۱۳۸۹ شهریور ۱۰, چهارشنبه
تکمیل لیست قتل عام سال ۱۳۶۷ بر اساس داده های جدید سه شنبه ۹ شهريور ۱۳۸۹ - ۳۱ اوت ۲۰۱۰
تکمیل لیست قتل عام سال ۱۳۶۷
بر اساس داده های جدید
به آنان حتی اجازه نمی دهند که اشکی در غم از دست دادن عزیزانشان نثار کنند، همه چیز ممنوع است، هیچ اثری نباید از عزیزان در بند وجود داشته باشد ...
تنها شایعات در فضا موج می زند و خانواده ها را به گورستان خاوران می کشاند. در آن جا پیشتر هم میهنان بهائی به خاک سپرده می شدند. خانواده های داغدار، آن جا با گورهای دسته جمعی مواجه می شوند. هزاران انسان را شبانه با چنان سرعتی در گورهای دسته جمعی دفن کرده اند که هنوز این جا وآ نجا دست عزیزی و تکه شلوارعزیز دیگری از زیر خاک بیرون مانده و بربریت رژیم عدل اسلامی را به رخ می کشد .
خاوران از این پس به معیادگاه داغ دیدگانی تبدیل می شود که یکی از بستگانشان در تهران به قتل رسیده است. در شهرستان ها وضع به گونه دیگری ست. چون در آن جا فشار و سرکوب رژیم به صورتی ست که هر گونه حضور بر سر گور کشف شده ای را هم غیر ممکن کرده است. یکی از بستگان برای ما می نویسد که تنها در تاریکی شب ها ما می توانستیم آن هم به دور از چشم مزدوران حکومت، دقایقی بر مزار فرزندمان ظاهر شویم.
طی این سال ها رژیم بارها وبارها تلاش نموده این امکان تجمع را از خانواده ها ی جانباختگان بگیرد. او می اندشد با پاک کردن صورت مسئله، خود مسئله رانیز حل خواهد کرد، زهی خیال باطل.
این زخم وجود دارد و التیام نیافته، این زخم تنها در گلستان خاوران و صدها و هزاران گور بی نام ونشان در سراسر ایران نیست. این زخم تنها بر دل مادران و خانواده این جان باختگان نیست، این زخمی است بر دل میلیو نها انسان طالب آزادی و عدالت و تا زمانی که تمامی مسئولان این جنایت ضد بشری در یک دادگاه با صلاحیت به محاکمه کشیده نشوند و تمامی ابعاد این جنایت روشن نگردد که جدا از حق طلبی و اجرای عدالت، درسی باشد برای هم امروز و آینده این سرزمین التیام نخواهد یافت. و ما آن روز را انتظار می کشیم ... و هنوز را...
در این یک سال به سان سال های گذشته نامه های چندی از دوستان و هم بندان و خانواده های این قربانیان قتل عام سال ۶۷ به دستمان رسیده و دردناک تر و البته امید بخش تر نیز نامه هائی ست که از فرزندان خردسال یک ساله و چند ماهه آن روز آن ها. که امروز رشید پسران و دختران دادخواه و عدالت طلب این میهن اند دریافت می داریم که به سهم خود در تکمیل کار ما مفید واقع شده اند، اما همگی آگاهیم که هنوز مجموعه عناصر بر مسند نشسته در حکومت آن روز و امروز جمهوری اسلامی به جز آقای منتظری که اظهاراتش نقش به سزائی داشته است، در این مورد مهر سکوت بر لب زده اند. ما همان طور که پیشتر هم نوشته ایم منبع اصلی اطلاعاتمان مراجعه به سازمان ها سیاسی ای است که افرادی به عنوان عضو و یا هواداری از آن ها به قتل رسیده اند و البته پس از انتشار کتاب، رسیدن شواهدی که خود به طور بلا واسطه یا یکی از بستگان بوده اند و یا همبند و بالاخره همکار یا همشهری و ...
در مراجعه مستقیم ما به سازمان ها و احزاب، در حالی که همگی همکاری لازم را با ما داشتند. متاسفانه از سازمان مجاهدین خلق ایران ما جوابی دریافت نداشتیم. بره مین اساس در مورد وابستگان این سازمان، ما مبنای کار خود را لیستی قراردادیم که در نشریه آن ها منتشر شده است (شماره (۹) ليستي كه از جانب “ سازمان مجاهدين خلق ايران ” در نشريه شماره ۴۲۷/۲۰/۱۱/۷۷ منتشر شده است.)
تا زمانی که اطلاعات موثق تری، درستی یا نادرستی آن ها را مورد سئوال قرار ندهد ما متعهد هستیم آن مبنا را بنا به میل خود مورد تغییر قرار ندهیم.
از جمله این تغییرات سئوال و تصحیحی است که چندین بار از ما شده است مبنی بر این که در جریان این قتل عام، تیر باران وجود نداشته است. همان طور که ملاحظه می شود این شیوه به قتل رساندن در مقابل اسامی اعضاء و هواداران سازمان مجاهدین آمده است.
ناگفته نماند که ما در این سال ها از جانب خانواده ها و به ویژه همبندان این بخش از قربانیان نیز شاهدانی داشته ایم و اطلاعات موثق آن ها در تکمیل برخی مشخصات نقش مفیدی داشته است.
در انتها بار دیگر منابع اولیه که به همراه مقدمه کتاب هم آمده بود را باز چاپ می کنیم.
از همه کسانی که در تکمیل این لیست برای رسیدن به یک «سند» قابل اتکاء با ما همکاری کرده اند& صمیمانه تشکر می کنیم و چشم به راه داده های بیشتر هستیم.
بتول آزاده
۲۰ مرداد ۱۳۸۸
IRAN_a500@yahoo.fr
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
در ستون منبع وملاحظات :
شماره ( ۱ ) ليستي است كه از طرف “ كميته موقت دفاع از زندانيان سياسي ايران ، كانون ايرانيان لندن” سال 67 و “ كانون حمايت از زندانيان سياسي ، آخن” ، سال ۶۷ منتشر شده .
شماره (۲ ) ليستي كه از جانب “ سازمان كارگران انقلابي ايران” منثشر شده .
شماره ( ۳ ) ليستي كه از جانب “ سازمان اتحاد فداييان خلق ايران” منتشر شده .
شماره ( ۴ ) ليستي كه از جانب “ حزب توده ايران ” منتشر شده .
شماره ( ۵ ) ليستي كه از جانب “ سازمان فداييان خلق ايران، اكثريت” منتشر شده .
شماره ( ۶ ) ليستي كه از جانب “كانون حمايت از زندانيان سياسي ايران (داخل كشور ) در سال ۶۷” منتشر شده .
شماره ( ۷ ) كتاب اسامي شهداي حزب دمكرات كردستان ايران منتشر شده .
شماره ( ۸ ) ليستي كه در نشريه “ويژه فدايي” شماره ۱۹ در سال ۱۳۶۷ متشر شده.
شماره ( ۹ ) ليستي كه از جانب “ سازمان مجاهدين خلق ايران ” در نشريه شماره ۴۲۷/۲۰/۱۱/۷۷ منتشر شده .
شماره (۱۰ ) ليستي كه از جانب “ سازمان فداييان خلق،اقليت ” منتشر شده .
در اين ستون هر جا به حرف “ش” همراه با يك عدد ( مثل : ش ۲ ) آمده بدين معني است كه شهادت شهيد در قتل عام سال ۶۷ از طرف شاهدي كه در زندان بوده و يا خانواده شهيد مورد تاييد قرار گرفته است .
*******
اسامی جانباختگان کشتار سال ۱۳۶۷ در زندان های جمهوری اسلامی
(لیست جدید شهریور ۱۳۸۹)
الف
ب - ت
ج - خ
د - ژ
س - ض
ط - ف
ق
میم
ن - ی
با ما با آدرس زیر تماس بگیرید
iran_a500@yahoo.fr
اسامی ۲۶۷۶ بازداشتی سال ۱۳۸۸ به همراه اطلاعات کامل آنها | رهانا
گزارشی از ۲۶۷۶ بازداشتی؛ شامل ۱۴۷ روزنامهنگار، ۳۶۲ فعال سیاسی، ۹۲ فعال زن، ۵۶۵ دانشجوی زندانی و… کلیه احکام صادر شده و محل بازداشت زندانیان در سال ۱۳۸۸٫
رهانا: سال ۱۳۸۸ با بازداشت با نقض سیستماتیک، مهندسی شده و حتا خودسرانه و بی برنامه نقض حقوق بشر در ایران پایان یافت. موارد نقض حقوق بشر در سال ۱۳۸۸ به حدی گسترده و وسیع بود که امکان ثبت تمامی موارد نقض حقوق بشر در ایران امکانپذیر نبوده و نیست.
این مساله به خاطر عدم اجازه دیدهبانانی به فعالان حقوق بشر در ایران از سوی دولت جمهوری اسلامی با مشکلات بیشتری همراه بود. فعالانی که خود نیز قربانی این موارد گستردهی نقض حقوق بشر بودهاند و خود نیز همراه فشارها و تهدیدها به کار ادامه دادهاند و اکنون بسیاری از آنان در زندان نیز به سر میبرند.
جدول آماری که در این گزارش آمده و آماده شده است، شمار اسامی ۲۶۷۶ نفر از بازداشت شدهگان در سال ۱۳۸۸ به تفکیک ماههای مختلف است.
این گزارش که بر اساس رصد لحظه به لحظه نقض حقوق بشر در سال ۱۳۸۸ از طرف گروه «گزارشگران و فعالان حقوق بشر ایران» آماده شده است، شامل نام و اسامی بازداشت شدهگان همراه با تاریخ بازداشت، محل بازداشت، محل نگهداری، نوع فعالیت، عضویت در گروهها و احزاب، جنسیت، تعداد روزهای بازداشت، میزان وثیقه و میزان حکم آنان آمده است.
تا آنجا که توانستهایم هر بازداشتی و زندانی را دست کم از ۳ منبع معتبر و مختلف بررسی کردهایم. بدون شک این اسامی شامل تمامی بازداشتیهای سال جاری نمیشوند چرا که بر اساس اخبار و برآوردی که بر اثر همین رصد لحظه به لحظه نقض حقوق بشر از طرف گروه ما جریان داشته، تخمین میزان بازداشتیها در سال ۱۳۸۸ چیزی بیش از ۱۰ هزار بازداشت در سراسر ایران بوده است. در میان همین اسامی که نزدیک به ۲۷۰۰ نفر است نیز، محل نگهداری و تعداد روزهای بازداشت و حکمهای آنان بر ما نامعلوم است، چرا که امکان در اختیار داشتن تمامی اطلاعات آنان ممکن نیست.
با این حال به صورت حداقلی تا آنجا که امکان داشته است، این آمار جمعآوری شده است:
در سال ۱۳۸۸ بیش از ۱۰ هزار نفر در ایران بازداشت شدهاند که در این گزارش نام و اسامی ۲۶۷۶ نفر آمده است. (در برخی موراد به علت فعالیتهای مختلف اشخاص نام آنان دو بار محاسبه شده است که این مساله در جداول ماهانه لحاظ نشده و امکان آمار دقیق میسر است.)
دست کم در سالی که گذشت ۱۲۶ نفر به خاطر عقاید مذهبی بازداشت شدند که ۹۰ درصد آنان را بهاییان ایران تشکیل میدادهاند.
در سال جاری دست کم ۴۶ فعال ترک و ۸۷ فعال مدنی کرد بازداشت شدهاند که میزان نقض حقوق قومیتهای مختلف در ایران را نشان میدهد، ضمن این که در سال جاری ۲ فعال کرد به نامهای احسان فتاحیان و فصیح یاسمنی اعدام شدهاند. (گزارش سالانهی نقض حقوق بشر در کردستان در سال ۱۳۸۸ به صورت جداگانه و دقیق منتشر خواهد شد.)
دانشجویان در سال ۱۳۸۸ طبق روال سالهای قبل با نقض گستردهی حقوق خود مواجه بودهاند که بر اساس آمار ثبت شده دست کم ۵۶۵ نفر از آنان بازداشت و روانهی زندان شدند. در این میان محمدامین ولیان دانشجوی دامغانی است که در دادگاه بدوی به اعدام محکوم شده است.
در سال ۱۳۸۸ دست کم ۱۴۷ روزنامهنگار و وبلاگنویس بازداشت و روانهی زندان شده و سالها حکم گرفتهاند. در این میان برخی طعم دو بار بازداشت و زندان را تجربه کردهاند. (گزارش سالانهی روزنامهنگاران و وبلاگنویسان به صورت جداگانه و دقیق منتشر خواهد شد.)
فعالین زن نیز در سال ۱۳۸۸ با حداقل ۹۲ بازداشت روبهرو بودهاند و فعالین سیاسی از این گسترهی بیبدیل نقض حقوق بشر ۳۶۲ بازداشت در کمترین حالت ممکن سهمشان بوده است. فعالین سیاسی امسال آرش رحمانیپور ۱۹ ساله و محمدرضا علی زمانی را بین خود داشتند که هر دو اعدام شدند. (گزارش سالانهی نقض حقوق بشر در مورد زندان در سال ۱۳۸۸ به صورت جداگانه و دقیق منتشر خواهد شد.)
شهروندان ایرانی به ویژه بعد از انتخابات به خاطر اعتراضهایشان آماج بیشترین حملهها از سوی نهادهای امنیتی و دستگاه قضایی روبهرو بودهاند و بیشترین سهم را در نقض حقوق خود و بازداشت شدگان داشتهاند. به جرات میتوان گفت از این حجم بازداشت سال ۱۳۸۸ سهم شهروندان عادی ایرانی که به خاطر مطالبات و خواستههای قانونی خود دست به اعتراض زده بودند، بیش از ۷۰ درصد بوده است. در این گزارش نام ۸۴۸ شهروند ایرانی آمده است.
اسامی ۱۹۰ نفر دیگر از شهروندان ایرانی نیز در این گزارش آمده که در زمینههای دیگر همچون فعالیت در زمینهی حقوق کودکان مشغول به کار بودهاند.
در این گزارش ۲۳۹۵۳ روز بازداشت موقت برای ایرانیان ثبت شده است که هیچ توضیح و مبنای قانونی برای توجیه این مقدار عظیم از «بازداشت موقت» وجود ندارد!
دست کم و در آن مواردی که ثبت شده است، برای فعالین سیاسی و روزنامهنگاران شناخته شده ۴۱۸ سال و ۶ ماه حکم زندان و دست کم ۱۶ مورد حکم اعدام ثبت شده است.
همچنین از فعالین سیاسی و شناخته شده در مواردی که ثبت شده است ۲۰ میلیارد و ۴۱۳ میلیون تومان وثیقه اخذ شده است که این رقم نجومی برای ضمانت فعالین سیاسی و روزنامهنگاران و … شاید در هیچ جایی از دنیا نظیر نداشته باشد.
و اینکه در بین این اسامی نام ۳۴۲ زن به چشم میخورد که در سالی که گذشت بازداشت و به زندانها برده شدهاند.
در زیر جدول آماری و کلی سال را مشاهده میکنید:
برای دیدن جداول کلی و سالیانه اینجا کلیک کنید.
برای دیدن جداول و گزارشها به تفکیک ماه، روی عکسهای زیر کلیک کنید:
مردم غزه بايد که اشک ما باشد! متن سخنرانی کريس هِجِز، ترجمه پرويز شفا
زمانی که در اورشليم زندگی میکردم، دوستی داشتم که به من اعتماد کرد و رازی
سربهمُهر را با من در ميان نهاد: هنگاميکه در آمريکا، دانشجویِ کالج بوده، و در
چنين جريانهايی حضور میيافته، گزارشهايی تهيه میکرده و آنها را در اِزایِ
مبلغی پول، به کُنسولگریِ اسرائيل تحويل میداده است.
سادهلوح و زودباور خواهم بود اگر وانمود کنم چنين عملکردی از سویِ اسرائيلیها
پايان يافته است. بنابراين، امشب، نخست میخواهم آن شخص يا اشخاصی را که آمدهاند
اينجا تا چگونگیِ اين رويداد را به دولتِ اسرائيل گزارش کنند، موردِ خطاب قرار
دهم.
دوست دارم به ايشان يادآوری کنم آنان آدمهايی هستند که خود را در تاريکی پنهان
میکنند، درحالیکه ما همه در روشنايی ايستادهايم. آنان فريبکارانی پنهانکارند، ما
اما همدردیِ خود را آشکارا اعلام میکنيم و برایِ انسانهايی که در نوارِ غزّه، با
رنج و محنت دست به گريبانند، خواهانِ اجرایِ عدالتيم. ما از اعلامِ نامِ خود هراس
نداريم؛ هراس نداريم که باورهایِ خود را بر زبان آوريم؛ و میدانيم که احتمالاً
شماها همينها را با هراس درمیيابيد.
همچنانکه مارتين لوتر کينگ گفت: «رنگينکمانِ دنيایِ اخلاق بس دراز است، اما آن
نيز سرانجام، روزی، به سَمتِ عدالت سر خَم خواهد کرد.»
اکنون، رنگينکمانِ موردِنظرِ وی درحالِ سر خم کردن است و با خشمی رَعدآسا میخروشد
و همچون طوفان، بر حکومتِ اسرائيل فرود خواهد آمد.
شما میتوانيد بولدوزر، هواپيما و هيلکوپترهایِ فراوان داشته باشيد برایِ درهم
کوبيدنِ خانهها تا آنها را به ويرانه بدل کنيد؛ میتوانيد کُماندوهايی داشته
باشيد که با طناب، از هليکوپترها، بر کشتیها فرود میآيند و افرادِ غيرِنظامی و
غيرِمُسلح را، هم در درياهایِ آزاد و هم در نوارِ غزّه، به قتل میرسانند؛ و نيز
میتوانيد از قدرتِ بسيار گُستردهای که پشتِ سرِ خود داريد، همچنان برخوردار
باشيد. ما اما تنها دستهایِ خود را داريم و قلبهامان را و فريادهامان را....
و اما به اين نکته توجه کنيد! خوب توجه کنيد: با همۀ اينها، اين شماييد که از ما
میهراسيد! ما از شما هراسی نداريم. ما به کارِ خودمان ادامه میدهيم و دست به دعا
برمیداريم، به اعتراض و تقبيحِ اعمالِ زشتِ شما ادامه میدهيم، به فشار آوردن بر
نيروهایِ دريايی و زمينیِ شما همچنان ادامه میدهيم، بدونِ هيچگونه سِلاحی؛ تنها
سلاحِ ما بدنهایِ گلولهپذيرِمان است. ما به مبارزهمان ادامه میدهيم تا برتریِ
توانِ اخلاقیِ خود را نسبتبه شما به اثبات برسانيم و بگوييم که: «عدالت برتر است از
نفرت و خشونت!» و آنگاه که آزادی بر نوارِ غزّه حُکمفرما شود، خواهيم بخشيد... شما
را! و از شما خواهيم خواست با ما همسُفره شويد. فرزندانِ شما را دعایِ خير میکنيم؛
حتا اگر شما در قلبهاتان جايی نيابيد برایِ دعایِ خير در حقِ فرزندانِ کسانی که
سرزمينشان را اشغال کرديد. و همين بخشش شايد قدرتِ نهايیِ عشق و دوستیِ
غلبهناپذيری باشد که شما را تا اين اندازه برمیآشوبد!
پس، امشب، شبی که افرادی در پیِ اعلامِ نامِ خود هستند و ديگرانی در صددِ پنهان
کردنِ نامِ خود، اجازه میخواهم واژهها و نامهايی را بر زبان آورم. اجازه بدهيد
از بعضی چيزها با نامهايی ياد کنم که در خورِ آنهاست. اجازه بدهيد خود را از
زبانِ مندرآوردی و خررنگکن برهانم؛ از الفاظِ توخالیِ خوشظاهری که معمولاً بهکار
میبريم تا بر رنج و محنتِ انسانها و جنايتهایِ جنگی سرپوش بگذاريم.
يکی از اين واژههایِ بهظاهر خُنثا فعلِ «احاطهکردن» است که در واقع، بهمعنایِ
سربازانيست سرتاپا مُسلح که محلههایِ حدوداً زاغهنشينِ فلسطينیها را مُحاصره
کردهاند و از کسانی که در آنجا به دام افتادهاند، غذا، امکاناتِ اولیۀ رفاهی، از
جمله اسباببازی [برایِ بچهها]، تيغِ ريشتراشی، شکلات، قلابِ ماهيگيری،
ابزارآلاتِ موسيقی و... را مُضايقه میکنند و سياستِ بیرحمانۀ «تنبيهِ همگانی» را
بهکار میبَرَند؛ سياستی که طبقِ قوانينِ بينالمللی، «جنايتِ مَحض» بهشمار
میرود.
«زمينهایِ موردِ مُناقشه» يکی ديگر از آن تعبيرها و الفاظِ فريبدهندۀ توخالیست
که در واقع، بهمعنایِ زمينهایِ بهزور تصرفشده از مردمِ فلسطين است.
«اختلافات و برخوردها» تقريباً هميشه بهمعنایِ بهقتل رساندن و مجروح کردنِ
فلسطينیهایِ بیسلاحیست که کودکان را نيز شامل میشود.
«مناطقِ يهودینشين در ساحلِ غربی» بهمعنایِ مُجتمعهایِ نظامیِ دژمانند است که
بهمثابۀ پُستهایِ ديدهبانیِ نظامی، در «مبارزه بهمنظورِ پاکسازیِ قومیِ
فلسطينیها» موردِ بهرهبرداری قرار ميگيرند.
«قتلهایِ مُوجه» بهمعنایِ «آدمکُشیهایِ غيرِقانونی»ست.
«حملاتِ هوايی عليهِ مراکزِ بُمبسازیِ جنگجويان» بهمعنایِ فروريختنِ بمبهایِ عظيم
آتشزاييست که هر يک پس از انفجار، صدها تکّه ميشود و در مکانهایِ شلوغ و پُرجمعيتِ
فلسطينی، همواره، تعدادِ زيادی کُشته و مجروح بر جای ميگذارد. تنها دليلِ برخوردِ
آنان با « مراکزِ بُمبسازیِ جنگجويانِ» موردِ ادعایِ اسرائيليها، انفجارِ بُمبی بود
ساختِ آمريکا که توسطِ هواپيماهایِ جنگندۀ اهدايی به نيرویِ هوايی اسرائيل انتقال
يافته بود؛ بخشی از تَبانیِ مُجرمانۀ ما [آمريکاييان] در مناطقِ اشغالی!
«روندِ صلح» بهمعنایِ «روندیِ گولزننده» و يکسويه است برایِ سرکوبِ هرچه بيشترِ
مردم فلسطين که انساناند.
اين واژهها و ترکيبها بخشيست از نامها و عنوانهایِ خوشظاهر.
نامهایِ ديگری هم وجود دارند.
دکتر عزالدين ابوليش در ساعاتِ پايانیِ روزِ شانزدهمِ ژانویۀ ۲۰۰۹، با دو تانکِ
اسرائيلی روبرو شد که لولۀ توپهایِ آنها خانهاش را نشانه گرفته بودند. گلولهها شليک
شدند و در و ديوارِ اتاقخوابِ آپارتمانِ او را، واقع در غزه، درهم کوبيدند. سه
دخترش (بسّان، مايا و آيا) و برادرزادهاش (نور) کُشته شدند.
ابوليش ميگويد:
ـ من حق دارم خشمگين باشم. اما از خود ميپرسم: «آيا اين درست است؟» بسياری از مردم
توقع دارند نفرتِ خود را به همگان نشان بدهم. پاسخِ من به آنها اين است: «من به
هيچکس ابرازِ نفرت نخواهم کرد.»
اين پزشکِ متخصصِ زنان و زايمان که پنجاه و پنج سال دارد، ميپرسد: «به چهکسی
ابرازِ نفرت کنم؟»
او پناهندهای فلسطينی بوده که در فقر و عُسرت زاده شده و رشد کرده است.
ادامه ميدهد: «به دوستانِ اسرائيليام؟ يا به همکارانِ اسرائيليام؟ يا به نوزادانِ
اسرائيليای که بسياری از آنها را خودم به دنيا آوردهام؟»
طاها محمدعلی(۲) شاعرِ فلسطينی همين نکته را در شعر انتقامِ خود مطرح ميکند:
گاهی آرزو ميکنم
ايکاش ميتوانستم در نبردی رويارو،
با مردی مُواجه شوم که پدرم راکُشت
و خانهمان را آتش زد
و مرا از سرزمينم بيرون راند
تا درونِ نواری باريک به زندگیام ادامه دهم،
مردی که اگر مرا ميکُشت، بهتر بود
زيرا دستِکم به آرامشِ ابدی دست مييافتم...
و آنگاه، اگر توانايی داشتم،
از او انتقام ميگرفتم.
*
وقتی سر وکلۀ طرف پيدا ميشد،
اما اگر درمييافتم که او نيز مادری دارد
چشم به راهِ پسرش،
و يا پدری که هرگاه پسرش دير ميکند
گيرم حتا يک رُبعِ ساعت،
دست ميگذارد رویِ سينۀ خود
همانجا که قلب قرار دارد،
آنگاه،
او را نميکُشتم
حتا اگر ميتوانستم...
*
و
نميکُشتمش
اگر برايم روشن ميشد که
برادرخواهرانی دارد
که دوستش ميدارند
و پيوسته مُشتاقِ ديدارِ اويند،
و يا همسری که منتظر است تا با خوشرويی، در به رويش بگُشايد،
و بچههايیکه دوریِ پدر را نميتوانند تاب آورند
و هديههایِ او قند در دلشان آب ميکند،
و يا اگر دوستانی ميداشت
و همسايگانی آشنا
يا همرزمانی، مَحبوس در زندان
يا رُفقايی، بستری در بيمارستان
يا همشاگرديانی، از دورانِ مدرسه
که جويایِ حال و احوالش بودند...
*
اما اگر معلوم ميشد
تنهاست و کسی را ندارد،
جداشده همچون تَکشاخهای شکسته از درختی،
بدونِ پدر و مادر
نه برادری، نه خواهری
و بدونِ خويش و قوم يا همسايگانی و دوستانی،
بدونِ همکار، رفيق و مُعاشرانی،
آنگاه،
بر دردِ او چيزی نمياَفزودم،
زيرا در آن تنهايی و بيکسی،
که هيچکس از مرگش نه عذاب ميکشيد و نه حتا متأسف ميشد،
رضايت ميدادم
وقتی در خيابان
از کنارش ميگذرم،
ناديدهاش بينگارم
و اعتنائی به او نکنم،
چراکه همين بياعتنائی
خود
نوعی انتقام است!
اين واژهها اگر بهمعنایِ «مُسلمان بودن» است، (که بهباورِ من، چنين است) پس، مرا
نيز «مُسلمان» بخوانيد، پيروِ [محمدِ] پيامبر، صلوات الله عليه!
اين کشتیِ عازمِ غزه «بيپروايیِ اميد» ناميده خواهد شد. اين واژهها اما از آنِ
باراک اوباما نيستند (کتابِ او چنين عنوانی دارد). اين واژهها از آنِ دوستِ من جِری
رايت(۳)اند؛ واژگانی وامگرفتهشده از جری رايت. و اين جری رايت از بيانِ «حقيقت» در
برابرِ «قدرت» هيچ واهمهای ندارد؛ از گفتنِ اين که ما بايد دست برداريم از يکی
کردنِ «خدا» با «آمريکا».
جری رايت به ما ميگويد:
ـ ما هيروشيما را بُمباران کرديم، همچنين ناکازاکی را و بسياری را به قتل رسانديم؛
بيش از آن سه هزار نفری که در نيويورک و پنتاگون کُشته شدند. ما ساکنانِ آن
شهرها[یِ ژاپن] را با انفجارِ بُمبِ اتمی دود کرديم و همه را از بين بُرديم. و هرگز
به رویِ مبارکِ خود نياورديم! ما از تروريسمِ دولتی عليهِ فلسطينيها و سياهانِ
آفريقایِ جنوبی پُشتيبانی کرديم. و اکنون، برآشفته و خشمگينيم زيرا نتيجۀ اعمالی را
که در آنسویِ درياها و در کشورهایِ ديگر مُرتکب شدهايم، در همينجا، در حياطِ
خانهمان، مشاهده ميکنيم. بهنظر ميرسد زمانِ آن فرارسيده است که آمريکا تَقاصِ
اعمالِ خود را پس بدهد.
و حالا، توجه کنيد به حرفهایِ ادوارد سعيد:
ـ بهنظرِ من، هيچچيز نکوهيدهتر از آن عادتِ ذهنیِ روشنفکرجماعت نيست که کنارهگيری
را ترغيب ميکند؛ همانِ عادتِ روی برگرداندن از موضعگيریِ دشوار اما مُبتنی بر اصولی
اخلاقی که بهخوبی ميدانيد صحيح است، اما تصميم ميگيريد آن را ناديده بينگاريد.
نميخواهيد خيلی سياسی بهنظر برسيد؛ هراسانايد از درگيرِ بحث و جدل شدن و جنجالی
بهنظر رسيدن در نظرِ ديگران؛ نام و شهرت را برایِ اين ميخواهيد که مُتعادل، بيطرف،
مُنصف و ميانهرو باشيد و بدونِ دردِسر، به زندگیتان ادامه بدهيد؛ اميدواريد بارِ
ديگر شما را فرابخوانند برایِ مُشاوره در هیأتِ مُديرهای، يا عضويت در کُميتهای
آبرومند و خوشوِجهه. و به اين ترتيب، در روندِ کلی، شخصيتی مسؤل و مُعتمد باقی
بمانيد. اميدواريد روزی روزگاری، درجهای افتخارآميز يا جايزهای مُعتبر، شايد هم
مقامِ مَنيعِ سفارتِ عُظما نصيبتان شود. اين عادتِ ذهنی روشنفکر را به تباهی
ميکشانَد. اگر چيزی وجود داشته باشد که بتواند «بيخاصيتی» بهبار آوَرَد و سرانجام،
زندگیِ پُرشورِ روشنفکری را نابود کند، همانا درونیشدنِ چنين عادتهاييست. من
مُشخصاً با چنين امری روبرو شدهام، در يکی از دشوارترين مسائلِ امروزی، يعنی مسألۀ
فلسطين. در اين زمينه، بدونِ هراس سخن گفتن، رُک و بی رودربايستی حرفِ خود را بر
زبان راندن، آنهم در موردِ يکی از شَنيعترين بيعدالتيها در تاريخِ مُعاصرِ جهان،
کارِ چندان سادهای نيست؛ زيرا بر دهانها دهانبند ميزنند و بر چشمها چشمبند و صداها
را در گلو خفه ميکنند. و بسياری کسان که حقيقت را ميدانند و در مقامی هستند که
ميتوانند برایِ آزادیِ اين مردم انجامِ وظيفه کنند، روی برميگردانند. اما بهرَغمِ
تمامِ تجاوزها و اهانتهایِ عَلَنی که حاميانِ حقوقِ انسانی و خودمُختاریِ فلسطينيها
نصيبشان ميشود، حقيقت شايستۀ برمَلاشدن است، آنهم از زبانِ روشنفکری بيپروا که
نميهراسد در هیأتِ غمخوارِ مردمی محنتزده ظاهر شود.
و اينهم بخشی از آخرين حرفهایِ ريچل کوری(۵) خطاب به والدين خود:
من شاهدِ کُشتاری گروهی، دائمی و موذيانهام، واقعاً ميترسم و در موردِ اعتقادِ
اساسيام به سِرشتِ نيکِ آدميزاد دچارِ ترديد شدهام. اين جريان بايد متوقف شود.
بهگمانِ من، بهتر آن است تا هر کاری را که در دست داريم زمين بگذاريم و زندگیِ خود
را وقفِ متوقفکردنِ اين آدمکُشیِ گروهی کنيم. البته تصور نميکنم چنين کاری برایِ
مردم عملی باشد. اينکار، بيش از هر چيز، «عملی افراطی» بهشمار ميرود. من واقعاً
هنوز هم دلم ميخواهد همراه با آوایِ خوانندۀ محبوبم پت بناتا برقصم و دوستپسری
داشته باشم و برایِ همکارانم، نقاشيهایِ مُضحک و بامزه بکشم. اما در عينِ حال،
ميخواهم اين جريانِ آدمکُشیِ روزمره نيز متوقف شود. در وجودم، بياعتقادی و ترسِ
فراوانی احساس ميکنم. سرخورده و نوميدم. متأسفم که اين واقعيتِ شرمآورِ دنيایِ ماست
و ما، در واقع، در چنين جريانی، بهشکلی غيرِمستقيم، مُشارکت داريم. اين بههيچوجه
همان چيزی نيست که وقتی به اين دنيا پا گذاشتم، خواهانش بودم. اين جريان بههيچوجه
همان چيزی نيست که مردمِ اينجا [فلسطينيها] وقتی به اين دنيا پا گذاشتند، خواهانِ
آن بودند. اين همان دنيايی نيست که تو [مادر!] و پدرم، زمانیکه تصميصم گرفتيد مرا
بهوجود آوريد، ميخواستيد من به آن پا بگذارم. اين همان چيزی نيست که وقتی من به
درياچهای نگاه کردم و گفتم: «اين دنيایِ بزرگيست و من در آن پا ميگذارم!»، منظورم
بود. منظورِ من اين بود که ميخواهم به دنيايی پا بگذارم که در آن، زندگیِ آرامی
داشته باشم و هرگز احتمال هم نميدادم که بدونِ هيچ حرکتی، در بيخبریِ کامل، در اين
آدمکُشیِ گروهی مُشارکت يابم. در مسافتی دور از اينجا، صدایِ انفجارهایِ عظيمی
شنيده ميشود. وقتی از فلسطين برگردم، احتمالاً کابوسهایِ وحشتناکی خواهم ديد و
پيوسته احساسِ گناه خواهم کرد، چراکه ديگر در اينجا نيستم. اما ميتوانم اين کابوسها
و احساسِگناهها را در مسيرِ ديگری بيندازم: کارِ بيشتر! آمدن به اينجا يکی از آن
کارهایِ نيک و پسنديدهايست که انجام دادهام. بنابراين، زمانی از کوره درميروم که
ارتشِ اسرائيل با آن رفتارهایِ نژادپرستانهاش، از مجروح کردنِ سفيدپوستان
[غيرِعربها] دست بردارد. آنگاه، لطفاً اين خبر را صادقانه به اين واقعيت سنجاق کنيد
که من در بحبوحۀ کُشتوکُشتاری گروهی قرار دارم که بهطورِ غيرِمستقيم از آن حمايت
ميکنم، زيرا دولتِ من [دولتِ آمريکا] مسؤلِ اصلیِ آن است.
و اگر اين سخنان بهمعنایِ «مسيحی بودن» است (و بهباورِ من، به اين معناست)، همصدا
با جری رايت، ادوارد سعيد و ريچل کوری، اعلام ميدارم که: «واقعيتِ بيعدالتی بر
ديگران را از ياد نبريم!» آنگاه، مرا نيز «مسيحی» بخوانيد، پيروِ عيسایِ مسيح!
و چه ميتوان گفت از صفِ طولانیِ پيامبرانِ يهود از ارميایِ نبی، اشعياء نبی و آموس
گرفته تا هانا آرنت که به جهانيان يادآوری کرد تأسيسِ دولتِ اسرائيل که نتيجۀ
بيعدالتيهایِ اِعمالشده نسبتبه يهوديان بوده، نميتواند بيعدالتی در حقِ فلسطينيان
را توجيه کند. و چه بگويم از پيامآورانِ معاصرِ خودمان، نوم چامسکی و نُرمَن
فينکلستين(۵) که همچون تمامِ پيامبران مَطرودند. و چه ميتوانم گفت از اوری آويزی يا
آهارون شبتای(۶) ـ شاعرِ اسرائيلی ـ که در يکی از شعرهايش با عنوانِ ريپين(۷)،
(نامِ شهری در لهستان که پدرش هنگامِ يهوديکُشیِ نازيها، از آنجا گُريخته بود) از
صلح و دوستی چنين سخن ميگويد:
اين موجودات
ـ کُلاهخود بهسر و جامۀ ارتشی بر تن ـ
آيا واقعاً ممکن است يهودی باشند؟
يهودی که چنين لباسی نميپوشد،
با سِلاحهايی آويخته بر خود، همچون جواهرآلات...
او که به لولۀ تفنگِ نشانهرفته به هدف اعتقادی ندارد
چراکه ممکن است انگشتِ کودکی را درد بياوَرَد؛
کودکی که از درِ خانهای بيرون ميآيد و دوباره به آن خانه برميگردد.
يهودی که به انفجار باور ندارد؛
انفجاری که آن خانه را ويران ميکند.
روحِ زُمُخت و مُشتِ آهنين...
طبيعيست که از اينها مُنزجر باشد.
افسرِ فرمانده را نگاه ميکند
يا سربازی را که انگشت بر ماشۀ تفنگ دارد و آن را نشانه رفته
و فرياد برميآورد،
فريادی برایِ طلبِ عُطوفت...
و اينچنين است که سرزمينی را از صاحبانش نخواهد دزديد
و نخواهد گذاشت آنان در اُردوگاههایِ پناهندگی، گُرسنگی بکشند.
صدايی ناهنجار (که خواهانِ بيرون راندنِ مردمان است)
از حنجرهای زشت و ستمگر...
اين نشانهايست قطعی از ورودِ يهودی به سرزمينی ديگر...
همچون اُمبرتو ساتا [شاعرِ ايتاليايی]
در شهرِ زادگاهش، خود را پنهان ميکند.
بهسببِ شنيدنِ چنين صداهاييست، پدر!
که اکنون، در اينجا،
به ريپين بازميگردم
به پسرکی که تو باشی!
اگر «يهودی بودن» به اين معناست (و من باور دارم که چنين است)، پس مرا نيز «يهودی»
بخوانيد، پبروِ موسا!
همۀ ما را مسلمان، مسيحی و يهودی بخوانيد! ما را انسانهايی بدانيد که معتقدند: «چو
عُضوی به درد آوَرَد روزگار / دگر عضوها را نمانَد قرار.»(۸) ما از آن گروه
انسانهاييم که هرگز ناگزير نيستيم بپرسيم: «ناقوسها برایِ چهکسی به صدا
درميآيند؟»(۹) زيرا ناقوسها برایِ همۀ ما به صدا درميآيند؛ چراکه اشکِ مادری در
غزّه، اشکِ خودِ ماست! چراکه شيونِ کودکانِ خونالود در بيمارستانِ آل شيفا، همان
گریۀ کودکانِ خودِ ماست!
اجازه بدهيد حرفهایِ امشب را با نام بُردن از برخی کسان پايان دهم. اجازه بدهيد از
کسانی نام ببرم که اين تانکها و جتهایِ جنگنده را برایِ بمبارانِ آلونکها و
خانههایِ سيمانی در نوارِ غزه اعزام ميکنند؛ آلونکها و خانههايی که اعضایِ
خانوادهها در آنها، بيپناه و درمانده، کِز کردهاند. اجازه بدهيد از کسانی نام ببرم
که حقِ کودکان را برایِ لذّت بُردن از دورانِ خوشِ کودکی و بيخياليهايش زيرِ پا لِه
ميکنند و حقِ بيماران را برایِ بهرهگيری از مُراقبت و پرستاری از آنان دريغ
ميدارند؛ کسانیکه شکنجه ميدهند؛ کسانیکه ترورهایِ سياسی را در اتاقهایِ هُتلی در
دُبی و در خيابانهایِ غزّه، بهمرحلۀ اجرا درميآورند؛ همان کسانیکه از دادنِ غذا به
گرسنگان خودداری ميکنند، عدالت را از ستمديدگان دريغ ميدارند، حقيقت را با تبليغات
و دروغپردازيهایِ دولتی آلوده و بياعتبار ميکنند. اجازه بدهيد آنان را فرابخوانم،
نه با آن عناوينِ هراسانگيزِ رسمی و تعبيرهایِ مقاماتِ قدرتمدار، بل با نام بُردن
از همان مقاماتی که برایِ خودشان دست و پا کردهاند: با ريختنِ خونِ بيگناهان بر
شنهایِ نوارِ غزّه! اجازه بدهيد از اين افراد با نامِ حقيقيشان ياد کنم: تروريستها!
ـــــــــــــــــــــــــ
۱) اين کتاب را پرويز شفا و ناصر زراعتی به فارسی برگرداندهاند.
۲) شاعرِ فلسطينی، متولدِ ۱۹۳۱.
۳) جری رايت تا دو سال پيش، پيشوایِ روحانیِ کليسايی بود که باراک اوباما روزهایِ
يکشنبه، برایِ نيايش به آنجا میرفت. دو سال پيش، يهدليلِ بيانِ سخنانی انتقادی ـ
جنجالی که چيزی نمانده بود کانديداتوریِ اوباما را با شکست روبرو کند، پس از سی و
شش سال، ناچار به استعفا شد. رايت يکی از منتقدانِ جدّیِ سياستِ خارجیِ ايالاتِ
متحدۀ آمريکاست.
۴) دختری آمريکايی که برایِ ياری به فلسطينيها، به فلسطين رفت و برایِ جلوگيری از
تخريبِ خانههایِ آنان توسطِ نيروهایِ اسرائيلی، بولدوزری اسرائيلی او را زير گرفت و
کُشت. او بهرَغمِ آنچه در اين نامه آرزو کرده، هيچگاه به آمريکا بازنگشت.
۵) از روشنفکرانِ يهودیِ آمريکايی که هوادارِ فلسطينان است و موردِ غضبِ اسرائيل و
صهيونيستها.
۶) Aharon Shabtai
۷) Rypin
۸) جملۀ اصلی کريس هجز چنين است: «وقتی يکی از ما رنج ميبَرَد، همهمان رنج ميبريم.»
که بهترين ترجمۀ آن همين بيتِ مشهورِ سعدی میتواند باشد.
۹) اشاره به رمانِ مشهورِ ارنست همينگوِی نويسندۀ آمريکايی که سالها پيش به فارسی
هم ترجمه شده است.