مرگ غم‌انگیز سومین دریاچه ایران

مرگ غم‌انگیز سومین دریاچه ایران

هامون پس از مرگ

خبرگزاری مهر : مرگ تدریجی دریاچه ها و تالاب‌ها هم اکنون به یک موضوع جدی کشور تبدیل شده و محو 

شدن دریاچه های هامون، کافتر، بختگان، مهارلو، طشک و برخی دیگر از تالابها از نقشه ایران و همچنین قرار 

گرفتن دریاچه ارومیه در آستانه نابودی کامل، پای مجلس را نیز به بحران خشکی دریاچه ها باز کرد. مسئولان 

می گویند آثار مخرب زیست محیطی و وقوع طوفان‌های نمکی و گرد و غبار و از بین رفتن کشاورزی از مهم 

ترین آثار زیان‌بار خشک شدن دریاچه های کشور است.

به گزارش خبرنگار مهر، دریاچه هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه است. این 

دریاچه از 3 دریاچه کوچک تشکیل شده که در زمان وفور آب به هم متصل می‌شوند و دریاچه هامون را به 

عنوان بزرگترین پهنه آب های شیرین سیستان را تشکیل می‌دهند.

وجود این دریاچه نقش اساسی در زندگی مردم منطقه سیستان و بلوچستان داشته و علاوه بر اثرات مثبت 

طبیعی، اقتصادی و اجتماعی آن، در دین زرتشت نیز تقدس خاصی دارد. در دشت سیستان یک سری 

فرورفتگی ها و چاله‌های طبیعی وجود دارد که در ماه‌ های مختلف به دریاچه، باتلاق و نیزار تبدیل می‌شود و 

به 3 قسمت سابوری، پوزک و هامون تقسیم می‌شود.

وسعت کل هامون‌ها در زمان پرآبی 5660 کیلومتر مربع است که از این مقدار 3820 کیلومتر مربع متعلق به 

ایران است. با این اوصاف، دریاچه هامون وابسته به رودخانه هیرمند است و این وابستگی باعث شده تا هرگونه 

نوسانات در میزان آب آن مشکلاتی را برای کل سیستم به وجود آورد.

رودخانه هیرمند شریان اصلی ورود به هامون و همچنین رودخانه‌های خاشرود، فراه، هاروت رود، شوررود، 

حسین آباد و نهبندان به هامون می‌ریزند. با توجه به خشکسالی های 15 ساله و بسته شدن آب ورودی از 

سمت کشور افغانستان و پرداخت نکردن حقابه دریاچه از طرف افغانستان، دریاچه هامون هم اکنون کاملا 

خشک شده و هیچ آثاری از حیات در آن یافت نمی شود.

اهمیت این دریاچه به نحوی است که هامون به عنوان هفتمين تالاب بين المللي جهان و بزرگترين درياچه آب 


شيرين كشور است که تقريبا براي هميشه از روي نقشه جغرافيايي کشور پاک شده است؛ درياچه اي كه تا 


كمتر از دو دهه قبل هر ساله پذيراي بيش از 1 ميليون پرنده مهاجر بود.

با نابودي هامون 15 هزار صياد بيكار شدند و زناني كه با بهره گيري از ني هاي درياچه به توليد صنايع دستي 


اشتغال داشتند منبع درآمد خود را از دست داده اند. دامداران سيستاني با 120 هزار رأس گاوي كه تا ديروز در 

70 هزار هكتار از اراضي درياچه چرا مي كردند مهاجرت كردند و 800 روستا تحت تاثير هجوم شن هاي روان 

درياچه قرار گرفته است.

آیا افغان ها مقصر خشکی هامون هستند؟

درياچه اي كه سالانه 12 هزارتن ماهي از آن صيد مي شد امروز يک بستر خشک و تفتيده است. شايد 

خشكسالي هاي سال هاي اخير و عدم پايبندي افغان ها به راي كميسيون دلتا (كميسيون دلتا متشكل از 



كارشناسان 3 كشور كانادا، آمريكا و شيلي كه روي رودخانه هيرمند كار كارشناسي انجام دادند) و قرارداد 



1351 دولت ايران و افغانستان مبني بر آزادسازي 26 متر مكعب آب در هر ثانيه در رودخانه هيرمند باعث شد تا 

امروز هامون چشم انتظار قطره اي از آب هيرمند باشد.

هم اکنون استان های سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی، فارس و اصفهان مسائل جدی تری را با مسائل 


آبی و خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها دارند. متاسفانه در روزهای اخیر اعلام شده است سطح آب دریاچه 


ارومیه به کمتر از یک متر رسیده که نشان می دهد احتمالا بزودی از دریاچه ارومیه نیز جز نامی در گذشته 

نخواهد ماند و این دریاچه بزرگ و منحصر بفرد غرب کشور هم از نقشه ایران محو خواهد شد.

پای مجلس هم به خشکی باز شد

بر پایه این گزارش، بروز مسائل بحرانی درباره دریاچه های کشور و خطر نابودی کامل همه آنها، پای مجلس را 


نیز به این موضوع باز کرده است و آنها تصمیم گرفته اند درباره نجات دریاچه ارومیه یک فراکسیون تشکیل دهند.

سیدباقر حسینی از تشکیل فراکسیون "احیا دریاچه هامون" در مجلس خبر داد و گفت: در راستای تلاش 


مجلس برای احیا این دریاچه فراکسیونی با عنوان احیا دریاچه هامون تشکیل شد. عضو مجمع نمایندگان استان 

سیستان و بلوچستان تصریح کرد: دریاچه هامون از جهات مختلف دارای اهمیت بوده و لذا تلاش برای احیای این 
نتیجه مثبتی در تقویت توسعه استان خواهد داشت.

حسینی خاطرنشان کرد: مسئولان ذیربط اقدامات لازم برای احیا این دریاچه را با جدیت دنبال کنند. دریاچه 



هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریای خزر و دریاچه ارومیه است. این دریاچه از 3 دریاچه کوچک 



تشکیل شده‌ که در زمان وفور آب به هم متصل می‌شوند. هامون به رودخانه هیرمند وابسته است که این 


باعث شده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن، مشکلاتی را برای کل سیستم به وجود آورد.