه روزایی اینجا پر از آب بود. بچه هامو فرستادم حومه شهر. با زنم تنها زندگی می کنیم.زندگی جوریه که وقت نمی کنن بهم سر بزنن "
19
" چرا شما نرفتید؟"  " کجا برم؟ اینجا خونه منه. من اینجا به دنیا اومدم، باید همینجا بمیرم. نمی‌تونم جای دیگه ای باشم "
سر می چرخانم. فرزندان رفته پیرمرد را در اینجا تصور می کنم. سوال های همیشگی در سرم تکرار می شود:" این رفتن چقدر برای آن ها می ارزید، چه چیزهایی را جا گذاشته اند؟" در سرم خاطره هزاران مردم حاشیه نشین شهرهای بزرگ زنده می شود که به امید یک زندگی بهتر زادگاه خود را ترک کرده اند.  تصویر کودکانی در سرم روشن می شود، تکیه زده به دیوارهای ترک خورده و منتظر آمدن  یک روز بهتر.
دوباره به پیرمرد زل می زنم. بی توجه به نگاهم، به جایی دورتر زل زده و شروع به صحبت می کند:" ما هم یه موقعی واسه خودمون کسی بودیم. اینجا یه آبادی بود پر از سر و صدا و رفت و آمد. نمی گم که تو رفاه بودیم اما زندگی اینجا جریان داشت. الان هیچی برامون نمونده جز انتظار. این منطقه شرایط آب و هوایی خوبی برای کشت و گندم و جو داشت یا حتی برای  پرورش دام به صرفه بود؛ اما حالا به جایی رسیدیم که اگه یه شب گرسنه نخوابیم، باید خوشحال باشیم. ما که فکر نمی کردیم آخرمون این باشه، شاید بچه هامون نجات پیدا کنن با همه این دلتنگی ها." دلتنگی را غلیظ می گوید، به اندازه همه روزهایی که دیده نشد.
باز سرم را برمی گردانم تا یک نقطه روشن در جایی که ایستاده ام پیدا کنم. دو دست چروکیده با قدرت پارچه‌ای را فشار می دهند و زیر لب آوازی محلی می خواند." می‌تونم عکس بگیرم؟" " بی قضا و بلا باشی عزیزم. راحت باش. "
1
 با یک روسری سبز موهای یکدست سفیدش را پوشانده ؛ می خواند و با فشار می سابد تا چرک از لباس کم شود، در کنارش یک گودال پر از آب گل آلود است، بیشتر می سابد و در آخر با همان آب لباس را آب می کشد. دست‌های سالخورده‌اش مرا یاد مادربزرگم می‌اندازد؛ اما دوباره به خود می‌آیم و در دنیای او  جریان پیدا می‌کنم. در دنیای خود می خواند و با فشار می سابد. در این بین گاهی نگاهش را به نگاهم گره می زند و دوباره مشغول شستن می‌شود. جهان اطرافم بی حرکت شده و به او خیره مانده‌ام. بالای هفتاد سال سن دارد و دختر بزرگش بعد از فوت خواهر کوچکتر به خاطر نوعی بیماری که پیرزن نامش را به درستی نمی داند او را به مقصد حومه شهر فیروز آباد ترک کرده است؛ اما  پیرزن درست به خاطر دارد که دوری از درمانگاه موجب مرگ دخترک شده است.
"جاده پر پیچ و خم به مقصد روستای "
22
از روستای آب قنات تا روستای ابراهیم آباد فاصله چندانی نیست؛ اما راه پرپیچ و خم، جاده ای خاکی و خطرناک دارد، در بین راه کپرنشین ها جلب توجه می کنند که تعداد آنها کم نیست، مهمترین مشکل  آنها در اختیار نداشتن آب سالم برای آشامیدن است، حتی برخی نیز هفتگی آب خریداری می کنند و گاهی آن را با دام خود شریک می شوند.
15
نیم ساعتی در جاده خاکی هستیم که از دور خانه هایی درست شبیه به روستای اول نمایان می شود.
" تا پنجم عشایری درس می‌خونن بعد می رن خوابگاه تا دبیرستان و پیش دانشگاهی رو بگذرونن.پارسال هزینه مدرسه با خوابگاه هشتصد و هفتاد تومن بود، امسال شده یک میلیون تومن. من چهارتا بچه دارم. چهار تا یک تومن، چهار میلیون هزینه می شه. حالا هزینه کتاب و لباس که جداست. بعضی‌ها مجبورن از بین بچه هاشون یکی رو برای فرستادن به این خوابگاه‌ها انتخاب کنن." " وضعیت خشکسالی و علوفه چی ؟ " " علوفه که نه مجبوریم علف خشک بدیم بهشون. مگه اینکه یه بارونی بزنه و یه کاه یا جو بدیم بهشون. مجبوریم بسازیم. یارانه‌ای هم که می گیریم خیلی کمه. واسه بعضی‌ها قطع شده ولی واسه ما فعلا قطع نشده." " بهداشت و زایمان خانوم‌ها چطوره ؟ " زل می زند به دست هایش بعد همسرش را صدا می زند:" خانوم بهتر می تونه کمکت کنه دخترم."
12
زن خودش را به ما می‌رساند، " برای زایمان همه می رن فیروزآباد که کلی هم باید پول ماشین بدیم. اگه یه موقع هم کسی مریض بشه باید منتظر ماشین بمونه تا به درمانگاه برسه، الان چند ماهی میشه که زنگ می زنیم 115 البته خیلی طول میکشه تا بیاد و به مریض برسه؛ اما باز بهتر از هیچیه." از مشکلات بهداشت کودکان می گوید و در آخر باز از دلتنگی حرف می زند، دو پسر 12 و 14 ساله اش را راهی فیروزآباد کرده است تا در شبانه روزی درس بخوانند با هزینه های بالایی که به سختی تامین می شود.
از دور به سمت ما قدم بر می دارد، پاهایش را روی زمین می کشد با کفش‌هایی بزرگ که زنانه نیست، پاره و مردانه است. روسری اش را مرتب می کند و رو به دوربین می ایستد؛ تاکید می کند که چهره اش منتشر نشود؛ بعد برای اینکه ناراحت نشوم اجازه انتشار این عکس را می دهد.
27
پدر و مادرش را در سانحه‌ای از دست داده است، تصادف در جاده.گویا پدر برای نجات جان مادر از بیماری ناشناخته ای به فیروز آباد می روند؛ اما در مسیر بازگشت یکی از نیسان های عبوری درست در لحظه ای که در انتظار یک ماشین برای رفتن به روستای خود بودند با آنها تصادف می کند. زن که حالا 30 سال دارد از همان موقع به این روستا آمد و ماندگار شد.
در این روستا هم مشکل تامین آب آشامیدنی سالم وجود دارد؛ اما بیشتر نگرانی مردم  تامین آب برای دام است که در سالهای اخیر با مشکل جدی مواجه شده است؛ بطوری که هفتگی مجبور به خرید آب برای دام خود هستند تا بتوانند به فعالیت دامداری ادامه بدهند.
3
از یکی از ساکنین در رابطه با وضعیت تنها مدرسه روستا می پرسم و می گوید:" پانزده دانش آموز اینجا درس می خونن از معلم ها خیلی راضی هستیم."
"بازی با سایه ها"
درست مقابل من ایستاده است. دمپایی هایش را جا به جا پوشیده و با سایه اش بازی می کند. به امیر علی کوچک حاشیه نشین  سفرم به بیرجند فکر می کنم. به وسیله های بازی او که از سنش بیشتر بود. به سنگ قبرهای چیده شده در کنار هم می اندیشم که امیرعلی برای بازی پشت آن ها پنهان می شد و حال در فارس ایستاده ام و پسرک بدون هیچ وسیله بازی درست رو به روی من ایستاده و به من لبخند می زند. از حرف زدن با من خجالت می کشد اما مادرش که حضور یک غریبه را از دیگر اهالی شنیده است، خودش را به ما می رساند.
5
شوهرش برای کار به عسلویه رفته و هر چهل روز یک بار به آن ها سر می زند. زن تاکید می کند که بیشتر روزهای حضور شوهرش در روستا به استراحت و درمان سرفه های بی وقفه ناشی از کار در محیطی آلوده می‌گذرد...
بچه ها روی تلی از خاک نشسته اند، بازی آنها پرتاب سنگ های کوچک و بزرگ به سمت من است که همین باعث دوستی جالبی بین ما می شود، برای همین است که اصرا می کنند با آن ها به دیدن دیوارهای خراب تنها مدرسه روستا بروم، مدرسه ای که از کمترین امکانات بی بهره است, برای حرف زدن منتظر نمی مانند از آرزوهای دور و کوچک می گویند:" دوست دارم ازینجا برم." "هرجا بری همینه." تو ساکت تو فقط درس بخون, آخرش هم باید کار کنی, خب از الان کار کن." "من زودتر از همه از اینجا می رم, میرم یه جا که بتونم پول در بیارم." همینطور حرف می زند و من به جایی فکر می کنم که پسرک در ذهن خود ساخته است.
11

ماجرای دیدار سفیر آمریکا با موسوی اردبیلی


 
آقای اردبیلی در کنار آقای هاشمی رفسنجانی و آقای باهنر
دو سال بعد از پیروزی انقلاب یکی از مقامات سابق آمریکا درباره روابط محرمانه دولت جیمی کارتر و یاران آیت‌الله خمینی اعتراف کم سابقه‌ای کرد.
هارولد ساندرز که در دوران ریاست جمهوری کارتر معاون خاور نزدیک وزارت امور خارجه بود روز ۲۸ بهمن ۱۳۵۹ به کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان گفت: «بیشتر از آنچه در کل به ما نسبت می‌دهند، چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب، با رهبران مذهبی تماس داشتیم».
او در ادامه می‌گوید: «جالب است که عده‌ای از اعضای شورای انقلاب که خمینی پس از پیروزی انقلاب ایجاد کرد افرادی بودند که آمریکایی‌ها طی شش ماه قبلش با آن‌ها تماس داشتند. آن‌ها دوست ندارند که به این موضوع اذعان کنند. اما فکر می‌کنم چیزی که شما به آن اشاره می‌کنید، فقط تماس نیست، بلکه گامی فراتر از آن است، در واقع به رسمیت شناختن نمادین مردی بود که به قدرت رسید».
آقای ساندرز درباره تماس‌های سری واشنگتن با آیت‌الله خمینی در نوفل لوشاتوی فرانسه حرفی نزد؛ اشاره اش به دیدارهای مقامات آمریکا با اعضای شورای انقلاب هم در آن زمان زیاد توجه کسی را جلب نکرد. اما اسناد دولت آمریکا که در سال‌های اخیر از حالت محرمانه خارج شده تا حدی این زوایه تاریک را روشن‌ می‌کند؛ اینکه سفارت آمریکا در تهران نه فقط با مخالفان سکولار و اعضای میانه‌روی نهضت آزادی، بلکه با روحانیونی مانند محمد بهشتی و عبدالکریم موسوی اردبیلی هم در ارتباط و به آن‌ها خوش بین بودند.
_____________________
بیشتر بخوانید: _____________________
آقای موسوی اردبیلی مانند محمد بهشتی و مهدی بازرگان از اعضای شورای انقلاب بود. او از بنیانگذاران حزب جمهوری اسلامی و رئیس دیوان عالی کشور در سال‌های۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ نیز بود.
بنا بر اسناد، ویلیام سالیوان سفیر آمریکا و آقای موسوی اردبیلی در روز چهارم بهمن ۱۳۵۷ حدود دو ساعت در حضور مهدی بازرگان گفت‌وگو می‌کنند. دیدار در یکی از حساس‌ترین مقاطع برگزار می‌شد؛ بختیار تازه فرودگاه‌ها را بسته و برنامه بازگشت آیت‌الله خمینی را برهم زده بود. شایعه کودتای احتمالی ارتش هم فضای کشور را پر کرده بود.

تصویر بخشی از گزارش سفیر آمریکا در تهران از دیدارش با موسوی اردبیلی و بازرگان که پس از سی و پنج سال از حالت محرمانه خارج شده است
یاران آیت‌الله خمینی از یک طرف اعتراض‌ها و اعتصاب‌ها را به پیش می‌بردند و از طرف دیگر در پشت صحنه برای بازگرداندن آرام او به ایران، کنار زدن بختیار و تسلیم شدن ارتش با آمریکا گفت‌وگو می‌کردند.
در گزارش سالیوان به محل آن دیدار اشاره نشده ولی عباس امیر انتظام، معاون بازرگان در دولت موقت که بعد از اشغال سفارت آمریکا در تهران در روز ۱۳ آبان ۱۳۵۸ به خاطر تماس‌‌هایش با مقامات آمریکا از جمله سالیوان سال‌های طولانی از عمرش را پشت میله‌های زندان گذارند، در خاطراتش می‌نویسد که دو طرف در خانه فریدون سحابی (پسر بزرگ یدالله سحابی، از رهبران نهضت آزادی) در محله قیطریه تهران مذاکره کردند.

'روحانیت عملگرا'

در بین مقامات آمریکا کمتر کسی به اندازه آخرین سفیر این کشور در تهران به تفاهم با آیت‌الله خمینی و روحانیون مخالف شاه خوش‌بین بوده است.
ویلیام سالیوان، که در آن مقطع طرفدار تفاهم ارتش و انقلاب برای کنار زدن شاه بود، روز ۱۸ دی ۱۳۵۷ به واشنگتن پیام داد: «روحانیت برای کمک به احیای ثبات در بخش عمومی در حال سازمان یافتن است. حتی اگر برای لحظه‌ای بازرگان را هم کنار بگذاریم، بخش قابل ملاحظه‌ای از مخالفان در صورتی که شاه برود به گذار سیاسی مسالمت‌آمیز متعهد هستند.»
به نظر می‌سد خوش بینی سالیوان به همکاری با روحانیت در پی دیدار با آقای موسوی اردبیلی تقویت هم شده باشد. او به واشنگتن گزارش می‌دهد که موسوی اردبیلی شاید به اندازه بازرگان ملایم نباشد ولی «افراطی نیست و به نظر می‌رسد پذیرای منطق باشد».
بنا بر این سند، آقای موسوی اردبیلی به موازات تاکید بر لزوم کنار رفتن بختیار و تاسیس جمهوری اسلامی، نرمشی هم نشان می‌دهد و می‌گوید: «قانون اساسی فعلی هنوز معتبر است... و تجمعات و اعلامیه‌ها نمی‌تواند مبنای قانونی دولت خمینی باشد».
به نظر نمی‌رسد که آقای موسوی اردبیلی تا به حال درباره تماس با سفیر آمریکا صحبتی کرده باشد. یک سال بعد از پیروزی انقلاب وقتی خبرنگار روزنامه اطلاعات از او سوال می‌کند که ضوابط مذاکرات اعضای شورای انقلاب با دولت بختیار و ارتش چه بود وارد جزییات نمی‌شود اما تاکید می‌کند: «اگر آقا اجازه نمی‌داد صحبت نمی‌شد».

دیدار 'غیرمنتظره'

سالیوان به طور غیرمنتظره با آقای موسوی اردبیلی روبه‌رو می‌شود. سفیر آمریکا فکر می‌کرد عصر چهارشنبه چهارم بهمن ۱۳۵۷ با محمد بهشتی، «رهبر تشکیلات اصلی اعتراض‌ها در داخل کشور» قرار دارد. ولی در محل قرار چهره ناآشنای آقای موسوی اردبیلی را می‌بیند.
دیدار در واقع به درخواست مهدی بازرگان و ساعاتی پس از آن برگزار می‌شد که بختیار با بستن فرودگاه مهرآباد برنامه بازگشت آیت‌الله خمینی را بر هم زده بود.
سفیر آمریکا بختیار را خیال‌باف خطرناکی می‌دانست که برنامه‌اش برای مقاومت در برابر آیت‌الله خمینی ممکن بود به جنگ داخلی منجر شود. سالیوان که به دستور واشنگتن برای آغاز مذاکرات فرماندهان ارتش با بهشتی و بازرگان هم تلاش می‌کرد، بلافاصله درخواست ملاقات آن‌ها را پذیرفت.
محمد بهشتی
سالیوان انتظار ملاقات با آقای بهشتی را داشت، اما با آقای موسوی اردبیلی مواجه شد
بنا بر اسناد، سالیوان چندان روی بازرگان حساب نمی کرد. بنا بر ارزیابی او، بازرگان مردی «قد کوتاه»، «مهربان» و «صادق» بود که می‌خواست جلوی خون‌ریزی‌ را بگیرد، اما چندان «محکم» و «بانفوذ» نبود. اما بهشتی در ارزیابی سالیوان، «رهبر تشکیلات اصلی اعتراض‌ها در داخل کشور» بود، سیاستمداری عملگرا که برخلاف روحانیون دیگر دست‌و‌پا شکسته انگلیسی هم صحبت می‌کرد و از همه مهم‌تر، اهل مذاکره و مصالحه بود.
در هر صورت آقای بهشتی عصر چهارم بهمن سر قرار حاضر نشد و سالیوان چهره ناآشنای «ملا موسوی» را می بیند که برخلاف بهشتی انگلیسی بلد نبود.
بنا بر این سند: «موسوی فقط فارسی و عربی صبحت می‌کند، به همین دلیل گفت‌وگو به زبان فرانسه با بازرگان انجام شد و بازرگان هم برای ملا ترجمه کرد... بازرگان چیز زیادی نداشت که بگوید و با حالتی بسیار محترمانه به عنوان رابط رهبری دینی رفتار کرد.»

نرمش نسبی

دیدار در شرایطی برگزار می‌شد که آیت‌الله خمینی خود از نوفل لوشاتو با واشنگتن تبادل نظر و پیام می‌کرد. آخرین پیام او روز هفتم بهمن ۱۳۵۷ به واشنگتن رسید که در آن برای فراهم کردن زمینه باز شدن فرودگاه‌ها و کنار زدن بختیار و ارتش، به آمریکا اطمینان‌هایی داده بود.
دقیقا سه روز قبل از آن پیام تاریخی رهبر انقلاب بود که بازرگان و موسوی اردبیلی در تهران به دیدار سفیر آمریکا رفتند.
بنا بر گزارش سالیوان، آقای موسوی اردبیلی‌ مواضع و خواسته‌های رهبر انقلاب را تکرار کرد: «غیرقانونی بودن» دولت بختیار، لزوم تشکیل دولت موقت اسلامی، برگزاری همه‌پرسی و تدوین قانون اساسی جدید که جمهوری اسلامی را به رسمیت بشناسد.
گزارش سالیوان حاکیست که این روحانی معترض قدری نرمش هم نشان داد و حرف‌هایی زد که روی سالیوان اثر مطلوب گذاشت.
سالیوان می‌نویسد: «با وجود این استدلال‌ها، موسوی اذعان کرد که قانون اساسی فعلی هنوز معتبر است؛ نیروهای مسلح قانونی هستند؛ تجمعات و اعلامیه‌ها نمی‌تواند مبنای قانونی دولت خمینی باشد؛ باید مانع درگیری نیروهای مسلح و هواداران خمینی شد و این خطر هست که شوروی از برنامه تشکیل دولت موقت سوء‌استفاده کند. طرفداران خمینی می‌توانند به طور اصولی با خواسته بختیار برای برگزاری انتخابات آزاد موافقت کنند.»
بنا بر سند، سفیر آمریکا به دو عضو شورای انقلاب هشدار داد که برنامه آیت‌الله خمینی برای مقابله با بختیار ممکن است به جنگ داخلی منجر شود. او به واشنگتن گزارش داد: «به نظر رسید که آن‌ها کاملا از این مسئله باخبرند و گفتند که امیدوارند که از درگیری جلوگیری شود.»
آیت‌الله خمینی و یارانش فکر نمی‌کردند که آمریکا بگذارد شاه به‌راحتی سقوط کند ولی در دیدار با مقامات به چرخش آرام در موضع واشنگتن پی بردند: اینکه واشنگتن با بازگشت «آرام» آیت‌الله خمینی به ایران مخالفت نمی‌کند و در موضعش بر سر نوع حکومت ایران «انعطاف» دارد.
مهدی بازرگان سال‌ها بعد در کتاب خاطراتش اشاره‌ای مختصر به دیدار موسوی اردبیلی با سالیوان می‌کند و می‌گوید در آن نشست به چرخش ۱۸۰ درجه‌ در موضع آمریکا پی می‌برد.
بازرگان می‌نویسد: «آن‌ها را آماده برای قبول اصولی یک رفراندوم ملی راجع به تغییر قانون اساسی از مشروطیت سلطنتی به جمهوری اسلامی دیدیم.»
«تنها اختلافمان بر سر دعوت کننده رفراندوم مربوطه بود که دولت بختیار باشد و ما نظارت نمائیم یا بالعکس.»
___________________

در بین هزاران سندی که «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام» بعد از اشغال سفارت منتشر کردند، سند دیدار سالیوان و آیت‌الله موسوی اردبیلی دیده نمی‌شود. معلوم نیست که این سند اصلا در سفارت نبوده یا بنا به مصلحت منتشر نشده است. وقتی خبر درز کرد که در سفارت اسنادی درباره تماس‌های آمریکا با رهبران حزب جمهوری اسلامی هم کشف شده، محمد بهشتی، از بنیانگذاران این حزب گفت که آن مدارک نزد آیت‌الله خمینی برده شده و چیز مهمی در آن‌ها نیست زیرا «محتوای این گونه اوراق صرفا نشان‌دهنده نقش قاطع ما در برابر آمریکا، رژیم و عوامل آن است».

اسامی وتصاوير:پاسداران،لباس شخصی ها و آخوندها(2)

Iran Fars to Isfahan Highway shortage 130Km the cross county roads آزادر...

خروج خاک از ایران



محمد نوری زاد : موسوی اردبیلی و خوابِ خونین - سه شنبه دوم آذر نود و پنج...

صادق زیباکلام : ما از شاه می‌خواهیم که زندانیان سیاسی را آزاد کند و شکنج...

گردهمایی بزرگ مردم اصفهان - زاینده رود و سخنان بانویی که میکروفن رامی گی...