سرهنگ جلیل بزرگمهر
۱۲۹۱- ۱۳۸۶
سرهنگ جلیل بزرگمهر وکیل دکتر محمد مصدق در دادگاه های نظامی پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲ بود. او بر خلاف انتظار حکومت وقت صمیمانه در دفاع از دکتر مصدق کوشید. همین دلبستگی به دکتر مصدق سبب شد که دیگر در ارتش جایگاهی نداشته باشد، لذا پس از ختم محاکمات، او را منتظر خدمت و بلافاصله بازنشسته کردند. دکتر مصدق در نامه ای به بزرگمهر در قدردانی او نوشته بود: «شما وکیل تسخیری بودید، اما تسخیر نشدید و از اجرای اوامر مافوق، سر باز زدید. سخنی بر خلاف وجدان نگفتید و هر گونه مدارکی هم که مورد احتیاج اینجانب بود از نظر وظیفه، برایم تهیه نمودید که نمی دانم چگونه تشکر کنم و این انجام وظیفه سبب شد که بعد از ختم محاکمه شما را از کار خارج کنند و یک عمر صحت عمل و درستکاری شما را نادیده بگیرند. به عقیده اینجانب، شما چیزی گم نکردید و چنانچه نام نیک خود را با ثروتی که بعضی از راه خیانت به مملکت به دست آورده اند مقایسه کنید، معلوم خواهد شد کدام گواراتر است.»
بزرگمهر در طول خدمت بازنشستگی خود تا لحظه مرگ که بیش از نیم قرن بود به پژوهش مسایل تاریخی و نوشتن خاطرات خود از محکمه فرمایشی دکتر مصدق و تحلیل هایی از نهضت ملی شدن صنعت نفت دست زد که امروز جزور مستندترین مدارک تاریخی آن دوران است.
