چهار فصل بحران؛ محیط زیست ایران در سال ۹۶
سال ۱۳۹۶ درحالی به پایان رسید که جمعی از فعالان محیطزیست پشت میلههای زندان هستند. در سالی گذشت به بحرانی امنیتی تبدیل شد.
طرحهای کلان بدون پشتوانه علمیاز جمله توسط شرکتهای وابسته به سپاه پاسداران، ایران را درآستانه فاجعهای زیستمحیطی قرار داده است. یکی از این طرحها سد عظیم گتوند است که توسط شرکت "سپاسند" وابسته به سپاه پاسداران ساخته شده است.
سد گتوند بر روی رودخانه کارون، بلندترین سد خاکی ایران است و دریاچه این سد نیز دومین دریاچه مصنوعی بزرگ ایران پس از کرخه به شمار میرود. پوسته دیوارههای طبیعی این سد لایههایی از نمک دارد که باعث شور شدن آب دریاچه پشت این سد میشود.
در نتیجه آبی که از این دریاچه به سمت خلیج فارس سرازیر میشود شورهزاری بر جای میگذارد که در آن اثری از سبزی و آبادانی باقی نمیماند و حتی نخلهای مسیر خود را هم خشکانده است. به گفته اسعد پورمحمد، یکی از مسئولان جهادکشاورزی خوزستان شوری آب گتوند که پنج برابر شوری آبخلیج فارس است، حیات خوزستان را تهدید میکند.
۹۷ درصد مساحت کشور گرفتار خشکسالی
وضعیت محیطزیست استان خوزستان، استان نفتخیزی که فروش ذخایر زیرزمینی آن بخش اعظم بودجه ملی کشور را تأمین میکند در سالی که گذشت هم، اسفبار بود. برداشت بیرویه از منابع آبی این استان، کاهش سطح آب رود کارون، و خشکی تالاب هورالعظیم، بحران ریزگردها و غلظت گرد و غبار در این استان را در فصل زمستان به ۶۰ برابر حد مجاز رساند.
نه تنها خوزستان بلکه ۹۷ درصد از مساحت ایران کمبود جدی آب دارد. اصفهان با زایندهرود بیآب، آذربایجان با مرگ تدریجی دریاچه ارومیه، سیستان بلوچستان با دریاچه خشک شده هامون و استان خراسان و زمینهای از بیآبی ترکخورده کشاورزان همه و همه مثالهایی از عدم مدیریت بحران آب در ایران هستند.
بنیاد هاینریش بل در آلمان و بنیاد اسمال مدیا در انگلستان در آستانه سال ۹۶ گزارشی ۱۶۰ صفحهای منتشر کردند و هشدار دادند که بحران آب همواره مناطق بیشتری از ایران را غیرقابل سکونت میکند. در این گزارش ریشههای بحران زیست محیطی ایران، نتایج آن در آینده و استراتژی لازم برای مقابله با آن بررسی شده بود.