چهار کارتونیست به قتل رسیده فرانسوی
شارب: «بیشتر مایلم ایستاده بمیرم تا به زانو بیفتم و به زندگیام ادامه بدهم.»
«کابو»، «شارب»، «تینیوس» و «ولینسکی»، چهار کارتونیست باسابقه و چیرهدست فرانسوی بودند که در حمله مسلحانه چهارشنبه، ۸ ژانویه به دفتر نشریه شارلی ابدو به قتل رسیدند.
در سال ۲۰۰۸ فیلم مستندی درباره جنجال کاریکاتورهای محمد در یولاندز پستن، در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد. چهار کارتونیست به قتل رسیده فرانسوی هم در شب نمایش این فیلم حضور داشتند.
«کابو»، «شارب»، «تینیوس» و «ولینسکی» اصولاً کاریکاتورهای تحریکآمیز میکشیدند با گوشه و کنایههای جنسی و گاهی حتی تا آستانه راسیسم هم پیش میرفتند، اما در همه حال از نگاهی جزئینگر به پدیدهها و بحرانهای اجتماعی و سیاسی برخوردار بودند و از هیچ مقام و دستگاهی واهمه نداشتند.
کاریکاتورهای سیاسی در فرانسه بسیار محبوبند و نشریات طنز و کاریکاتور فروش زیادی دارند. در روزنامههای صبح و عصر فرانسه معمولاً یک کاریکاتور درباره موضوعات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و برخی شخصیتها منتشر میشود و برخی نشریات هم فقط به انتشار کاریکاتور و طنز اختصاص دارند. «شارلی ابدو» یکی از مشهورترین این نشریات است و چهار کارتونیست به قتل رسیده فرانسوی نیز از مهمترین هنرمندان این نشریه بودند.
«شارلی ابدو» با کاریکاتورهایش فقط مسلمانان را دست نمیانداخت. این نشریه لیبرال با گرایش به چپ، کلیسای کاتولیک و یهودیان را هم مضمون کاریکاتورهایش قرار میداد و در مجموع به عنوان یک نشریه ضد مذهبی شهرت داشت.
کابو
ژان کابو، مشهور به «کابو»، ۷۶ سال داشت و مهمترین کارتونیست سیاسی «شارلی ابدو» بود. چند نسل از فرانسویها با کاریکاتورهای او بزرگ شدهاند. کابو در سالهای دهه ۱۹۷۰ با نشریه «هاراکیری» که از برخی لحاظ گزندهتر و بیپرواتر از «شارلی ابدو» بود همکاری میکرد. او به خاطر کمیک استریپی که در نقد شوونیسم و رفتار برخی مردهای فرانسوی آفریده بود و با نام «دامادم» منتشر کرد، شهرت زیادی به هم زد. کابو یک کارتونیست سیاسی بود و با نظامیگری و جنگطلبان مخالف بود.
ولینسکی
ژرژ ولینسکی هم مانند کابو کارش را با نشریه «هاراکیری» آغاز کرد. کمیک استریپ «موسیو» در نقد مشکلات اجتماعی فرانسه او را به شهرت رساند.
لوموند از ولینسکی که به نسل نهضت دانشجویی در سالهای ۱۹۶۸ تعلق داشت، به عنوان «یک هنرمند بدبین اما عاشقپیشه» یاد کرده بود. گستره آثار او به عرصه طنز سیاسی هم راه میبرد. ولینسکی ۸۰ سال داشت و پاییز سال جاری نخستین رمان مصورش را با نام «روستای زنان» منتشر کرد.
ولینسکی بارها ژاک شیراک را در کاریکاتورهایش دست انداخته بود و با اینحال از دست او نشان شوالیه دریافت کرد.
شارب
استفان شاربونیه که به «شارب» مشهور بود، سردبیری نشریه «شارلی ابدو» را به عهده داشت. او پس از بازنشر کاریکاتورهای محمد بارها به قتل تهدید شده بود و پلیس فرانسه از او محافظت میکرد.
شاربونیه که از مدافعان سرسخت آزادی بیان در فرانسه بود، در گفتوگویی با لوموند گفته بود: «من بیشتر مایلم ایستاده بمیرم تا به زانو بیفتم و به زندگیام ادامه بدهم.»
این گفته شاربونیه سر زبانها افتاده و بارها به مناسبتهای مختلف نقل شده است.
تینیوس
برنا ورلاک، مشهور به «تینیوس»، یک کارتونیست آرمانگرا بود. او ۵۷ سال داشت و علاوه بر شارلی ابدو با چند نشریه دیگر فرانسه از جمله «مارین» و «فلوئید گلاسیال» همکاری میکرد. او چندین کتاب منتشر کرده بود. «پنج سال بعد از سارکوزی»اش معروف بود. «تینیوس» در این اثر با رییس جمهور پیشین فرانسه تسویه حساب میکند.
او گفته است: «اگر بدانم که کاریکاتورهای من باعث میشود یک قتل یا آدمربایی انجام نشود، یا یک مین ضد نفر منفجر نشود، نمیخوابم و هر روز و هر شب، بیوقفه طرح میزنم.»
منبع: رادیو زمانه