دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، چهارشنبه ۶ دسامبر/۱۵ آذر دستور خواهد داد که مقامات وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا روند جابه‌جایی سفارت این کشور را از تل‌آویو به بیت‌المقدس آغاز کنند.
دیدار ماه مه دونالد ترامپ از دیوار مقدس در بیت المقدس
سه مقام کاخ سفید به شرط ناشناس ماندن به خبرگزاری‌های آمریکایی گفته‌اند که ترامپ دستور انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس را صادر خواهد کرد و همزمان اعلام میکند که آمریکا، بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت می‌شناسد.
ترامپ پیش از اعلام تصمیمش، تلفنی تصمیم خود را به رهبران سیاسی جهان عرب اطلاع داد. از جمله با محمود عباس، رهبر تشکیلات خودگردان فلسطین تلفنی گفت‌وگو کرد. عباس به ترامپ هشدار داد که چنین تصمیمی «تبعات خطرناکی» به دنبال دارد.
یکی از مهم‌ترین تصمیمات سیاست خارجی دونالد ترامپ اکنون جنجالی شده و تمام جهان عرب و ترکیه مقابل این تصمیم موضع گرفته‌اند. از جمله متحد اصلی ایالات متحده آمریکا در منطقه، عربستان. ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی در گفت‌وگوی تلفنی خود با ترامپ روز سه‌شنبه به او گفت که بیت‌المقدس برای مسلمانان اهمیت دارد و این تصمیم به روند مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل صدمه خواهد زد.
کنگره آمریکا در سال ۱۹۹۵ تصویب کرد که سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل شود اما در سال ۱۹۹۹ به دلیل آنکه تشخیص داده شد که این مصوبه «امنیت ملی» آمریکا را به خطر می‌اندازد به اجرا درنیامد. از آن زمان تاکنون رؤسای جمهور آمریکا هر شش ماه یک بار اجرای مصوبه کنگره را به تعویق انداخته‌اند.
به غیر از ایالات متحده امریکا هیچ کشور دیگری بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت نمی‌شناسد.
انتقال ممکن است طول بکشد
مقامات کاخ سفید که با روزنامه‌نگاران گفت‌وگو کرده‌اند می‌گویند که سرعت روند انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس مشخص نیست و ممکن است حتی تا پایان دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ به دراز بکشد: ابتدا باید بودجه انتقال مشخص شود، یک مکان مناسب برای سفارت جدید در بیت‌المقدس پیدا شود، تأمین امنیت و دیگر پیش‌نیازها هم فراهم شود. سفارت ایالات متحده در تل‌آویو حدود هزار پرسنل دارد که باید از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل شوند.
آمریکا هم اکنون یک کنسولگری کوچک در اورشلیم دارد اما این ساختمان به عنوان سفارتخانه مناسب نیست.
به گفته مقامات کاخ سفید تا زمانی که سفارت جدید در بیت‌المقدس افتتاح نشود، ترامپ همچنان دستور ۲۲ سال پیش کنگره برای انتقال سفارت به بیت‌المقدس را به حالت تعلیق نگه خواهد داشت. قانونی که در سال ۱۹۹۵ در کنگره آمریکا تصویب شد به رئیس‌جمهوری آمریکا اجازه می‌داد که یا سفارت را به بیت‌المقدس منتقل کند، یا هر شش ماه یک بار کنگره را مطلع سازد که این امر به نفع امنیت ملی آمریکا نیست.
رهبران جهان اسلام متحد علیه تصمیم ترامپ
مقامات کاخ سفید گفته‌اند که ترامپ در اعلام موضع خود در مورد انتقال سفارت آمریکا خواهد گفت که این تصمیم «تصدیق یک واقعیت تاریخی و سیاسی است که اورشلیم پایتخت اسرائیل و مقر دولت این کشور است.»
این مقامات می‌گویند که ریاست جمهوری آمریکا به جهان عرب هم نشان خواهد داد که همچنان متعهد به برنامه صلح میان اسرائیل و فلسطین است. با این حال، ترامپ که انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس از وعده‌های انتخاباتی‌اش بود هنوز نتوانسته متحدان آمریکا در خاورمیانه را با این تصمیم همراه کند.
مجدی خالدی، مشاور ارشد سیاسی تشکیلات خودگردان فلسطین در بیانیه‌ای از طرف دفتر محمود عباس گفت که فلسطینی‌ها تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت به بیت‌المقدس را نخواهند پذیرفت: «این برای فلسطینیان غیر قابل قبول است». در ادامه او با لحنی تهدیدآمیز گفت که اگر چنانچه ترامپ بیت‌المقدس را به‌عنوان پایتخت اسرائیل رسمیت دهد، «ما ارتباطات خود را با آنها پایان می‌دهیم، زیرا چنین قدمی علیه وجود ما و علیه سرنوشت ملت ماست.»
خالد بن سلمان بن عبدالعزیز، سفیر سعودی در ایالات متحد هم در بیانیه‌ای گفت که «هرگونه اعلام آمریکا در مورد وضعیت بیت‌المقدس قبل از حل‌وفصل نهایی، به روند صلح صدمه خواهد زد و موجب افزایش تنش‌ها در منطقه خواهد شد».
دفتر عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر هم در بیانیه‌ای گفته است که سیسی از ترامپ خواسته است که موقعیت سفارت کنونی آمریکا در اسرائیل را تغییر ندهد. ملک عبدالله، پادشاه اردن هم واکنشی مشابه نشان داده و مشغول رایزنی با اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی برای آوردن فشار به آمریکاست.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه که این روزها روابط پرتنسی با آمریکا دارد، بیت‌المقدس را «خط قرمز» جهان اسلام خوانده و تهدید کرده است که تمام روابط سیاسی کشور خود با اسرائیل را قطع خواهد کرد. اتحادیه عرب هم یک روز پیش از گفتوگو‌های تلفنی ترامپ با رهبران عرب هشدار داده است که اگر آمریکا سفارت خود در اسرائیل را از تل‌آویو به بیت‌المقدس انتقال دهد «تعصب و خشونت» در منطقه رشد خواهد کرد.
رئیس‌جمهور آمریکا قرار بود تا دوشنبه چهار دسامبر دستور جابه‌جایی سفارت ایالات متحده از تل‌آویو را صادر کند. اما فشارها از سوی جهان عرب موجب شد که ترامپ اعلام تصمیمش در مورد جابه‌جایی سفارت آمریکا را دو روز عقب بیاندازد. آنچه مشخص است این است که دونالد ترامپ نتوانسته رضایت رهبران جهان عرب و ترکیه را در رابطه با تصمیم انتقال سفارت آمریکا کسب کند.
اسرائیل در سال ۱۹۸۰ بیت‌المقدس را به‌عنوان پایتخت خود انتخاب کرد اما جامعه جهانی این شهر را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت نشناخت. فلسطینی‌ها می‌گویند اراضی شرقی بیت‌المقدس که اکنون در کنترل اسرائیل است پایتخت کشوری‌ست که می‌خواهند تشکیل دهند. این موضوع یکی از مهم‌ترین موانع صلح بین اسرائیل و فلسطین بر اساس راه حل دو کشور جداگانه است.
بیشتر بخوانید:
