تصویر این آقا متعلق به "سِر آرتور هاردینگ" است. او سفیر بریتانیا در جاهای مختلف بوده و در سالهای ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۶ میلادی در تهران بعنوان سفیر مشغول فعالیت بوده است.
هاردینگ مهره بسیار کلیدی در سیاستهای انگلیس در ایران و خاورمیانه بود.
قبل از آمدن او به ایران مدتی بود که نفوذ روسها روز به روز در ایران بیشتر شده و در مقابل انگلیس ها به حاشیه رفته بودند و از این بابت بسیار ناراضی و نگران بودند.
تا اینکه بالاخره این آقای هاردینگ به ایران آمد. او با بکارگیری روحانیون موثر شیعه توانست قدمهای بزرگی برای طرح های استعماری بریتانیا بردارد. او در مسیرش ابتدا به عتبات رفت. عراق آن زمان بخشی از دولت عثمانی بود. او با چند نفر از روحانیون مطرح کربلا و نجف ملاقات کرد که این ملاقاتها تاثیر زیادی در برنامه های بعدی او گذاشت.
جناب هاردينگ وزير مختار بريتانيای کبير بعدا در کتاب خود به نام A Diplomat in the East درباره آن نوشته:
اختیار تقسیم وجوه "اود" در دست من اهرمی بود که با آن می توانستم همه چيز را در ايران و عتبات بلند کنم و هر مشکلی را از ميان بردارم.
(اود به منطقه ای از شمال هندوستان می گفتند که جمعیت شیعه فراوانی داشت و تحت مستعمره انگلیس بود )
هاردینگ می نویسد:
"یک اهرم قوی که باعث شد بین من و روحانیون روابط حسنه ایجاد کند همین وجوه اود بود. این وجوه توسط فرماندار اود وقف شده بود تا به مرور صرف تحصیل طلاب شیعه در کربلا و نجف بشود. من این موضوع را خیلی مهم دانسته و دستور دادم وجوه موقوفه بیش از یکصد لک روپیه یا معادل یکصد میلیون تومان را در اختیار "کلنل نیومارچ" در بانک لندن قرار دهند تا نیمی از آن را به مروز به مجتهدین اعلم کربلا و نیمی از آنرا به مجتهدین اعلم نجف بدهیم.
یعنی هر ماه مبلغ ده هزار روپیه از سوی قنسول انگلیس را بین روحانیون بلند مرتبه این دو شهر مذهبی پرداخت میکردیم."
در آنزمان شیخ مرتضی انصاری مرجع تقلید شیعیان در نجف بود. او مدتی این پول را میگرفت ولی ظاهرا فهمیده بود که این پول ربطی به وجوه شرعی ندارد بلکه زیر کاسه نیم کاسه ای است و لذا از قبول آن امتناع کرد اما بقیه علما و مجتهدین به کارشان ادامه دادند.
در کتاب تاریخ روابط ایران با انگلیس جلد ششم ص ۳۳۱ تا ۳۳۹ (در این کتاب مطالبی به نقل از
آرشيو سری وزارت امور خارجه انگلستان ارائه شده) اسامی مجتهدین حقوق بگیر کنسول گری بریتانیا را نوشته است.
اسامی ده نفر از مجتهدین از حوزه نجف که هر ماه از کنسول انگلیس پول دریافت میکردند، ظاهرا 500 روپیه در ماه عبارتند از
- ملا محمد کاظم خراسانی
- شیخ عبدالله مازندرانی
- شیخ ابوالحسن شیخ راضی
- شریعت اصفهانی
- شیخ محمد مهدی کشمیری
- شیخ مهدی ابن شیخ اسدالله
- شیخ حسن پسر شیخ حسن صاحب کتاب جواهر
- سید محمد بحرالعلوم
- سید ابوتراب خوانساری
- سید ابوالقاسم اشکوری
و اما نام ده تن از مجتهدین از حوزه کربلا:
- شیخ حسن پسر شیخ زین العابدین مازندرانی
- مولوی سید باقر هندی
- سید مرتضی هندی معروف به واحدالعین
- سید سبط حسین
- سید محمد کاشی
- سید محمد باقر طباطبایی
- سید جعفر پسر سید نقی طباطبایی
- شیخ هادی اصفهانی
- سید محمد باقر بهبهانی
- شیخ علی بفروئی یزدی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر