تشويق صدام به حمله به ايران توسط جرج براون، شاپور بختيار و ژنرال اويسی به روايت اسناد
ناشناس از ايران
ناشناس از ايران
اخيرا بعد انتشار اسناد سال 1980 آرشيو ملی بريتانيا بحثهايی پيرامون آن بخصوص روايتش از جزئيات شروع حمله عراق به ايران در محيط مجازی صورت گرفته است که اشتياق برای ملاحظه اصل اين اسناد را در پی داشته است، در مطلبی مختصر به ارائه شهادت طرفهای عراقی و انگليسی در اين باره پرداخته ام و بحث مفصل را به سالگرد شروع جنگ موکول می کنم.
دکتر مجيد تفرشی پژوهشگر تاريخ اخيرا دو گزارش با عنوان "شاپور بختيار در آيينه اسناد تازه آزاد شده آرشيو ملی بريتانيا" در راديو فردا منتشر کرده است که حاوی نکات مهمی است. وی در گزارش دوم به ارائه گزارشهای محرمانه ای درباره رابطه شاپور بختيار با صدام حسين و جزئيات شروع جنگ پرداخته است که در اين نوشته بخش های مهم اين گزارش به همراه اصل اسناد که آقای تفرشی در وبلاگشان قرار داده اند، ارائه می گردد:
مواضع اويسی و بختيار در موضوعات مختلف موجب شده بود تا ديگر گروه‌های اپوزيسيون علاقه‌ای به همگامی با آنان نداشته باشند. برای مثال، در گزارش ۱۵ آگوست/ ۲۴ مرداد سر جان گراهام (سفير فراخوانده شده بريتانيا از تهران) از قول ريچارد اپنهايمر روزنامه نگار بريتانيايی آمده بود که دکتر خسرو شاکری پژوهشگر و فعال سياسی ايراني، در ديدا اخيرش به اپنهايمر گفته که او عضو جبهه‌ای از مصدق گرايان است و مصمم است تا خود را از شاپور بختيار، ژنرال اويسی و پاليزبان و منابع مالی و حمايت خارجی جدا نگاه دارد. (1)
گزارش سری ديويد ميرز مسئول بخش خاورميانه وزارت خارجه بريتانيا به تاريخ ۲۵ سپتامبر/ سوم مهر، خبر از سفر بختيار به عراق در آستانه حمله نظامی عراق به ايران (۲۲ سپتامبر/۳۱ شهريور) می دهد. در ادامه اين گزارش عنوان شده که عراق از اپوزيسيون ايرانی خواسته تا در جبهه های نبرد پشت سر نيروهای عراقی حاضر شوند تا دولت خود را در مناطق اشغالی تشکيل دهند. در پايان اين گزارش درباره بازتاب چنين اقدامی اين گونه هشدار داده شده است: «من معتقدم که ايجاد دولت جايگزين تبعيدی مثلا در خوزستان، به شدت مي‌تواند بخت آنان را برای اين که هرگز توسط مردم ايران پذيرفته شوند را کاهش دهد، مگر آن که عراقي‌ها خود را آماده فتح کل ايران کنند تا تبعيدي‌ها را به قدرت برسانند.» (2)
روند اين رايزني‌ها در ديدارهای بعدی لرد جورج براون با مقامات عراقي، بختيار و اويسی در پاريس و مقامات وزارت خارجه بريتانيا ادامه يافت. معاون سابق وزير خارجه بريتانيا، در آخرين روزهای اکتبر ۱۹۸۰ با صدام حسين و طارق عزيز معاون نخست وزير عراق ديدار کرد. در بازگشت او از بغداد، سفارت بريتانيا در کويت دو گزارش در تاريخ ۲۹ و ۳۰ اکتبر/ هفتم و هشتم آبان، شمه‌ای از ديدار براون با مقامات عراقی را به لندن ارسال کرد. در گزارش نخست، جورج براون بر اساس گفت و گو با سران عراق عنوان کرد که با توجه به مواضع ضدغربی خمينی و معتدل تر بودن صدام از اين جهت، به صلاح حکومت بريتانيا است که به اپوزيسيون ايرانی برای سرنگونی حکومت تهران کمک کند.
براون با تشبيه کردن اقدام احتمالی گروه بختيار و اويسی تاکيد کرد که آنان مي‌توانند به شيوه نهضت مقاومت ملی فرانسه در جنگ جهانی دوم، با همکاری با طرف مقابل ضمن استفاده از ضعف حکومت ايران، خوزستان را جدا کرده و حکومت خود را در آن جا شکل دهند. لرد کرينگتون وزير خارجه بريتانيا در پاسخ به اين گزارش، با اشاره به تماس های مداوم لرد جورج براون با صدام حسين، بختيار و ديگر گروه های تبعيدی ايرانی و حمايت از او از نقشه «خوزستان آزاد» و ترويج آن در بين دوستان ايران- عراقی او، خواستار دريافت توضيحات بيشتری درباره اين نقشه شد.
بر اساس اين گزارش براون تصريح کرد که به دنبال رايزني‌های او با مقامات عراق، قرار است در همين هفته، اويسي، امينی و بختيار در پاريس جلسه ای تشکيل داده و تصميم دارند در بيانيه خود اين گونه بيان کنند: «آنان نمی توانند به عنوان ميهن پرست حضور اشغالگران خارجی در ايران را بپذيرند، ولی با اين حال آنان با حمايت ضمنی عراق قادر خواهند بود که حکومتی را در جنوب ايران تشکيل دهند تا ديگر ميهن پرستان نيز به آن ملحق شوند.»(3)
در همين ارتباط، کريس رندل کريس رندل يکی از مسئولان بخش تحقيقات خاورميانه وزارت خارجه بريتانيا در يک گزارش توصيفی محرمانه که در ابتدای نوامبر ۱۹۸۰ تهيه شده و مهر بايگانی هفتم نوامبر/ ۱۶ آبان بر آن خورده، در بررسی تحولات گذشته و حال خوزستان نوشت: «يکی از دلايل يورش بي‌مهابای حکومت عراق به خاک ايران، اطلاعات گمراه کننده ايرانيان تبعيدی از جمله شاپور بختيار، مبنی بر اين بود که احتمالا به دليل وجود اغتشاش در ارتش و بي‌ثباتی رژيم به دليل مخالفت مردم، به ويژه در خوزستان، ايران قادر به جنگ نخواهد بود و مخالفت مردم موجب برافراشته شدن پرچم نيروهای آزادي‌بخش خواهد شد.»
بر اساس گزارش های تازه آزاد شده درباره نخستين روزهای آغاز جنگ ايران و عراق، در اين دوره، شماری از کشورهای عربی و اپوزيسيون ايرانی خارج از کشور، به خصوص اويسی و بختيار، بر اين باور بودند که با حمله عراق به ايران ظرف يک هفته ارتش ايران شکست خواهد خورد و در طول يک ماه حکومت اسلامی سرنگون شده و دولت جديد تحت حمايت عراق در تهران، يا دست کم مناطق اشغالی مستقر خواهد شد. اين پيش بينی هرگز به وقوع نپيوست و موجب آغاز يک بازی بدون برنده و دو سر باخت برای مردمان هر دو کشور ايران و عراق شد.(4)
البته اين باور اول نيست که اسناد و شواهد دال بر تشويق صدام توسط بختيار و اويسی به حمله به ايران منتشر شده است، حامد الجبوری وزير امور رياست جمهوری و امور خارجی و فرهنگ عراق در زمان حسن البکر و صدام حسين در مصاحبه با تلويزيون الجزيره ۲۵ جولای ۲۰۰۸ (۵ تير ۱۳۸۷) نيز از اين حقيقت پرده برداشته بود:
http://uk.youtube.com/watch?v=BPKkaZ7ysD4&feature=related
http://www.aljazeera.net/NR/exeres/FB79DA8E-CEE5-4C2F-AF37-46604A2E5E59.htm
وی در اين گفتگو تصريح کرده است که جورج براون، وزير امور خارجه انگلستان در زمان حزب کارگر، شاهپور بختيار و تيمسارنصيری (به احتمال قريب به يقين، منظور او نه تيمسار نصيری که در روزهای اول انقلاب بدون محاکمه اعدام شد بلکه تيمسار اويسی بوده است)در جلسه ای اين پيام را به صدام دادند که بهترين وقت برای حمله به ايران است. در اين جلسات همه کسانی که با صدام ملاقات می کردند تاکيد داشتند که ايران در آستانه فروپاشی است و ارتش اين کشور متلاشی شده و نيروی هوايی اين کشور به علت اعدام افسرانش زمين گير شده است. همه آنها به گونه ای صحبت می کردند که گويا عمليات نظامی در ايران صرفا تفريح است و همين مسئله صدام را به آغاز جنگ با ايران تشويق می کرد.
اصل اسناد آرشيو ملی بريتانيا:
سند شماره 1 تاريخ 15 آگوست 1980
سند شماره 2 تاريخ 25 سپتامبر 1980
سند شماره 1_3 تاريخ 29 اکتبر 1980
سند شماره 2_3 تارسخ 29 اکتبر 1980
سند شماره 3_3 تاريخ 31 اکتبر 1980
سند شماره 4 تاريخ اوايل نوامبر 1980
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر