۱۳۹۷ مهر ۲۰, جمعه
مکتب فرانکفورت، مکتب اندیشمندان تیزبین Die Frankfurter Schule
ین بحث در مورد مکتب فرانکفورت Frankfurter Schule است که بیش از هر چیز، به خاطر ارائه برنامه‌ای که «نظریهٔ انتقادی جامعه» خوانده می‌شود، شهرت یافته‌است.
هدفِ نظریه انتقادی Kritische Theorie که تأثیر شگرفی بر اندیشه سیاسی و اجتماعی قرن بیستم بر جای گذاشت رها ساختن انسان از بند جریاناتی است که او را به بردهٔ خود بدل کرده ولیکن این بردگی را اطاعت آگاهانه و خودخواسته جلوه می‌دهند.
برای آشنایی با مکتب فرانکفورت باید کلید واژه‌هایی چون «انجمن پژوهش اجتماعی»، نئومارکسیسم، صنعت فرهنگ‌سازی و نظریه انتقادی را بشناسیم که حین بحث به آن اشاره خواهم کرد.
در مورد مکتب فرانکفورت توضیحات اندیشه‌ورز ارجمند آقای دکتر کریم قصیم را هم آورده‌ام و توجه شما را به آن جلب می‌کنم. (دقیقه ۲۶ به بعد. لطفاً از فایل صوتی بشنوید)
انجمن پژوهش اجتماعی و مکتب فرانکفورت
انجمن (انستیتو) پژوهش اجتماعی Institut für Sozialforschung که در سال ۱۹۲۳در فرانکفورت آلمان بنیان نهاده شده، وابسته به دانشگاه فرانکفورت است و بیشتر به عنوان مکانی که در آن، مکتب فرانکفورت پدید آمده شناخته می‌شود.
مکتب فرانکفورت به گروهی از فلاسفه، منتقدان فرهنگی و عالمان علوم اجتماعی اطلاق می‌شود که با انجمن پژوهش اجتماعی شهر فرانکفورت آلمان مرتبط بودند.
عمده فعالیت انجمن پژوهش اجتماعی در زمینه‌های مربوط به جامعه‌شناسی و نظریهٔ اجتماعی نئومارکسیستی است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نئومارکسیسم یعنی چی؟
در مباحث و مطالعات اجتماعی واژه نئومارکسیسم در پیوند با کسانی مطرح است، که با نقد برداشتهای گذشته خودشان از مارکسیسم به دنبال انجام جستارهای تازه‌ای در نظریات کارل مارکس بودند تا با حفظ روح بحث عدالت اجتماعی و نقد سرمایه‌داری، از سقوط به جنبه‌های جبری ماتریالیسم دیالکتیک پرهیز داشته باشند.
برای نئومارکسیستها، مارکس آیه نیست.
نقدهای بسیاری که از همه ی گرایشهای نظری به ویژه از سوی خود مارکسیستها انجام شده به ظهور دیدگاههای نوین مارکسیستی، تحت عنوان نئومارکسیسم انجامیده‌است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اعضای مکتب فرانکفورت
خب حالا ببینیم اعضای مکتب فرانکفورت که در رشته‌های گوناگون علمی هم فعالیت داشتند. چه کسانی بودند.
ماکس هورکهایمر، تئودور آدورنور، کارل ویتفوگل، والتر بنیامین، هربرت مارکوزه، اریش فروم، کارل آگوست، موریس هالبواکس، ژان پیاژه و فرانتس نویمان (نویسنده کتاب Behemoth)، در این مرکز فعالیت می‌کردند.
(کتاب «بهیموث» در باب ساختار و کنشهای دیکتاتوری‌های فاشیستی متکی بر مردم است.)
نسل جوان‌تر مکتب فرانکفورت یورگن هابرماس و آلفرد شمیت بودند. هابرماس را می‌توان نماینده نسل دوم مکتب فرانکفورت دانست.
...
آیا انجمن پژوهش اجتماعی کارش را در فرانکفورت آلمان بی هیچ دردسر و مشکلی ادامه می‌داد؟ نه،
وقتی نازی‌ها در آلمان پا گرفتند، انجمن مزبور که در واقع جایگاه و پایگاه مکتب فرانکفورت بود، آلاخون والاخون شد و عملاً به شهرهای ژنو و سپس به نیویورک و لس آنجلس نقل مکان کرد. انجمن مزبور در نیویورک، به دانشگاه کلمبیا پیوست و نشریهٔ پژوهش‌های اجتماعی، به مطالعات فلسفه و علوم اجتماعی تغییر نام داد اما کار بر روی بنیان‌های فلسفی و از جمله نظریهٔ انتقادی همچنان ادامه داشت.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مقصود از نظریهٔ انتقادی چیست؟
نظریهٔ انتقادی جنبشی فکری-فلسفی و منتقد جامعه و فرهنگ در سرتاسر علوم اجتماعی و انسانی است. این اصطلاح دو معنای کاملاً مختلف و با ریشه‌های متفاوت دارد که یکی ریشه در جامعه‌شناسی و دیگری ریشه در نقد ادبی دارد (که این یکی به بحث ما مربوط نمی‌شود.)
کانون اندیشه و آراى مکتب فرانکفورت را باید در همین نظریهٔ انتقادى جست‌وجو کرد که معطوف به بررسى، مطالعه، تجزیه و تحلیل و تبیین جنبه هایى از واقعیت اجتماعى است که مارکس و پیروان او از آنها غافل شده بودند. اساساً اندیشه‌های مکتب فرانکفورت بدون فهم درست نظریهٔ انتقادی قابل درک نیست.نظریهٔ انتقادی تلاش می‌کند که به یک «خود انتقادی» (نقد خویش) برسد و هر نوع ادعای حقیقت محض را به چالش بکشد.
عنوان نظریهٔ انتقادی به نگارش مقاله‌ای از ماکس هورکهایمر باز می‌گردد که بعدها در قالب کتابی با عنوان «نظریهٔ سنتی و نظریهٔ انتقادی»به چاپ رسید که در کنار مهم ترین اثر فلسفی مکتب فرانکفورت، یعنی «دیالکتیک روشنگری»، مانیفست آغازین و توضیح‌المسائل مکتب فرانکفورت محسوب می‌شود.
نظریه انتقادی را اصحاب مکتب فرانکفورت، در مقابل نظریه سنتیِ مبتنی بر روش شناسیِ دکارت، پیش کشیدند و بر نظریه‌های سنتی به دلیل عدم توجه به ساختارهای فراگیرتر اجتماعی که دانش از آنان تاثیر می‌گیرد و بر آنها تاثیر می‌گذارد خرده گرفتند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﭘﻴﺶﮔﻮییﻫﺎی ﻣﺎرﻛﺲ در ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداری
در ﺳﺎلﻫﺎی ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ جهانی اول، کفه ﺗـﺮازو در ﻣﻮاجهه اﻧﺪﻳـﺸﻪهای پویا و ترقیخواه و اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎی ﺣﺎمی ﻟﻴﺒﺮال ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداری ﻏﺮب ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺟﻨﺎح اﺧﻴﺮ سنگینی ﻛﺮد و ﺟﻨﺒﺶﻫﺎی ﭼﭗ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ خوبی قرار نداشتند و ﺑﻪ وﻳﮋه اینکه در ﺳـﺎل‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ از ﺳﻮی قدرت‌های ﺣﺎﻛﻢ در اروﭘـﺎ به‌سختی ﺳﺮﻛﻮب شدند. در ﻣﻘﺎﺑـﻞ، اﻳـﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎی ﻃﺮﻓﺪار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداری ﺑﻮدﻧـﺪ که در ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت دﻣﻮﻛﺮاسی ﺑـﻪ اﺳـﺘﺤﻜﺎم ﻣﻮاﺿﻊ ﺧﻮد میﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ.
یکی از ﺑﺰرگترﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶهای فکری آن دوران، مسأله ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺶﮔﻮییﻫﺎی ﺗﺎریخی ﻛﺎرل ﻣﺎرﻛﺲ در ﻣﻮرد ﻓﺮوﭘﺎشی ﻣﺤﺘﻮم ﻧﻈﺎم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداری و وﻗﻮع اﻧﻘﻼب ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴتی ﺑﻪ دﺳﺖ ﻛﺎرﮔﺮان ﻧﺎراضی ﺑـﻮد. زﻳـﺮا ﺑﺮﺧﻼف آن ﭼﻪ ﻣﺎرﻛﺲ میﭘﻨﺪاﺷﺖ، ﻫﻴﭻ اﻧﻘﻼبی از ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎ در ﻛـﺸﻮرﻫﺎیی که ﺑـﻪ زﻋﻢ او ﺑﻪ اعلی درجه ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداری رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ـ ﻣﺎﻧﻨـﺪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ـ پیش نیامد. از طرف دیگر، ﺟﻨﺒﺶﻫﺎی ﻛﺎرﮔﺮی ﻧﻴﺰ رو ﺑﻪ ﺿﻌﻒ و اﻓـﻮل ﻧﻬﺎدﻧـﺪ. انگار ﻃﺒﻘـﺔ ﻛﺎرﮔﺮ ﻛﻪ بنا بر آرای مارکس و انگلس ﻛﺎرﮔﺰار اﻧﻘﻼب و اﻫﺮم اﺟﺮایی آن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر می‌آﻣـﺪ، ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ اﻧﻘﻼبی ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده و در درون ﻧﻈﺎم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداری حل شده اﺳﺖ. مارکس پیش‌بینی کرده بود که تضادهای سرمایه‌داری به تدریج باعث نابودی کاپیتالیسم می‌شود. اما تحولات جامعه سرمایه‌داری در قرن بیستم موجب بهبود شرایط اقتصادی شد و شکاف طبقاتی مورد تاکید مارکس، برای انقلاب اجتماعی تخفیف یافت.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پرولتر مدرن، دیگر پرولتر پیشین نبود
گویی پرولتر مدرن، دیگر پرولتر پیشین نبوده و بر خلاف گذشته، انسانی رانده شده و محروم نیست بلکه عضوی از اجتماع است با همه حقوق به رسمیت شناخته شده و آزاد از استبداد کار فرما.
...
ﻇﺎﻫﺮ اوﺿﺎع ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﺮبی ﻧﺸﺎن از آن داﺷﺖ که ﻛـﺎرﮔﺮان ﺑـﻪ ﺟﺎی شورش، اﻋﺘﺼﺎب و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﺴﺘﻪﻫﺎیی ﺑﺮای ﺑﺮاﻧﺪازی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداری ﺑﻪ نوعی ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ آن رﺳﻴﺪهاﻧﺪ. حتی اﻳـﻦ ﺳﺎزﮔﺎری و رﺿﺎﻳﺘﻤﻨﺪی ﺑﺎ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن «دوﻟﺖﻫﺎی رﻓﺎهی» ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻧﻈﺮﻳـه‌های اﻗﺘـﺼﺎدی «جان مینارد کینز» John Maynard Keynes و در ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﺑﻬﺒـﻮد وﺿـﻊ ﻣﻌﻴـﺸﺖ ﻛـﺎرﮔﺮان، اﻓـﺰاﻳﺶ ﭘﻴـﺪا ﻛـﺮد.
یکی از مفاهیم کلیدی در مکتب فرانکفورت تغییر در نگاه به طبقه کارگر و قائل نبودن به خصلت انقلابی آن بود تا جایی که روشنفکران به عنوان عامل اصلی تحولات معرفی شد. از همین رو می‌بینیم جنبش هاى دانشجویى اواخر دهه ۶۰ در آلمان تا حدى به مکتب فرانکفورت تکیه میکنند.
ﺗـﺼﻮر میﺷـﺪ که تفسیرهای راﻳـﺞ از دﺳـﺘﮕﺎه فکری ﻣـﺎرﻛﺲ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ ﻛﻼسیک ﻳﺎ ارﺗﺪوﻛﺲ (مارکسیسم سنتی) که ﺻـﺒﻐﻪهای ﺟـﺰمﮔﺮاﻳﺎنه و اﻗﺘـﺼﺎدﮔﺮاﻳﺎنه پررنگی داﺷﺖ، دﻳﮕﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ درﺳﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺒﻮده و ﻻزم اﺳﺖ ﻳـﻚ ﺑـﺎزﻧﮕﺮی اساسی در آن ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﻇﻬﻮر ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ و ﻧﺎزﻳﺴﻢ در دل اروپا
مسأله ﭼﺎﻟﺶﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ دﻳﮕﺮ، ﻇﻬﻮر ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ و ﻧﺎزﻳﺴﻢ در دل اروپا ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻮن آﻫﻦرﺑﺎیی ﺗﻮدهﻫﺎی ﺧﺴﺘﻪ از ﻧﺎﻣﻼﻳﻤﺎت ﺟﻨﮓ ـ از ﺟﻤﻠـﻪ ﻛـﺎرﮔﺮان ـ را ﺑـﻪ ﺳﻮی ﺧﻮد ﻛﺸﻴﺪ و ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ، ﺳﺆال ﺑﺰرگی را در ذﻫﻦ اصحاب مکتب فرانکفورت اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮد. ﺑﺮ آن ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﭼـﻪ ﻧﻜﺎتی در فلسفه ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت اﺟﺘﻤﺎعی ﻫﻤﺎهنگی ﻧﺪارد و ﭼﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎیی از فلسفه ﻫﮕﻞ و...درﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﻳﺎ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮی دوﺑﺎره دارد. خلاصه، داستان چیست که ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪداری و حتی فاشیسم ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎی ﺧﻮد را محکم‌تر ﻧﻤﻮده و از ﺟﻨﺒﺶﻫﺎی ﻣﺎرکسیستی و چپﮔﺮای ﺣـﺎمی ﻛﺎرﮔﺮ جلو زده‌اند؟
...
بعدها پرسشهای دیگری هم پیش آمد. چرا در آلمان، زادگاه بتهوون و گوته و هگل و کانت و شیللر و مارکس می‌بایست فاشیسم و نازیسم پا بگیرد.
چرا در یک کشور پیشرفته که عصر روشنگری و رنسانس را پشت سر گذاشته باید چنین وضعی پیش بیآید. کجای کار عیب دارد و می‌لنگد؟
ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺨﮕﻮیی ﺑﻪ اﻳﻦ اﺑﻬﺎمﻫﺎ بود که انجمن ﭘﮋوﻫﺶ اﺟﺘﻤﺎعی (که در آغاز گفتم)، بر فعالیت خویش افزود و ﻣﻜﺘﺐ ﻓﺮاﻧﻜﻔﻮرت و مشی ﻓﻜﺮی ﺣـﺎﻛﻢ ﺑـﺮ آن (نظریهٔ انتقادی) بر سر زبانها افتاد.
صاحب‌نظران مکتب فرانکفورت با نقد مکانیسم‌های دیکتاتوری، و بخصوص دیکتاتوری‌های به‌اصطلاح توده‌ای مضمون آنچه را «مانس اشبربر» هم می‌گفت صحه می‌گذاشتند که هیچ جبّاری بدون کسانی که او را عَلَم میکنند و به او ایمان می‌آورند موضّوعیت نمی‌یابد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مکتب فرانکفورت و خیمه‌شب‌باز‌ی ازمابهتران
ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﻜﺮی ﻣﻜﺘﺐ ﻓﺮانکفورت، ﻣﻨﻄـﻖ درونی ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪداری مولد اﻧـﺴﺎن بی ﻫﻮیّت و از ﺧﻮدﺑﻴﮕﺎنه و تک ساحتی است. ذاﺗـﺎً ﺑـﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﮔﺮاﻳﺶ دارد. در آن ﻧـﻮعی اﺳﺘﻌﺪاد ﻓﺎشیستی ﺑﺮای ﺗﻮده‌ای ﻛﺮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻔﻮذ ﺑﺮ ﺗﻮدهﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺴﻂ و ﺑﻘﺎی اقتدار طبقه ﺣﺎﻛﻢ دﻳﺪه میﺷﻮد.
...
آدورنو و هورکهایمر می‌پرسیدند آیا به راستى آنچه را که همگان فرهنگ مى‌دانند، فرهنگ است؟ چگونه در این روزگار هر چه موجب آگاهى و دگرگونى است، خار و بى ارزش شمرده مى‌شود و هر چه واپسگرا و محافظه کار است و نظام حاکم را مى‌ستاید و پایه هاى آن را محکم مى‌کند، مورد ستایش قرار مى‌گیرد؟
فرهنگ، تا جایى فرهنگ به حساب مى‌آید که با ستم زمانه و سرکوبی که در زندگى روزمره وجود دارد، راه نیاید و آنجا که به روزمرگی دامن می‌زند، دیگر فرهنگ نیست بلکه «صنعت فرهنگ» به حساب مى‌آید.
...
اعضاى مکتب فرانکفورت بر این باور بودند که پژوهش تجربى باید به وسیله پرسشهاى فلسفى هدایت شود و نظریهٔ‌هاى فلسفى اجتماعى - اقتصادى هم از طرف دیگر باید مورد آزمون تجربى واقع شوند. آنان معتقد بودند وقتی عملی ناکام می‌ماند، باید ریشهٔ نظری آن عمل مورد تجدید نظر قرار بگیرد
بسیارى از تحلیل هاى مکتب فرانکفورت در مورد سرمایه‌دارى مدرن، جامعه مدرن و انسان امروزى عام و فراگیر شد و در بسیارى از جزئیات جامعه‌شناسى و روان‌شناسى نمى‌توان از کنار نتایج علمى این مکتب به آسانى گذشت. از طرف دیگر دستاوردهاى روان‌شناختى و جامعه‌شناختى این مکتب که نوعى پرده‌بردارى از خیمه‌شب‌باز‌ی‌های ازمابهتران است، ما را در رویارویى با فریبکارى هاى پشت صحنه اجتماع یارى مى‌کند.
مکتب فرانکفورت نسبت به تحول جامعه و دولت در اتحاد جماهیر شوروی هم دید انتقادی داشت و بعد از پیروزی انقلاب در روسیه و شکست انقلاب‌های اروپای مرکزی (یه ویژه در آلمان) به احساس نیاز روشنفکران جناح چپ برای ارزیابی مجدد نظریهٔ مارکسیستی (به ویژه رابطه بین نظریهٔ و عمل در شرایط جدید) پاسخ می‌داد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فراز و نشیب مکتب فرانکفورت
اولین مرحله مکتب فرانکفورت بین سالهای ۱۹۲۳تا ۱۹۳۳ میلادی است.
مرحله دوم، مصادف با تبعید بنیانگذاران نظریهٔ انتقادی از فرانکفورت به آمریکا و دیگر نقاط جهان است.
در دوره سوم، که تبعیدیان به آلمان برمی‌گردند از سال۱۹۵۰، آراء و دیدگاههای اصلی نظریهٔ انتقادی در شماری از آثار اعضای مکتب فرانکفورت تدوین شد و تاثیر اساسی بر اندیشه اجتماعی آلمان بر جای نهاد و دامنه نفوذ و تاثیر آن بعدها به ویژه بعد از سال ۱۹۵۶و ظهور جریان چپ نو در سراسر اروپا و نیز در ایالت متحده آمریکا گسترش یافت که بسیاری از اعضاء مکتب فرانکفورت (بویژه مارکوزه) در آنجا مانده بود.
این ایام، دوران تاثیرات عظیم فکری و سیاسی مکتب فرانکفورت بود که در اواخر دهه ۱۹۶۰ در پی رشد سریع جنبش‌های رادیکال دانشجویی به اوج خود رسید.
از اوایل دهه ۱۹۷۰، ایامی که می‌توان آن را به عنوان دوره چهارم در تاریخ مکتب فرانکفورت تلقی کرد، تاثیر و نفوذ مکتب فرانکفورت به آرامی رو به افول نهاد و در واقع با مرگ آدورنو در سال ۱۹۶۹ و هورکهایمر در ۱۹۷۳ عملاً حیات آن به عنوان یک مکتب فکری متوقف شد.
مکتب فرانکفورت در سالهای آخر حیات خود از مارکسیسم، که زمانی منبع اصلی الهام بخش آن بود، کمی فاصله گرفت اما بعدها یورگن هابر مارس در نقدی دوباره از ارزیابی مجدد نظریهٔ مارکس درباره تاریخ و سرمایه‌داری مدرن به گونه ای جدی به شرح و بسط این مفاهیم همت گماشت.
...
انجمن پژوهش اجتماعی، پایگاه و جایگاه مکتب فرانکفورت در سال ۱۹۲۳ میلادی (حول و حوش مرگ محمد علیشاه قاجار) اساسش ریخته شد. همانطور که در آغاز گفتم مکتب فرانکفورت و نظریهٔ انتقادی در اصل برای این بود که انسان پابپای تغییرات پیش برود. پوسته‌شکنی کرده، هیچ کس و هیچ چیز را به تاق آسمان نچسباند و آیه و بت نکند. ابزار کس دیگری قرار نگیرد. هیچکس حتی خدا را برتر از سؤال نپندارد و جرئت اندیشیدن داشته باشد تا از بند جریاناتی که او را به بردهٔ خود بدل میکنند، رهایی یابد.
دو مقاله از «فرانتس نویمان» نویسنده کتاب «بهیموث» (بهیمه)
دکتر علی شریعتی و مکتب فرانکفورت
...
از شما دعوت می‌کنم به سخنان آقای دکتر کریم قصیم در مورد مکتب فرانکفورت توجه بفرمایید. (دقیقه ۲۶ ویدیو به بعد)
از فایل صوتی زیر بشنوید:
ادعای پیروزی جمهوری اسلامی از حکم دادگاه لاهه!
نیره انصاری
نیره انصاری
جمهوری استبدادی اسلامی پیش از این اعلام نمود که:« موضوع شکایت به دیوان بین‌المللی دادگستری، اِعمال مجدد تحریم های اقتصادی توسط ایالات متحده طی تصمیم (18 اردیبهشت1397 /8 مه 2018) رئیس جمهور آمریکا و تشدید تحریم ها است. اگرچه بسیاری از تحریم های موضوع این دعوای وفق برنامه جامع اقدام مشترک رفع شده بودند و مجددا اعمال شدند، لکن موضوع این شکایت ارتباطی به نقض برجام نداشته، بلکه به دلیل آن است که این تحریم ها مغایر با عهدنامه «مودت»سال (1334/1955) میان دو کشور و ناقض مفاد این معاهده صورت گرفته و از این جهت علیه آمریکا شکایت شده است. نقض برجام توسط آمریکا به دلیل خروج این کشور از آن و اعمال مجدد تحریم ها توسط طرف های باقیمانده برجام طی سازوکار کمیسیون مشترک در حال پیگیری است.»!
تاریخچه شکایت های جمهوری اسلامی از آمریکا در دادگاه بین المللی لاهه
پیمان مودت چیست؟
معاهده موسوم به «پیمان دوستی، در خصوص روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» در سال (1955/1334) بین ایران و آمریکا امضا شد. این معاهده این حق را به تهران می دهد که از واشنگتن شکایت کند. پیمان مودت (2) سال پس از کودتای (1332) که توسط آمریکا علیه دولت دکتر مصدق طراحی شده بود با هدف گسترش سرمایه گذاری آمریکا در ایران امضاء شده است. در تبصره دوم از بند (21) این پیمان در مورد دادگاه قضایی بین المللی آمده است: «هرگونه اختلافی بین طرفین معظم متعهد در تفسیر یا اجرای این پیمان، که از طریق دیپلماسی به نحو رضایت بخشی حل و فصل نشود، باید در دادگاه قضایی بین المللی مطرح شود، مگر آن که طرفین معظم متعهد بر راهکار های مسالمت آمیز دیگری توافق کنند.» پس از بهمن(1357)، نخستین بار آمریکا بود که در ماجرای تسخیر سفارت آمریکا توسط دانشجویان خط امام به این پیمان استناد کرده و در دادگاه قضایی بین المللی علیه جمهوری اسلامی طرح دعوی کرده و مدعی شد که تهران با بازداشت دیپلمات های آمریکایی تبصره دوم بند (4) این پیمان را زیر پا گذاشته است. در آن زمان دادگاه بین المللی علیه ایران رأی داد. این سابقه موجب شد تا پیمان پس از سال (57) نیز معتبر باشد. کمتر از یک دهه پس از آن، جمهوری اسلامی در ماجرای حمله آمریکا به هواپیمای مسافربری ایران بر فراز خلیج فارس، علیه آمریکا دادگاه قضایی بین المللی شکایت نمود و دادگاه هم شکایت ایران را پذیرفت، هرچند تهران و واشنگتن این اختلاف را از مسیری دیگر یعنی با پرداخت دیه و خون بهای قربانیان جبران خسارت حل نمودند. اگرچه آن میزان پرداخت کافی نبودد! در سال (1992) نیزدر پی حمله آمریکا به خطوط نفتی ایران در خلیج فارس، بار دیگر ایران از واشنگتن شکایت کرد بدون آنکه به این عهدنامه مودت استناد نماید و البته در مقابل آمریکا هم دعوای متقابلی را با ادعای مین گذاری ایران در دریا و حمله به کشتی های آمریکایی در دادگاه بین المللی مطرح کرد. در هر دو مورد دادگاه قضایی بین المللی صلاحیت رسیدگی به پرونده را پذیرفت اما دررایی که صادر کرد هرچند تلویحا اقدام آمریکا را استفاده غیرقانونی از زور توصیف کرد ولی در نهایت درخواست غرامت ایران را رد کرد.
معاهده موسوم به «پیمان دوستی، در خصوص روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» در سال (1955/1334) بین ایران و آمریکا امضا شد. این معاهده این حق را به تهران می دهد که از واشنگتن شکایت کند. پیمان مودت (2) سال پس از کودتای (1332) که توسط آمریکا علیه دولت دکتر مصدق طراحی شده بود با هدف گسترش سرمایه گذاری آمریکا در ایران امضاء شده است. در تبصره دوم از بند (21) این پیمان در مورد دادگاه قضایی بین المللی آمده است: «هرگونه اختلافی بین طرفین معظم متعهد در تفسیر یا اجرای این پیمان، که از طریق دیپلماسی به نحو رضایت بخشی حل و فصل نشود، باید در دادگاه قضایی بین المللی مطرح شود، مگر آن که طرفین معظم متعهد بر راهکار های مسالمت آمیز دیگری توافق کنند.» پس از بهمن(1357)، نخستین بار آمریکا بود که در ماجرای تسخیر سفارت آمریکا توسط دانشجویان خط امام به این پیمان استناد کرده و در دادگاه قضایی بین المللی علیه جمهوری اسلامی طرح دعوی کرده و مدعی شد که تهران با بازداشت دیپلمات های آمریکایی تبصره دوم بند (4) این پیمان را زیر پا گذاشته است. در آن زمان دادگاه بین المللی علیه ایران رأی داد. این سابقه موجب شد تا پیمان پس از سال (57) نیز معتبر باشد. کمتر از یک دهه پس از آن، جمهوری اسلامی در ماجرای حمله آمریکا به هواپیمای مسافربری ایران بر فراز خلیج فارس، علیه آمریکا دادگاه قضایی بین المللی شکایت نمود و دادگاه هم شکایت ایران را پذیرفت، هرچند تهران و واشنگتن این اختلاف را از مسیری دیگر یعنی با پرداخت دیه و خون بهای قربانیان جبران خسارت حل نمودند. اگرچه آن میزان پرداخت کافی نبودد! در سال (1992) نیزدر پی حمله آمریکا به خطوط نفتی ایران در خلیج فارس، بار دیگر ایران از واشنگتن شکایت کرد بدون آنکه به این عهدنامه مودت استناد نماید و البته در مقابل آمریکا هم دعوای متقابلی را با ادعای مین گذاری ایران در دریا و حمله به کشتی های آمریکایی در دادگاه بین المللی مطرح کرد. در هر دو مورد دادگاه قضایی بین المللی صلاحیت رسیدگی به پرونده را پذیرفت اما دررایی که صادر کرد هرچند تلویحا اقدام آمریکا را استفاده غیرقانونی از زور توصیف کرد ولی در نهایت درخواست غرامت ایران را رد کرد.
سابقه شکایت رژیم اسلامی از ایالات متحده امریکا
پیشتر رژیم اسلامی سه بار علیه ایالات متحده آمریکا شکایت کرده است: یک بار در سال( 1395) در خصوص توقیف دارایی های ایران، یک بار پس از بمباران سکوهای نفتی کشورمان توسط ایالات متحده (1371) و دیگری پس از سانحه هواپیمای ایرباس در تاریخ 12 تیر 1367 که منجر به جان باختن شمار زیادی از هم میهنانمان شد (1368).
مرجع قضایی بین‌المللی که از ایالات متحده شکایت شده است؟
دیوان بین‌المللی دادگستری در شهر لاهه، در کشور هلند، این محکمه یک دادگاه بین‌المللی است که از سال (1945)، یعنی پس از جنگ بین‌المللی دوم تاکنون به شکایت کشورهای عضو منشور ملل متحد از یکدیگر رسیدگی می نماید.
این دیوان رُکن دوم قضایی اصلی سازمان ملل متحد بوده که از صلاحیت «ترافعی» در دعاوی بین الدولی و صلاحیت استدلالی و یا مشورتی به منظورایجاد سازش میان دو کشور در پاسخ به پرسش های حقوقی ارگان و آژانس های تخصصی ملل متحد برخوردار است.
براین اساس تنها دولت ها می‌توانند علیه دولت های دیگر نزد این دیوان شکایت خود را تسلیم نمایند. البته با این اشتراط که دیوان «صلاحیت» خود راپیش از ورود به جنبه‌های ماهوی و شکلی پرونده احراز نماید.
در حقیقت پرسشی که مطرح است اینکه: آیا دیوان برای هرگونه شکایتی که دولت ها به آن تسلیم می نمایند، صلاحیت اصدار حکم را دارد؟
در پاسخ می‌توان اذعان داشت که دیوان بین‌المللی دادگستری نمی‌تواند به شکایت یک دولت علیه دولت دیگری رسیدگی نماید مگر آنکه در ابتداء و پیش از ورود به چگونگی رسیدگی، صلاحیتش به منظور بررسی قضایی به آن دعوا محرز گردد.
احراز صلاحیت دیوان در سه صورت متصور است:
- هنگامی که دو دولت از پیش آمادگی خود را به منظور پذیرش حکم، صلاحیت اجباری دیوان را اعلام نمایند.
- یا اینکه دو دولت با توافق یکدیگر یک موضوع ویژه را به دیوان ارجاع دهند.
- دیگر اینکه در« معاهده ای» که دو دولت به آن متعهد اند، صلاحیت دیوان به منظور رسیدگی به اختلافات ناشی از آن پذیرفته شده باشد.
در حقیقت شکایت حاضرِ جمهوری اسلامی علیه آمریکا از آن رو مطرح گردیده که در «معاهدت مودت1334» تصریح شده است:« که هریک از طرفین می‌توانند اختلافات ناشی از تفسیر یا اجرای معاهد را به دیوان بین‌المللی دادگستری ارجاع دهند.
حدود اختیارات دیوان بین‌المللی دادگستری/لاهه
- تنها کشورها می‌توانند دعاوی فیمابین خود را به دیوان برده و یک کشور علیه کشوری دیگر اقامه دعوا نماید.
- و یا هر دو کشور مشترکاً و همزمان دعوایشان را تسلیم دیوان نموده و تقاضای رسیدگی نمایند.
- اساساً اینگونه نیست که یک بخش خصوصی یا یک فرد یا در یک مورد جنایی علیه یک کشور اقامه دعوا کنند و یا عکس آن.
برچه مبنای حقوق بین‌المللی از ایالات متحد آمریکا شکایت شده است؟
بر اساس نقض تعهدات بین‌المللی آمریکا به موجب مواد(1)4، (1)7، (1و2)8،(2)9 و (1)10 از معاهده مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و آمریکا که در سال (1334) فیمابین طرفین به امضاء رسیده است؛ رفتار عادلانه و منصفانه با اتباع و شرکت های ایرانی، عدم ایجاد محدودیت بر پرداخت و نقل و انتقالات مالی، آزادی واردات، صادرات و حمل و نقل کالا و آزادی تجارت و کشتیرانی از جمله مواردی است که مندرج در مواد یاد شده است که جمهوری اسلامی مدعی است که دولت آمریکا با تدوین، وضع و اجرای دوباره تحریم ها، آنها را نقض نموده است.
آیا در شرایط کنونی معاهده مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی کماکان معتبر است؟
این معاهده به مدت (10) سال پس از لازم الاجراء بودن معتبر بوده و پس از آن تا زمانی که احد از طرفین اعلام فسخ ننموده اعتبار خواهد داشت. فراتر از این معاهده مودت تا پیش از صدور حکم تاریخ(3،10،2018) توسط هیچ یک از متعاهدین فسخ نگردیده بود. اما پس از صدور این حکم توسط دادگاه رسیدگی کننده دیوان بین‌المللی دادگستری موسوم به لاهه ،(ICJ) وزیر امور خارجه آمریکا اعلام نمود که عهدنامه «مودت، 1334» را فسخ نموده و از آن خارج خواهد شد.
پیش از این ایالات متحده شکوائیه ای علیه جمهوری اسلامی در خصوص تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان خط امام را به دیوان لاهه تقدیم نموده بود. و جمهوری اسلامی نیز پس از پذیرش قطعنامه (598) در سال (1367) که ابتناء داشت بر پذیرش آتش بس جنگ میان ایران و عراق که دو سکوی نفتی ایران توسط آمریکا نابود و منهدم شدند. همچنین یک فروند هواپیما توسط آمریکا ساقط شد و همه سرنشینان آن جان باختند. اگرچه آمریکا مبالغی(ناچیز) را به منظور جبران خسارات اعم از دیه یا خون بهای قربانیان پرداخت. اما جمهوری اسلامی در این باره هیچگونه شکایتی را در این دیوان طرح ننمود.
و یا هنگامی که در سال (2012) تحریم های یکجانبه ای در زمان ریاست جمهوری اوباما علیه جمهوری اسلامی وضع گردید که به مراتب سخت‌تر از تحریم هایی است که از آبان ماه سال جاری آغاز می گردداما جمهوری اسلامی به دادگاه بین‌المللی نه تنها اعتراض نکرد، به معاهده مودت نیز استناد ننمود زیرا اساساً نمی‌دانست که چنین قراردادی وجود دارد.
سخن پایانی
موارد حقوقی برجسته در حکم صادره توسط دیوان لاهه
نظر به آنچه پیش گفته، به باور این قلم:
- نخست اینکه ایران طرف شکایت نیست بل، خود شکوائیه اش را علیه کشوری ارائه دیوان نموده که آن کشور عضویت ثابت در شورای امنیت سازمان ملل را دارا بوده و نیز یک نماینده قاضی درآن دادگاه به انجام امور قضایی فعال بود. و به همین جهت است که در حکم صادره آمده است:«… رأی به اتفاق آراء صادر شده است.» که این مهم نشانگر صدور« حکم غیابی» علیه آمریکا است.
- در پیمان مودت هیچگونه صراحتی به نوع ارجاع به آن دادگاه اشاره نشده است و این در حالی است که دادگاه اعلام نموده است که دو نوع حکم وجود دارد:
- حکم قطعی
- حکم استدلالی و مشورتی در جهت ایجاد سازش
افزون بر این آنچه برجسته می نماید شکل حقوقی موضوع است. به این معنا که هریک از طرفین حق دارند در یک پیمان داخل شوند و یا به دلائلی و یا بدون هیچ دلیلی اعلام خروج از آن پیمانه نمایند.
- حال آنکه وزیر خارجه آمریکا «صلاحیت» این دادگاه را در خصوص منافع ملی مورد پرسش قرار داده است. از این بیش وی به منظور اعتراض به حکم صادره عضویت از دیوان لاهه را بازپس گرفت. در حقیقت اظهارات وزیرخارجه آمریکا پس از انتشار حکم، کلیه راه های مذاکره با جمهوری اسلامی مسدود نمود.
اکنون با توجه به اینکه در دادگاه لاهه «حق وتو» وجود ندارد، چنانچه دادگاه به منظور انجام یک حرکت تلافی جویانه از امریکا، پرونده را به شورای امنیت ارجاع دهد، منتج به نتیجه نمی گردد زیرا که در شورای امنیت «حق وتو» وجود دارد و این حکم هیچ‌گاه جنبه اجرایی نخواهد یافت.
- در حقیقت این امر نوعی سوء‌استفاده سیاسی از پیمانی است که یکطرف (جمهوری اسلامی) پیش از این‌ها طرف دیگر (امریکا) را شیطان بزرگ، جنگ افروز و… معرفی نموده، اکنون مدعی دوستی شده است که به طریق اولی هیچگونه تأثیری بر اِعمال تحریم های ماه نوامبر سال جاری نخواهد داشت.
- جای تردید است که ادعایِ موفقیتِ جمهوری اسلامی مبنی بر صدور حکم له رژیم اسلامی و علیه ایالات متحده آمریکا مورد تائید اتحادیه اروپا قرار گیرد!
نیره انصاری، حقوق دان، نویسنده، پژوهشگر و کوشنده حقوق بشر
4،10،2018 میلادی
برابر با 12،7،1397 خورشیدی
پشت و روی سکّه ثامن، سردار خرافاتی، تقاضای عزرائیل و بقیه قضایا
جناب آقای دکتر ولایتی
با سلام. من این نامه‌ها را برای بنیانگذار انقلاب، جناب احمد رشیدی مطلق! می‌نوشتم اما امروز در صد و بیست روزیِ چلۀ انقلاب شکوهمند، دوست دارم شما را مخاطب قرار دهم.
آقای دکتر اطفال! (به باقی عنوان ها و تیترها و لقب های سی چهل گانۀ شما اشاره نمی‌کنم که می‌ترسم عمرم کفاف ندهد.)
خلاصه‌اش اینکه احمد رشیدی مطلق نامه نوشت و چپ‌ها و چریک‌ها کمک کردند و روشنفکران مقاله نوشتند و شاعران شعر گفتند و طنزنویسان طنز نوشتند و شاه ساواکش را بست و شنیدن صدای انقلاب را تأیید کرد تا شما جوانان «اسلامی-کار» از بیغولۀ انجمن‌های اسلامی بیرون بخزید و ساقدوش آخوندهای «میره به حجله» شوید و میوه‌های انقلاب را بچینید و تازه تازه بخورید و مربا کنید و ترشی بیندازید و در پیری هم کمپوت میل بفرمایید.
چنین است که امروز منزل مسکونی این پزشک اطفال بزرگتر از بیمارستان کودکان است و توی هر جیبش یک «شریف امامی» است که مشهور به پر مشغله‌ترین رجل آریامهری بود.
هیچ آدابی و ترتیبی مجوز!
فرمایش اخیر شما که در یمن مردم لنگ به تن دارند و نان خشک می‌خورند، اگر برعکس هم گفته می‌شد، اشکالی نمی‌داشت. یعنی اگر می‌فرمودید یمنی‌ها نان خشک به خود می‌بندند و لنگ می‌خورند، باز هم فرقی نمی‌کرد. دیروز هم بی‌خودی رئیس دفتر شما توضیحاتی راجع به آن داد که بی‌معنی‌تر از فرمایش اصلی جنابتان بود.
سکوت از ما، میکروفن از شما
بی‌خود وسواس نداشته باشید قربان. مهم نیست چه می‌فرمایید. مادام که مردم صدایی ندارند و تریبون‌ها سر قباله شماهاست و میکروفن جلوتان باز است و دوربین رویتان زوم است، هرچه به زبانتان می‌آید بگویید و به فکر معنی نباشید.
چنین است که شما به راحتی می‌توانید آنچنان فجیع شعر حافظ را شهید کنید. مغول با ادبیات ما چنین نکرد که شما دو دقیقه‌ای با غزل حافظ کردید. یوتیوب شاهد.
یادم هست چند سال پیش آقای روزنامه‌نگاری که در جلسه ساکت نشده بود، توسط آخوند قاضی‌القضات گاز گرفته شد! بعدش که این حضرت قاضی شرع، کنفرانس مطبوعاتی گذاشته بود من فقط کنجکاو شمردن میکروفن‌هایش بودم.
همین آقای دکتر. شما را به میکروفن‌ها و دوربین‌های منتظر می‌سپارم تا به کارم برسم. شب به خیر.
***
رهبر در استادیوم
روز پنجشنبه گذشته حضرت آیت‌الله العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای، رهبر معظم جمهوری اسلامی، در ورزشگاه آزادی چند تا شوت به دروازه حریف شلیک کردند که چند تایش آفساید بود و چندتایش به تیر دروازه خورد و هیچکدامش گل نشد. به عبارت ژورنالیستی، یک تیتر درست از فرمایشاتشان در نیامد. گویا یک گل هم به خودشان زدند که فرمودند «اینهایی که می‌گویم رجزخوانی و شعار محض نیست!»
اینکه رهبر معظم برای رفع شک از شنونده، او را به شک می‌اندازند و صریحاً اعلام میکنند که من خالی‌بند نیستم، از نظر فقها و فلاسفه «تشکیک» است و از نظر فوتبالیست‌ها «گل به‌خودی» حساب می‌شود.
شوت رهبر معظم که «در بن‌بست نیستیم»، اوت شد و شوت‌های ایشان به دروازه دشمن و آمریکا مورد طعنه مفسران ورزشی قرار گرفت. در عین حال انجمن اسلامی شترداران اعتراض خود را به این بیت قرائت شده توسط مقام معظم رهبری اعلام کرده است:
«شتر در خواب بیند پنبه دانه – گهی لُپ لُپ خورد گه دانه دانه»
مصاحبۀ اختصاصی خبرنگار ما با یک شتر:
- ببخشید میتونم وقتتون را بگیرم؟
- اگر راجع به شعر خواندن مقام معظم رهبری است باید بگویم بار اولشان نیست که این شعر را می‌خوانند. ایشان در ۱۷ اسفند ۹۶، «در آستانه ولادت با سعادت حضرت صدیقه کبری علیهما سلام» در جمع «مداحان و ستایشگران و نغمه‌سرایان اهل بیت»، مصراع اولش را خواندند، ما شترها هیچی نگفتیم. پریروز در ورزشگاه آزادی برای دومین بار تمام بیت را خواندند. باز هم ما چیزی نمی‌گوییم. ما شترها عقیده داریم تا سه نشه، بازی نشه. منتظریم ایشان یکبار دیگر این را بخوانند که بگوییم مرد حسابی! مگر تو خوابگزار کاروانی؟ مگر تو دکتر هلاکویی شترانی که شترها می‌آیند خوابشان را برایت تعریف میکنند؟
- عصبانی هستید قربان؟
- خب آدم، یعنی شتر عصبانی می‌شود. ای بابا.
- حالا ممکن است بفرمایید شما معمولاً چه جور خوابی می‌بینید؟
- بنده معمولاً خواب می‌بینم در جمهوری اسلامی، کاره‌ای هستم. امام جمعه‌ای، وزیری، مشاوری، سرداری، جانشینی، مداحی شده‌ام. یک کاروانسرای بزرگ دارم روبه‌روی خانه دکتر ولایتیِ عزیز، کنار استخر سرپوشیده یک صندوق منبت‌کاری روسی است که پوتین برایم فرستاده. تویش پر از پنبه دانه است، بادیگاردم لقمه می‌گیرد می‌گذارد دهنم. این بهترین خوابی است که یک شتر می‌تواند ببیند.
مرغی که انجیر می‌خورد نوکش کج است
علی دایی فوتبالیست معروف را دیدند می‌لرزید. گفتند چرا؟ گفت پس‌لرزه زلزله کرمانشاه. گفت پول جمع کردم برای زلزله‌زدگان، حالا احضارم کرده‌اند که پول‌ها کجاست؟
زنده‌یاد غلامرضا تختی در زلزله بوئین‌زهرا کمک فراوان از بازاریان و مردم جمع کرد و به کمک زلزله‌زدگان شتافت. کسی از او حساب و کتاب نخواست. حالا بعد از شصت سال می‌بینیم که نمی‌شود به راحتی غلامرضا تختی شد، همان طور که نمی‌شود به راحتی امیرکبیر شد. فقط پولدار شدن راحت است!
«نتوان شد به سهل و آسانی – پهلوان اکبر خراسانی»
زهرا رهنورد و حصر سلف سرویس
شایعات مربوط به رفع حصر از خانم زهرا رهنورد همچنان در هاله‌ای از تکذیب قرار دارد. در محافل زنانه گفته می‌شود با این حجابِ دوطبقه‌ای که خانم رهنورد خود را در آن محصور کرده به نظر نمی‌رسد چندان علاقه‌ای به رفع حصر داشته باشد.
گفته می‌شود حکومت تصمیم دارد با آزاد کردن زهرا خانم، او را توی سر خانم‌های کم‌حجاب بزند.
خودت بکار!
برخلاف سیاه‌نمایی رایج در مورد حضرات آیات عظام و دولتمردان اسلامی که انواع و اقسامشان برای انواع و اقسام معالجه به انواع و اقسام بیمارستان در انواع و اقسام کشورهای اروپا مراجعه کرده‌اند، تا به حال هیچکدام‌شان برای کاشتن مو و درمان کچلی به خارج نرفته است.
گفته می‌شود در پاسخ سردار قالیباف شهردار سابق تهران هم که گفته می‌خواهم بروم استرالیا بدهم مو برایم بکارند، وزیر بهداشت به او گفته «همینجا خودت بکار!»
اما با اینکه وزیر کشاورزی هم برای کاشتن مو قول همه‌جور همکاری به قالیباف داده است، ایشان نهایتاً سرش را به استرالیا برده، یعنی سر از سیدنی درآورده.
گویا صحبت از خرید زمین و کشاورزی است و قرار است چیزهای دیگری غیر از مو بکارند. هزار نکتۀ باریک‌تر ز مو اینجاست!
کامیونداران و سردار تریلی‌کوب
مقابله حکومت مستضعفان با اعتصاب کامیونداران و کامیون‌رانان (که مالک کامیون نیستند) ادامه دارد. در این مورد خبرنگار ما با سردار تریلی‌کوب، که برای سرکوب کردن رانندگان تریلی به منطقه اعزام شده، مصاحبه کرده است.
- گویا چند تن از کامیونداران را بازدشت کرده‌اید. اتهام‌شان چیست؟
- اتهام نداریم. در جمهوری اسلامی هرکس را بگیریم، جرمش محرز است.
- محرز این بازداشتی‌ها چیست؟
- والله ترمز بریده بودند. البته خودشان می‌گویند خواست‌های صنفی دارند.
- کی آزادشان می‌کنید؟
- بستگی دارد به سقف مطالباتشان. بعضی‌ها را فقط روغن‌شان را عوض می‌کنیم، بعضی را هم موتورشان را پیاده می‌کنیم.
- دولت چه کمکی می‌خواهد به لوازم کامیون‌ها بکند؟
- بسمه تعالی. تا به حال این همه که مسئولان حرف زده‌اند برای تأمین باد لاستیک آنها بوده. باد هوا که نبوده.
- برنامۀ آینده‌تان چیست؟
- خوشبختانه برادران تکنیسین فنی ما همانطور که هواپیمای بدون سرنشین درست کردند ... چی میگن بهش ... اسم خوبی داره ....
- پهپاد.
- بله همانطور که عرض کردم پهپاد درست کردند، الان مشغول درست کردن کهباد هستند که کامیون بدون راننده هستش که ما از شرّ رانندگان کامیون راحت بشیم. رویهمرفته اونهایی که خیال میکنند رژیم گیرپاژ کرده و به روغنسوزی افتاده به قول مقام معظم رهبری شتر در خواب بیند پنبه دانه.
- پیامی برای مردم ندارید؟
- به مردم بگین بوق بزنن برن جلو. من از امت شهیدپرور معذرت می‌خوام که اولش بسمه تعالی یادم رفت. راستش خیال کردم ضبط صوت شما روشن نیست.
سردار خرافاتی
سردار حسین سلامی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، می‌گوید: «مردم سحر دشمنان را در طول ۴۰ ساله انقلاب اسلامی باطل کرده‌اند».
دعانویس سر قبر آقا هم می‌گوید: خدا را شکر من از سربازی در رفتم وگرنه بنده هم مثل این سردار سپاه لشکری به سحر وجادو و جنبل و خرافات اعتقاد پیدا می‌کردم!
سردار سلامی تأکید کرد: «به نخست‌وزیر دوره‌گرد (اسرائیل) هم می‌گوییم به جای اینکه درباره پیشرفت‌های ما جهان را اغوا کند شنا کردن در مدیترانه را یاد گرفته و تمرین کند چون راهی جز به دریا ریختن در مقابل آنها نیست».
معلوم نیست سردار عزیز و خرافاتی از کجا میداند نتانیاهو شنا بلد نیست. البته بعید هم نیست که بلد نباشد، همانطور که وقتی سردار شمحانی فرمانده نیروی دریایی شد، مطبوعات نوشتند شنا بلد نیست. بالاخره آدم نمی‌تواند همه کارها را بلد باشد. دیروز یک آقایی در اینترنت نقل قول آورده بود و فیلم گذاشته بود که آیت‌الله العظمی نوری همدانی قرآن خواندن بلد نیستند. رئیس دفتر آیت‌الله جواب داده «برای اینکه قرآن عربی است!»
نه، شوخی می‌کنم. هنوز جوابی از آیت‌الله و رئیس دفترشان نیامده، اما یک جواب از آقای نتانیاهو – که قرار است به دریا انداخته شود - برای سردار سلامی آمده:
سردار عزیز. ضمن سپاس از عواطف انسانی شما، برای صرفه‌جویی در وقت می‌خواهم بدانم چطور می‌خواهید ما را به دریا بیاندازید؟ اگر دمر می‌اندازید من شنای قورباغه یاد بگیرم، اگر طاقباز می‌اندازید من از حالا کرال پشت را تمرین کنم و اگر از بالا پرتمان می‌کنید، بروم فراگیری شیرجه و دایو.
در خاتمه دو تا شرط هم دارم. یکی اینکه تا آن موقع شما دریای مدیترانه را خشک نکنید، دیگر اینکه زیرآبی با آمریکا لاس نزنید.
پشت و روی سکّه ثامن
دستگیری مدیرعامل فراری سکه ثامن خبر داغ هفته بود! شنبه گذشته «به حول قوه الهی» و با همکاری پلیس بین‌الملل و پلیس بین‌المحل و «با توکل به خداوند قادر متعال» و «همکاری مردم فهیم و مؤمن» و همراهی و همکاری عده‌ای ستوان کلمبوهای وطنی و جیمزباندهای ترکیه‌ای، سرانجام و بالاخره این یکنفر به «سرپنجه‌های نظام جمهوری» گرفتار آمد.
به این ترتیب تلافی همه دزدی‌ها و اختلاس‌ها و زدوبندها و حق‌کشی‌ها و چپاول‌ها و آدمکشی‌ها و جنایت‌ها و اعدام‌ها و قتل‌عام‌ها درآمد و مملکت به حال عادی بازگشت و احتمال می‌رود تحریم‌ها هم برداشته شده باشد!
از نظر سینمایی این ماجرا شبیه به دستگیری عبدالمالک ریگی، رهبر جندالله، بود و انگار کار همان کارگردان بود. از نظر ادبی، انشای اطلاعیه نیروهای انتظامی در این مورد، تحول چشمگیری را در ادبیات پلیسی کشورمان باعث آمد.
هیجان قضیه به قدری زیاد بود که فرمانده ناجا و جانشین رئیس پلیس فتا و معاون اینترپل اسلامی و ریاست قوه قضائیه از آقای زاهدی‌فر خواهش کرده‌اند یکبار دیگر فرار کند تا دوباره دستگیرش کنند! ولی گویا طرف زیربار نرفته و معذرت خواسته که «شما آبرو برای آدم باقی نمی‌گذارید!»
تقاضای عزرائیل
بعد از فرمایشات بیمارستیز و مرگ‌محور مقام محترم وزارت، جناب قاضی‌زاده هاشمی، خبر آمده که عزرائیل رفته پیش خدا گفته عنوان شغلی مرا هم از «ملک‌الموت» تغییر دهید به «وزیر بهداشت و درمان بارگاه الهی!».
خون گرفتن یک فرد ناشناس از شماری از دانش‌آموزان مدرسه‌ای در تاکستان
خون گرفتن یک فرد ناشناس از شماری از دانش‌آموزان مدرسه‌ای در تاکستان قزوین با سرنگ مشترک.
عکس از آرشیو
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) روز پنجشنبه ۱۹ شهریور ضمن اعلام این خبر از دستگیری «فرد ناشناس» که به نام مامور هلال احمر از دانش‌آموزان خون گرفته، خبر داده و همچنین نوشته اسشده، محمد مبین، سرپرست فرمانداری تاکستان:
«پس از این اتفاق یک تیم پزشکی در مدرسه یاد شده حاضر و از دانش‌آموزانی که از آنها خون‌گیری شده بود آزمایش HIV، هپاتیت B و C گرفتند که خوشبختانه جواب این آزمایش نشانگر علائم بیماری و مشکل خاصی در آنها نبود.»
«این مرد جوان در پوشش امدادگران هلال احمر با مراجعه به مدرسه دخترانه سما در تاکستان اقدام به سنجش قند خون ۶۳ دانش‌آموز این مدرسه کرده بود. او در انجام این کار نیز برای هر چند دانش آموز.»
کارگران شرکت دخانیات علی‌آباد کتول در اعتراض به اخراج تجمع کردند
حدود ۱۰۰ کارگر شرکت دخانیات جمهوری اسلامی ایران در علی‌آباد کتول واقع در استان گلستان در دومین روز اعتراضات خود با مقام‌های دولتی دیدار کردند. فرماندار این شهر به کارگران و توتون‌کاران قول داده که به مشکلات آنها به سرعت رسیدگی شود.
این کارگران چهارشنبه ۱۸ مهر مقابل ساختمان فرمانداری تجمع کردند. آنها در یک پارچه‌نوشته که به همراه داشتند، نوشته بودند: « ما کارگران دخانیات استان گلستان شهرستان علی‌آباد کتول با ورود بخش خصوصی و خرید توتون از کشتکاران محترم، در این شرایط سخت بیکار شده‌ایم».
کارگران کاشی میبد در اعتراض به مرخصی اجباری تجمع کردند
کارگران کاشی میبد در استان یزد هم امروز مقابل ساختمان فرمانداری تجمع کردند.
تجمع کارگران کاشی میبد مقابل فرمانداری
کارگران معترض گفته‌اند که ۴ ماه است حقوق و مزایای‌شان از سوی کارفرما پرداخت نشده است. به گزارش «میبد خبر» کاشی میبد از هفته گذشته کارگران را به «مرخصی اجباری» فرستاده است.
کارگران گفته‌اند که مدیران شرکت در حالی کمبود مواد اولیه و اعتصاب کامیونداران را بهانه کرده‌اند که دیگر کارخانه‌های تولیدی کاشی در میبد به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
کارگران کاشی میبد خرداد امسال نیز در اعتراض به وضعیت معیشتی خود تجمع کرده بودند.
پایان تحصن کارکنان شرکت تعاونی سهام عدالت
نمایندگان کارکنان شرکت تعاونی سهام عدالت که از شنبه ۱۴ مهر مقابل ساختمان وزارت اقتصاد تحصن کرده بودند، شامگاه چهارشنبه ۱۸ مهر به اعتراضات شبانه‌روزی خود خاتمه دادند.
تجمع کارکنان شرکت تعاونی سهام عدالت
خبرگزاری ایلنا وعده مسئولان وزارت اقتصاد مبنی بر حل مشکلات این معترضان را دلیل پایان تحصن شبانه روزی آنها اعلام کرده است.
حدود ۸۰ تن از کارکنان شرکت تعاونی سهام عدالت از آغاز هفته جاری به نمایندگی از ۱۵۰۰ همکار خود در تهران مقابل ساختمان وزارت اقتصاد تحصن کرده بودند. آنها به خبرگزاری‌ها گفتند که ۴۲ ماه دستمزدشان پرداخت نشده و سازمان خصوصی‌سازی بخشنامه هیئت وزیران مبنی بر پرداخت دستمزد معوق آنان را اجرا نمی‌کند.
کارکنان شرکت تعاونی سهام عدالت که در دولت محمود احمدی‌نژاد به صورت قراردادی به کار گرفته شدند، پیشتر نیز به مدت ۴ روز مقابل ساختمان سازمان خصوصی‌سازی تجمع کرده بودند. سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرده که تنها به دو تن از کارکنان هر یک از دفاتر استانی دستمزد ۹۹۲ هزار تومانی پرداخت می‌کند.
کارگران شهرداری شوشتر ۶ ماه دستمزد نگرفتند
ایلنا از پرداخت نشدن شش ماه دستمزد حدود ۳۰۰ کارگر شهرداری شوشتر در استان خوزستان خبر داد. این کارگران به صورت قراردادی و به واسطه شرکت پیمانکار مشغول به کار هستند.
کارگران خدماتی و فضای سبز شهرداری شوشتر در جریان اعتراض به واگذاری خدمات شهری به پیمانکاران- عکس: آرشیو
کارگران گفته‌اند که تا دی سال گذشته به صورت مستقیم با شهرداری قرارداد داشتند اما از آن زمان قراردادهایشان به پیمانکار سپرده شد.
به گفته آنها پس از تبدیل وضعیت قرارداد کاری مشکلات‌شان دو برابر شده و شرکت پیمانکار برای پرداخت دستمزد کارگران توانایی مالی کافی ندارد.
شرکت پیمانکار طرف قرارداد با شهرداری شوشتر دستمزد اسفند سال گذشته کارگران را شهریور امسال پرداخت کرده است.
کارگران گفته‌اند که علاوه بر تاخیر شش ماهه در پرداخت دستمزدهایشان، کارفرما حق بیمه آنان را واریز نکرده و به همین دلیل تامین اجتماعی دفترچه‌های بیمه‌اشان را تمدید یا تعویض نمی‌کند.
به گفته آنها پیمانکار کارگرانی که به نمایندگی از همکاران خود پیگیر مطالبات مزدی معوق هستند را تحت فشار قرار داده تا با ایجاد فضای ترس مانع پیگیری مطالبات شود.
شرکت پیمانکاری یکی از این نمایندگان کارگران را شهریور امسال به مدت ۱۰ روز تعلیق کرد اما با اعتراض سایر کارگران او به محل کار بازگشته است.
سفره خالی کارگران مقابل ساختمان آب و فاضلاب روستایی آبادان
کارگران آبفای روستایی آبادان در اعتراض به معوقات مزدی سفره خالی پهن کردند.
کارگران آب و فاضلاب روستایی آبادان در دومین روز اعتراض خود، چهارشنبه ۱۸ مهر این‌بار مقابل ساختمان آب و فاضلاب روستایی این شهر تجمع و به نشانه اعتراض سفره خالی پهن کردند.
این کارگران سه‌شنبه ۱۷ مهر هم مقابل فرمانداری آبادان تجمع کرده بودند. آنها گفته‌اند که دست‌کم ۱۱ماه دستمزد و سایر مزایا از کارفرمای خود طلبکارند.
نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی تاخیر در پرداخت دستمزد کارگران را تائید کرده است.
اعتصاب کامیونداران ادامه دارد: شش راننده دیگر بازداشت شدند
اعتصاب کامیونداران در شهرهای مختلف ایران همچنان ادامه دارد. در نوزدهمین روز اعتصاب رانندگان کامیون در زرین شهر و مبارکه اصفهان تجمع کردند.
تجمع رانندگان کامیون در میدان تره‌بار مبارکه
شامگاه روز گذشته نیز رسانه‌ها به نقل از مقام‌های قضایی گزارش کردند حداقل شش راننده معترض دیگر بازداشت شده‌اند. این شش راننده که هویت آنها نیز همانند سایر رانندگان بازداشت شده فاش نشده، در گلپایگان دستگیر شدند. تا به حال بازداشت حدود ۲۷۰ تن راننده در شهرهای مختلف گزارش شده است.
مقام‌های قضایی ایران رانندگان را به «اشد مجازات» و «صدور حکم اعدام» تهدید کرده‌اند.
اعتصاب رانندگان کامیون برای چهارمین مرتبه در سال جاری از یکم مهر آغاز شده است. این اقدام اعتراضی موجب کمبود سوخت و برخی کالاها در مناطق مختلف شده است. اتحادیه مرغداران ایران روز گذشته نسبت به کمبود دانه و خوراک مرغ به دلیل اعتصاب رانندگان کامیون هشدار داده بود.
پیشتر نیز گزارش‌هایی مبنی بر کمبود بنزین در چند استان منتشر شده بود. با این حال مقام‌های دولتی هر گونه کمبود سوخت و کالا را تکذیب میکنند. رئیس سازمان راهداری نیز وضعیت تردد کامیون‌ها را «عادی» توصیف کرده است.
نانوایان تبریز نان نمی‌پزند
نانوایان تبریز از صبح پنجشنبه نان نخواهند پخت. در اطلاعیه منسوب به نانوایان تبریز اعلام شده که این اقدام در اعتراض به عدم واقعی بودن قیمت نان صورت می‌گیرد.
نانوایان تبریز پیشتر درخواست کرده بودند که با توجه به افزایش قیمت کالاها، قیمت نان نیز افزایش یابد. اتحادیه نانوایان تبریز در پاسخ به این درخواست تنها با افزایش ۱۰ درصدی قیمت نان موافقت کرده است.
گروهی از نانوایان تبریز در واکنش به این تصمیم با انتشار اعلامیه ای اعلام کرده‌اند: «ما نانوایان کلانشهر تبریز برای اعتراض به این نرخ‌گذاری ظالمانه و ناعادلانه از تاریخ ۲۰ مهر تا زمانی که عدالت درنرخ‌گذاری رعایت شود مغازه‌های خود راخواهیم بست».
معلمان ایران ۲۲ مهر اعتصاب میکنند
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که معلمان یکشنبه ۲۲ و دوشنبه ۲۳ اسفند از حضور در کلاس درس خوداری میکنند.
معلمان معترض تابوت آموزش را بر دوش می‌کشند- عکس: آرشیو
این بیانیه از معلمان بازنشسته و معلمانی که در این دو روز تدریس ندارند دعوت کرده همزمان با اعتصاب همکارانشان در مدارس حاضر شوند. معلمان برای دانش‌آموزان دلایل اعتصاب را توضیح خواهند داد.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان عدم اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری، اعمال نشدن رتبه‌بندی برای معلمان، عدم افزایش دستمزد معلمان و تاراج صندوق ذخیره فرهنگیان را از مواردی اعلام کرده که به رغم اعتراض‌های معلمان به آنها رسیدگی نشده است.
معلمان همچنین کالایی سازی آموزش برای کودکان را از دیگر دلایل این اقدام اعلام کرده‌اند و در بخشی از بیانیه هم نسبت به برخوردهای امنیتی و پلیسی با معلمان هشدار داده‌اند: «به حراست و نهادهای امنیتی نسبت به عواقب برخورد پلیسی و امنیتی هشدار می دهیم، ما طعم زندان را نیز چشیده‌ایم و سال هاست شیردلانی را دربند داریم، پس لطفا شیوه و روش تهدیدی را کنار بگذارید».
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان اعتصاب ۲۲ مهر را آغاز دور تازه اعتراضات معلمان دانسته که در صورت «عدم تغییر مثبت و قابل توجه در فیش‌های حقوقی بازنشستگان و شاغلان و سرانه دانش آموزان» در آبان ماه ابعاد گسترده‌تری خواهد یافت.
تجمع کشاورزان ورزنه اصفهان ادامه دارد
دور تازه اعتراضات کشاورزان ورزنه استان اصفهان ادامه دارد. جمعی از کشاورزان امروز بار دیگر در اعتراض به عدم تحقق وعده تجمع کردند. آنها پیشتر نیز در یک اقدام اعتراضی تراکتورهای خود را در معابر عمومی شهر پارک کرده بودند.
مسئولان دولتی در اصفهان وعده کرده بودند که مشکل تامین آب کشاورزان برای کشت پائیزه را برطرف کنند. محسن مهرعلیزاده استاندار اصفهان در همین رابطه گفته بود که طرح بازچرخانی آب زاینده رود را اجرا خواهد کرد. این طرح اما پس از مخالفت نماینده متوقف شده است.
با توقف این طرح کشاورزان می‌گویند که امکان کشت در پائیز را هم نخواهند داشت.
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)
