گفت‌وگو با علی‌اشرف درویشیان درباره فعالیت کانون نویسندگان
کانون نویسندگان ایران از مهمترین سازمان‌های فرهنگی غیردولتی است که سالهاست به خاطر فعالیت علیه نقض حق آزادی عقیده و بیان زیر فشار است. مصاحبه دویچه وله در سال ۲۰۰۷ با علی اشرف درویشیان، نویسنده و پژوهشگر درباره کانون.
دویچه‌وله: کانون نویسندگان ایران در حال حاضر چند عضو دارد؟
علی اشرف درویشیان: اعضای فعال کانون نویسندگان ایران، که جمع مشورتی آن هر ۱۵ روز یکبار تشکیل می‌شود، در حدود ۲۵۰ نفر هستند. تعداد اعضای کانون خیلی بیشتر از این است. عده زیادی مهاجرت کرده‌اند به خارج، عده زیادی بخاطر کهولت سن نمی‌توانند در جلسات بطور مرتب شرکت بکنند و همان ۲۵۰ نفر و در مجمع عمومی سالانه‌ی ما اغلب این‌ها نزدیک ۱۵۰ نفر شرکت می‌کنند.
در سالهای اخیر شاهد بوده‌ایم که جلوی برگزاری مجمع عمومی کانون نویسندگان را گرفته‌اند. امسال وضع به چه صورت بوده است؟
ما همیشه تلاش خودمان را برای برگزاری مجمع عمومی سالیانه کانون انجام می‌دهیم و مقدماتش را فراهم می‌کنیم. محلی را که در آنجا جمع می‌شویم، اغلب خانه‌ی دوستان ماست، چون در سالن‌های بزرگتر بهیچوجه به ما مجوز نمی‌دهند که آنجا جمع بشویم. با وجود این آذرماه امسال ۵ سال می‌شود، که مجمع تشکیل نشده است و بنابراین کانون نویسندگان هیئت دبیران هم ندارد. خیلی از کارهایش هم همینطور معوق می‌ماند، بخاطر اینکه هیئت دبیران باید کمیسیونهای فرهنگی، روابط عمومی، پذیرش عضو و این چیزها را انجام بدهد که متاسفانه از این بابت نمی‌توانیم فعالیتی داشته باشیم.
پس فعالیت کانون الان چیست؟
در تمام مواردی که مسئله‌ی آزادی اندیشه و بیان در خطر می‌افتد یا در برابرش سد و مانعی ایجاد می‌شود ما اعتراض می‌کنیم و تمام فعالیت‌هایی که در جامعه‌ی ما فعالیت‌های اعتراضی، تحصن‌ها، اعتصاب‌ها که مربوط به آزادی اندیشه و بیان اغلب هستند و اعمال سانسور از طرف حکومت ما در برابرش ایستاده‌ایم و مقاومت می‌کنیم، با تمام اینکه واقعا جایی برای دفتر و دستک‌‌مان یا مجمع عمومی برگزارکردن یا جمع‌شدن نداریم.
کانون، همانطور که اشاره کردید، در مواقع گوناگون و متعددی موضع‌گیری می‌کند. حتا در رابطه با زلزله‌ی بم دیدیم و در مورد اعتصاب کارگران شرکت واحد تهران. این خصوصیت کانون نویسندگان ایران از کجا می‌آید؟
این خصوصیت حاصل حدود ۴۰ سال فعالیت کانون نویسندگان ایران است که در دو رژیم اغلب معترض بوده به نابسامانی‌های جامعه‌ی ما و خب روز به روز روی این مسئله تبحر بیشتری پیدا کرده و دامنه‌ی فعالیت خودش را گسترده کرده است، بخصوص در زمینه‌ی آزادی اندیشه و بیان و مبارزه با سانسور که دوتا از اصول مهم منشور ماست.
آقای درویشیان، تا چه حد در حال حاضر فعالیت‌های کانون نویسندگان در جامعه ایران بازتاب دارد؟
الان در حدود دو سال است که حتا روزنامه‌های اصلاح‌طلب هم از بیان و نوشتن بیانیه‌های ما خودداری می‌کنند و خیلی خیلی که همت بخرج بدهند، ممکن است یک خط بنویسند که کانون یک بیانیه منتشر کرد. خب بدتر شده. قبل از این بهتر بود، بخاطر اینکه اغلب نشریات حتا بخشهایی از بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های ما را چاپ میکردند. الان بطور کلی اینطور شده که سایت‌ها بسته شده‌اند. سایت کانون را بسته‌اند. ما تمام چشم امیدمان به سایت‌ها و مطبوعات خارجی بخصوص کانون نویسندگان ایران در تبعید است که همیشه یار و یاور ما بودند و بیانیه‌های ما را به اطلاع مردم جهان رسانده‌اند. اما الان نه. واقعا خیلی بازتابش کم است، مگر اینکه بصورتهای مختلف خود بیانیه تکثیر و پخش بشود.
تأثیر فعالیت‌های شما بر جامعه تا چه حد است؟
خب بیانیه‌هایمان که به آن صورت است و الان از پخش‌شان جلوگیری می‌شود و از اطلاع رساندن به مردم. اما از طریق آثارمان همین تیراژ کتابهایمان که به هرحال گرچه با سانسور مواجه است، ولی اغلب نویسندگان ایران کتابهایشان با تیراژهای وسیع در بین مردم می‌رود و به این وسیله از لحاظ فرهنگی تاثیر می‌گذارد.
