(C) MEETING WITH OPPOSITION GENERAL QARANI | |
1979 February 6, 00:00 (Tuesday)
|
1979TEHRAN01873_e
|
CONFIDENTIAL
|
UNCLASSIFIED
|
EXDIS - Exclusive Distribution Only
|
11900
|
R4 19890206 LAMBRAKIS, GEORGE B
|
TEXT ON MICROFILM,TEXT ONLINE
|
IR - Iran | MILI - Military and Defense Affairs--General | MPOL - Military and Defense Affairs--Military Policy and Planning | PGOV - Political Affairs--Government; Internal Governmental Affairs | PINS - Political Affairs--Internal Security | PINT - Political Affairs--Internal Political Affairs |QARANI, VALIOLLAH
| |
-- N/A or Blank --
|
TE - Telegram (cable)
|
-- N/A or Blank --
ACTION SS - Executive Secretariat, Department of State
|
Electronic Telegrams
|
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
| |
2. SUMMARY: KHOMEINI CAMP LEADER QARANI PRESSED HARD FOR
USG TO KEEP THE ARMY OUT OF POLITICS, BUT IS TOLD THE
LIMITS OF U.S. INFLUENCE. HE PLAYED OUT VARIOUS APPROACHES
TO THE QUESTION OF WHO RUNS A REFERENDUM AND WHO ANNOUNCES
IT. HE CONFIRMED INFORMATION FROM OTHER SOURCES THAT
BAZARGAN EXPECTS TO START NAMING HIS GOVT OVER NEXT FEW
DAYS, AND REFERRED TO POSSIBILITY OF PARLIAMENT DEBATE
ENDING IN VOTE OF NO CONFIDENCE IN BAKHTIAR AFTER "A FEW
WEEKS." HE IS OBVIOUSLY AN IMPORTANT KHOMEINI FOLLOWER
BUT NOT IN THE MAINSTREAM OF BAZARGAN'S LMI MOVEMENT.
END SUMMARY
3. IN MEETING AT HIS REQUEST WITH POL COUNSELOR AFTERNOON
FEB 5, QARANI STARTED WITH ANNOUNCEMENT THAT KHOMEINI WOULD
NAME BAZARGAN PRIME MINISTER THAT DAY (WE ALREADY KNEW IT)
AND OTHER MINISTERS TO BE NAMED IN NEXT FEW DAYS. HIS
MAIN THRUST WAS THAT U.S. USE ITS INFLUENCE WITH THE
CONFIDENTIAL
CONFIDENTIAL
PAGE 02
TEHRAN 01873 01 OF 03 061716Z
ARMY. IF POL .OUNSELOR TOLD HIM U.S. HAS NOT ENOUGH
INFLUENCE WITH THE ARMY TO GET THEM TO STAY AWAY FROM THE
POLITICAL PROCESS HE WOULD NOT BELIEVE IT. TOUFANIAN IS
ONE OF THE MOST IMPORTANT GENERALS, HAS CLOSE RELATIONS
WITH THE AMERICANS AND HAS STOLEN A LOT OF MONEY. HE WENT
ON COVERING THE USUAL GROUND ABOUT THE USG CONTROLLING THE
ARMY, DANGER OF COMMUNIST TAKE-OVER IF THERE WAS A CIVIL
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
WAR, AND BASIC PRO-WEST POSITION OF KHOMEINI MOVEMENT.
QARANI SAID ALI SHARIATI'S LECTURES ON ISLAMIC IDEOLOGY HAD
CONVERTED SOME 6,000 STUDENTS ALREADY. KHOMEINI'S PEOPLE
KNOW PRESIDENT CARTER'S HUMAN RIGHTS POLICY IS RESPONSIBLE
FOR THE SUCCESSFUL OVERTHROW OF THE SHAH. KHOMEINI TOO
UNDERSTANDS THIS IN HIS HEART OF HEARTS AND WISHES GOOD
RELATIONS WITH THE U.S. KHOMEINI'S LEADERSHIP ROLE REQUIRES
ANTI-U.S. SLOGANS FOR TACTICAL PURPOSES. IF THINGS HAD
MOVED FASTER AND USG HAD RECOGNIZED IMPORTANCE OF ISLAMIC
MOVEMENT IN DEFENDING AGAINST COMMUNISTS THERE WOULD HAVE
BEEN NO NEED FOR 30 THOUSAND AMERICANS TO LEAVE THE COUNTRY.
IF CIVIL WAR STARTS NOW, HUNDREDS OF THOUSANDS OF PEOPLE
WILL FIGHT THE ARMY. THE MOVEMENT'S RELATIONS WITH THE
AMERICANS WILL DETERIORATE TO THE POINT THAT EVEN HE,
QARANI, COULD NOT TALK WITH POL COUNSELOR.
4. POL COUNSELOR MADE STANDARD RESPONSE, NOTING WE HAD
INFLUENCE WITH THE GENERALS IN THE ARMY BUT DO NOT CONTROL
THEM. THEY HAVE BASIC APPRECIATION OF THEIR OWN INTERESTS
BEYOND WHICH THEY WILL NOT MOVE. THEY HAVE DUG IN ON PROTECTING LEGALITY OF PROCESS IN ACCORDANCE WITH THE
CONSTITUTION.
5. QARANI SAID EVEN SAVAK HAD NOT YET BEEN DISSOLVED
DESPITE BAKHTIAR'S ANNOUNCEMENT. THE MOVEMENT HAD LEARNED
THAT GEN. MOGHADDAM WROTE A LETTER TO THE ARMY RECENTLY
CONFIDENTIAL
CONFIDENTIAL
PAGE 03
TEHRAN 01873 01 OF 03 061716Z
ASKING FOR 5 THOUSAND MINES. BAKHTIAR DOES NOT KNOW THIS,
AT LEAST ACCORDING TO HIS MINISTERS. ONE MINISTER HAD JUST
LEFT (AS POL COUNSELOR WAS ARRIVING) AND MINISTER OF
FINANCE HAD ALSO BEEN IN TO SEE QARANI AND DID NOT KNOW
HE SAID THEY HAD LEARNED FROM SOURCES IN MOGHADDAM'S
IMMEDIATE ENTOURAGE THAT MOGHADDAM HAD ADMITTED THE LETTER
BUT WAS VAGUE AS TO ITS PURPOSE.
6. QUARANI RETURNED TO AN ATTACK ON THE GENERALS SAYING
THAT THEY DO NOT HAVE THE INITIATIVE TO DO SOMETHING ON
THEIR OWN AND ARE LOOKING FOR SOMEONE TO TELL THEM WHAT
TO DO. THE U.S. COULD SERVE THIS FUNCTION AT LEAST AS WELL
LRY LD TD ASIDE AND LET BAKHTIAR AND KHOMEINI
"HIT EACH OTHER?" POL COUNSELOR SAID MILITARY WOULD STAND
ASIDE FROM THE POLITICAL BATTLE AS LONG AS CONSTITUTIONAL
PROCEDURES WERE FOLLOWED. WHAT BAKHTIAR AND KHOMEINI
SHOULD REALLY BE DOING IS AIMING AT SOME KIND OF JOINT
ELECTION COMMISSION. QARANI ASKED IF BAKHTIAR WOULD ALLOW
THE MINISTRY OF INTERIOR TO RUN A REFERENDUM. POL COUNSELOR REPLIED HIS UNDERSTANDING WAS BAKHTIAR WOULD, PROVIDED
ANY MINISTER WAS A BAKHTIAR APPOINTEE. BAZARGAN FORCES
COULD ISSUE PARALLEL DIRECTIVES TO THE MINISTRY EMPLOYEES
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
INFORMALLY, THROUGH THEIR VARIOUS COMMITTEES, IF THIS
APPROACH WAS AGREED.
7. QARANI AGAIN REFERRED TO THE POSSIBILITY THAT GENDARMERIE AND THE ARMY WOULD GET INVOLVED IN ANY REFERENDUM AND
RIG IT. THEY WOULD GET INTO CLASHES WITH KHOMEINI FORCES.
POL COUNSELOR REPLIED ARMY AND BAKHTIAR SUSPECT MUJAHEDDIN
WOULD USE PRESSURE TACTICS ON THE PEOPLE IN SUCHAN ELECTION.
THERE ARE ALSO THE LEFT-WING CHERIKS. WHO WILL CONTROL
CONFIDENTIAL
NNN
CONFIDENTIAL
PAGE 01
TEHRAN 01873 02 OF 03 061741Z
ACTION SS-25
INFO OCT-01 ISO-00 SSO-00 /026 W
------------------076417 061746Z /43
R 061504Z FEB 79
FM AMEMBASSY TEHRAN
TO SECSTATE WASHDC 3801
C O N F I D E N T I A L SECTION 02 OF 03 TEHRAN 01873
EXDIS
THEM? QARANI ASKED IF BAZARGAN COULD REQUEST UNITED
NATIONS SUPERVISION. POL COUNSELOR REPLIED THAT ONCE AN
AGREEMENT HAD BEEN REACHED BETWEEN THE TWO SIDES ON HOLDING
A REFERENDUM THEY SHOULD SIT DOWN TOGETHER AND ARRIVE AT
THE MODALITIES. THESE MODALITIES COULD NOT WORKED OUT IN
CONVERSATIONS OF THIS SORT.
8. QARANI ASKED -- AS HE HAD DONE ON A PREVIOUS OCCASION -IF USG COULD HELP WITH BAKHTIAR. BAKHTIAR IS BEING VERY
STUBBORN. POL COUNSELOR REPLIED THAT EMBASSY WAS NOT
PRIVY TO THE DISCUSSIONS BETWEEN BAKHTIAR AND KHOMEINI
REPRESENTATIVES. OUR UNDERSTANDING WAS THAT BAKHTIAR IS
SUPPORTING CONSTITUTIONAL PROCESS, WHICH WE TOO SUPPORT.
IF BAKHTIAR WAS BEING UNREASONABLE IN OTHER WAYS, QARANI
SHOULD FEEL FREE TO MENTION IT TO US AND WE WOULD CONSIDER
IF THERE WAS ANYTHING WE COULD DO.
9. POL COUNSELOR THEN MADE A "CREATIVE PERSONAL SUGGESTION"
IF, AS APPEARS TO BE THE CASE, KHOMEINI PEOPLE SUSPECT
BAKHTIAR WOULD RESIST THEM IN A REFERENDUM, PERHAPS THIS
IS BECAUSE BAKHTIAR DOES NOT UNDERSTAND WHAT IS MEANT BY
THE ISLAMIC REPUBLIC THEY ARE TRYING TO CREATE. IT WOULD
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
BE USEFUL IF SOMEONE WHOM BAKHTIAR HAS KNOWN FOR MANY YEARS
AND TRUSTS SUCH A BAZARGAN WERE TO EXPLAIN TO BAKHTIAR
WHAT THEY HAVE IN MIND AND REASSURE HIM. THIS MIGHT LESSEN
CONFIDENTIAL
CONFIDENTIAL
PAGE 02
TEHRAN 01873 02 OF 03 061741Z
ANY RESISTANCE. QARANI THOUGHT THIS WAS A FINE IDEA AND
SAID HE WOULD PASS IT TO BAZARGAN. HE ASKED THAT
AMBASSADOR ALSO PASS IT DIRECTLY TO BAZARGAN. (COMMENT:
QARANI IS OBVIOUSLY NOT ALL THAT CLOSE TO BAZARGAN.) POL
COUNSELOR SAID WE WOULD PASS THIS MESSAGE TO BAZARGAN'S
PEOPLE BY VARIOUS CHANNELS EVEN IF AMBASSADOR DID NOT MEET
WITH HIM IN NEAR FUTURE. QARANI SAID ISLAMIC REPUBLIC
MEANT FREE ELECTIONS AND A FREE PARLIAMENT AND FREEDOM
FOR ALL POLITICAL PARTIES. ISLAM IS MENTIONED IN THE
PRESENT CONSTITUTION, THUS NO REAL CHANGE IS CONTEMPLATED.
HE AGREED MANY PEOPLE DID NOT KNOW THIS AND IT WOULD HELP
KHOMEINI MOVEMENT TO PUBLICIZE MORE DETAILS OF THE ISLAMIC
REPUBLIC AS THEY VISUALIZE IT.
10. QARANI ASKED WHO WOULD ANNOUNCE THE REFERENDUM. POL
COUNSELOR SAID THIS WOULD OBVIOUSLY BE VIEWED BY BAKHTIAR
AS A PREROGATIVE OF THE GOVT. HOWEVER THIS WOULD NOT
PREVENT INFORMAL ARRANGEMENTS IN ADVANCE ENCOMPASSING A
PARALLEL ANNOUNCEMENT BY BAZARGAN SEPARATELY. QARANI ASKED
IF BAZARGAN COULD MAKE HIS ANNOUNCEMENT FIRST. POL
COUNSELOR SAID HE COULD VISUALIZE A PUBLIC REQUEST FROM
THE OPPOSITION FOR A REFERENDUM WHICH WOULD BE GRANTED BY
THE GOVT.
11. QARANI ASKED WHAT WOULD HAPPEN WHEN BAZARGAN ANNOUNCES
HIS CABINET, WILL BAKHTIAR ARREST HIM? POL COUNSELOR SAID
HE UNDERSTOOD BAKHTIAR HAD MADE IT CLEAR THAT HE WOULD
CONSIDER SUCH A GOVT IN THE TRADITION OF SHADOW GOVTS IN
WESTERN DEMOCRACIES AND NOT MOVE AGAINST IT UNLESS IT
PHYSICALLY TRIED TO TAKE OVER. IN THAT CASE BAKHTIAR AND
THE ARMY SAID THEY WOULD ARREST THE MINISTERS.
12. QARANI SAID THE HEAD OF THE MAJLES HAD COME TO AHMAD
CONFIDENTIAL
CONFIDENTIAL
PAGE 03
TEHRAN 01873 02 OF 03 061741Z
SEHJAVADI WITH THE SUGGESTION THAT QUESTIONS AGAINST
BAKHTIAR'S GOVT WOULD BE INITIATED IN THE MAJLIS SESSION
NEXT DAY (FEB 6) LEADING EVENTUALLY TO A VOTE OF NO
CONFIDENCE. THEY THOUGHT THIS WOULD TAKE "A FEW WEEKS."
POL COUNSELOR MADE NO DIRECT REPLY EXCEPT TO NOTE THAT
TIME AND ADHERENCE TO CONSTITUTIONAL PROCEDURES SHOULD HAVE
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
GOOD CHANCE OF HEALING IRAN'S PRESENT ILLS.
13. SUMMING UP, QARANI SAID THEY HAD AGREED TO CARRY
SUGGESTION TO BAZARGAN THAT HE EXPLAIN THE NATURE OF AN
ISLAMIC GOVT TO BAKHTIAR. POL COUNSELOR HAD AGREED TO
CONSIDER ASSISTING WITH BAKHTIAR IF HE WAS UNREASONABLE,
BEYOND HIS DEFENSE OF THE CONSTITUTION. HE ALSO SAID USG
HAD AGREED TO USE ITS INFLUENCE THAT THE MILITARY STAY OUT
OF THE POLITICAL ARENA, INCLUDING ANY REFERENDUM AND ELECTIONS. POL COUNSELOR SAID THAT WAS TRUE PROVIDED LEGAL
CONSTITUTIONAL PROCESS WERE FOLLOWED.
14. IN PASSING, QARANI AGAIN AVERTED TO HIS ROLE IN WEEDING OUT COMMUNIST OFFICERS FROM THE ARMED FORCES IN THE
1950S. IN REPLY TO POL COUNSELOR'S QUESTION, HE SAID SOME
680 MEMBERS OF THE PARTY HAD BEEN REMOVED AND PUNISHED.
SOME 500 OTHERS WERE SYMPATHIZERS OR HANGERS ON WHO HAD
PERSONAL OR OTHER GRIEVANCES. AFTER CONSULTATIONS WITH
THE SHAH IT HAD BEEN DECIDED TO TALK WITH THESE OFFICERS,
AND THEY WERE ALLOWED TO STAY ON. MOST HAVE RETIRED BY
NOW. HOWEVER, WE DO NOT KNOW HOW MANY OTHER ORGANIZATIONS
OF THIS SORT MAY EXIST IN THE PRESENT ARMY. THE PRESENT
MILITARY LEADERSHIP WOULD HAVE TROUBLE DISCOVERING THEM.
THIS WOULD NOT BE THE CASE WITH A NEW ARMY INTO WHICH A
SYSTEM OF JUSTICE WOULD BE INSTILLED.
CONFIDENTIAL
NNN
CONFIDENTIAL
PAGE 01
TEHRAN 01873 03 OF 03 061645Z
ACTION SS-25
INFO OCT-01 ISO-00 SSO-00 /026 W
------------------075367 061721Z /43
R 061504Z FEB 79
FM AMEMBASSY TEHRAN
TO SECSTATE WASHDC 3802
C O N F I D E N T I A L SECTION 03 OF 03 TEHRAN 01873
EXDIS
15. THE INTERPRETER (AND FREQUENT CONTRIBUTOR) FOR QARANI
WAS MOJY TAHERZADEH, WHO HAD GIVEN US HIS NAME AS MOHSEN
TAHERPOUR WHEN WE FIRST MET. HE NOW IDENTIFIES HIMSELF
AS HAVING STUDIED AT UCLA, HAVING LIVED IN U.S. SOME 20
YEARS AND AT PRESENT HEADING THE ATOMIC ENERGY RESEARCH
CENTER IN TEHRAN SINCE HIS RETURN TO IRAN ABOUT THREE
YEARS AGO. HE MENTIONED ALL THIS AS PART OF HIS ASSURANCE
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
THAT KHOMEINI'S PEOPLE ARE BASICALLY PRO-U.S. AND PROWEST, AND WE COULD NOT DO BETTER THAN TO SUPPORT THEM.
16. COMMENT: QARANI OBVIOUSLY CARRIES WEIGHT IN THE
KHOMEINI MOVEMENT, ALTHOUGH THIS MAY NOT BE QUITE AS MUCH
AS HE WOULD LIKE US TO BELIEVE. TAHERZADEH TOO IS IMPRESSIVE. THEY ARE OBVIOUSLY NOT PART OF BAZARGAN'S LMI,
WHICH IS CARRYING THE BALL IN THE MAINSTREAM OF THE
KHOMEINI MOVEMENT. WE BELIEVE HE DOES HAVE ACCESS TO
KHOMEINI AND OTHER TOP LEADERS, HOWEVER, AND IS A USEFUL
ADDITIONAL CHANNEL. SULLIVAN
CONFIDENTIAL
NNN
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
Sheryl P. Walter Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 20 Mar 2014
**************************************************************
روز ۱۶ بهمن ۱۳۵۷ (۵ فوریه ۱۹۷۹) ملاقاتی بین سپهبد ولیالله قرنی با رایزن سیاسی سفارت آمریکا در تهران انجام شد و این ژنرال شورشی از ایالات متحده خواست به ارتش فشار آورد تا از دخالت در امور سیاسی پرهیز کند. طبق سندی که ویکیلیکس منتشر کرده، قرنی که پس از شورش ۵۷ رئیس ستاد مشترک ارتش شد، به دیپلمات آمریکایی اطمینان داد که جمهوری اسلامی یعنی انتخابات آزاد و مجلس آزاد و آزادی تمامی احزاب سیاسی.
***
ملاقات با سپهبد قرنی
[متن سند]
تاریخ ۶ فوریه ۱۹۷۹
از: تهران، ایران
به: وزارت امور خارجه
۱. متن کامل
۲. خلاصه: قرنی، ژنرال اردوگاه خمینی، تلاش بسیاری کرد تا دولت آمریکا را قانع کند که به ارتش فشار بیاورد تا وارد سیاست نشود؛ ولی به او گفته شد که دامنه تاثیرگذاری ایالات متحده محدود است. او به طرق مختلف سعی کرد تا پاسخی به این پرسش بیابد که چه کسی همهپرسی برگزار خواهد کرد و چه کسی نتیجه را اعلام خواهد کرد. او اطلاعاتی را که از منابع دیگر به دست ما رسیده بود، تایید کرد که انتظار میرود بازرگان طی چند روز آینده دولتش را معرفی کند و این احتمال وجود دارد که مجلس پس از چند هفته به بختیار رای عدم اعتماد بدهد. بدون شک او یکی از مهمترین پیروان خمینی است اما به نهضت آزادی بازرگان تعلق ندارد.
۳. در ملاقاتی که به درخواست قرنی در بعدازظهر روز ۵ فوریه برگزار شد، قرنی اینگونه آغاز کرد که خمینی در آن روز بازرگان را نخستوزیر اعلام خواهد کرد (ما پیشتر هم این موضوع را میدانستیم) و باقی وزرا نیز طی چند روز آینده معرفی خواهند شد. خواسته اصلی قرنی این بود که ایالات متحده از نفوذش در ارتش استفاده کند. اگر رایزن سیاسی به او میگفت که آمریکا نفوذ کافی در ارتش ندارد تا آنها را از دخالت در روند سیاسی باز دارد، او نمیپذیرفت. طوفانیان یکی از فرماندهان بسیار مهم ارتش است که با آمریکا رابطه نزدیکی دارد و مقدار زیادی پول ربوده است. او به همان مسئله همیشگی پرداخت که دولت ایالات متحده ارتش را کنترل میکند و اگر جنگ داخلی دربگیرد کمونیستها قدرت را در دست خواهند گرفت و اعلام کرد که جنبش خمینی در اصل طرفدار غرب است.
قرنی گفت که سخنرانیهای علی شریعتی درباره ایدئولوژی اسلامی سبب شده تا ۶ هزار دانشجو به این جنبش بپیوندند. افراد خمینی میدانند که سیاستهای حقوق بشر پرزیدنت کارتر سبب موفقیت در سرنگونی شاه شده است. در اصل خمینی نیز به این موضوع آگاه بوده و خواستار بهبود روابط با آمریکاست. خمینی در نقش رهبر باید شعارهای ضدآمریکایی سر دهد تا به اهداف تاکتیکیاش برسد. اگر اتفاقات سریعتر پیش میرفت و دولت ایالات متحده زودتر به اهمیت حمایت از جنبش اسلامی در مقابله با کمونیستها پی میبرد احتیاجی نبود که ۳۰ هزار آمریکایی از ایران خارج شوند. اگر جنگ داخلی دربگیرد صدها هزار نفر به مبارزه با ارتش خواهند پرداخت. روابط میان این جنبش و آمریکا تا حدی تخریب خواهد شد که حتی او، قرنی، نیز نخواهد توانست با رایزن سیاسی سفارت گفتوگو کند.
۴. رایزن سیاسی پاسخهای متداول داد و گفت که ما در میان فرماندهان ارتش نفوذ داریم ولی نمیتوانیم آنها را کنترل کنیم. آنها به منافع خود پایبند هستند و فراتر از آن گامی برنمیدارند. آنها تلاش کردهاند تا از روند قانونی مطابق با قانون اساسی حمایت کنند.
۵. قرنی گفت که علیرغم ادعای بختیار، ساواک هنوز منحل نشده است. جنبش اسلامی اطلاع یافته که ژنرال مقدم اخیرا به ارتش نامهای نوشته و ۵ هزار عدد مین درخواست کرده است. بختیار از این موضوع اطلاعی ندارد، دستکم وزرایش چنین ادعایی میکنند. یکی از وزرا در هنگام ورود رایزن سیاسی از دفتر قرنی خارج شد و وزیر دارایی نیز به دیدن قرنی رفته بود و او نیز نمیدانست که گروهی از نزدیکان مقدم از این نامه خبر دادهاند ولی هدف نامه چندان مشخص نیست.
۶. قرنی بار دیگر به فرماندهان تاخت که آنها به تنهایی نمیتوانند دست به کاری بزنند و به دنبال کسی هستند که به آنها بگوید چه کار کنند. آیا آمریکا میتواند کنار بکشد و اجازه دهد که خمینی و بختیار با یکدیگر مبارزه کنند؟ رایزن سیاسی گفت تا زمانی که تخطی از قانون اساسی صورت نگرفته باشد ارتش اجازه دخالت در مجادلات سیاسی ندارد. آنچه خمینی و بختیار باید انجام دهند ایجاد یک کمیسیون مشترک انتخاباتی است. قرنی پرسید که آیا بختیار به وزارت کشور اجازه برگزاری همهپرسی میدهد؟ رایزن سیاسی پاسخ داد که به عقیده او بختیار این مجوز را خواهد داد؛ اما در صورتی که وزیر منتخب او ناظر همهپرسی باشد. اگر با این مسئله توافق شود، نیروهای بازرگان میتوانند به صورت غیرمستقیم و از طریق کمیتههای مختلف دستورات را به کارمندان وزارتخانه منتقل کنند. قرنی بار دیگر این موضوع را مطرح کرد که ژاندارمری و ارتش در همهپرسی دخالت خواهند کرد تا تقلب صورت بگیرد. آنها با نیروهای خمینی درگیر خواهند شد. رایزن سیاسی پاسخ داد که ارتش و بختیار معتقدند که در صورت برگزاری چنین انتخاباتی مجاهدین وارد عمل میشوند تا مردم را تحت فشار قرار دهند. از سوی دیگر چریکهای چپگرا هم حضور دارند. چه کسی آنها را کنترل خواهد کرد؟ قرنی پرسید که آیا بازرگان میتواند از سازمان ملل درخواست نظارت بکند؟ رایزن سیاسی پاسخ داد زمانی که دو طرف برای برگزاری همهپرسی به توافق رسیدند میتوانند با یکدیگر جلسه گذاشته و چگونگی شرایط همهپرسی را بررسی کنند. اینگونه نمیتوان راجع به شرایط تصمیمگیری کرد.
۷. قرنی بار دیگر این سوال را مطرح کرد که آیا دولت آمریکا به بختیار کمک میکند؟ بختیار بسیار سرسخت است. رایزن سیاسی پاسخ داد که سفارت از مکالمات میان نمایندگان خمینی و بختیار هیچ اطلاعی ندارد. به عقیده ما بختیار خواهان پیروی از قانون اساسی است و ما نیز از چنین روندی حمایت میکنیم. اگر بختیار در زمینههای دیگر رفتاری غیرمعقولانه در پیش گرفته است، قرنی باید به ما بگوید تا ببینیم که چه کار میتوانیم انجام دهیم.
۸. رایزن سیاسی سپس یک «پیشنهاد خلاقانه شخصی» را مطرح کرد: اینطور که به نظر میرسد طرفداران خمینی مشکوک هستند که بختیار در مقابل همهپرسی مقاومت میکند، شاید این مقاومت به این دلیل است که بختیار نمیداند جمهوری اسلامی که در پی تشکیل آن هستید به چه مفهوم است. کسی که بختیار سالهاست او را میشناسد و به او اطمینان دارد، همچون بازرگان، باید این مفهوم را برای او توضیح دهد و به او اطمینان خاطر ببخشد. این کار شاید از مقاومت او بکاهد. قرنی از این پیشنهاد استقبال کرد و گفت که این موضوع را به بازرگان منتقل خواهد کرد. او پرسید که آیا سفیر مستقیما این موضوع را با بازرگان مطرح خواهد کرد؟ (توضیح: واضح است که قرنی چندان به بازرگان نزدیک نیست).
رایزن سیاسی گفت که ما از کانالهای مختلف این موضوع را به اطلاع بازرگان خواهیم رساند زیرا مشخص نیست که سفیر در آینده نزدیک ملاقاتی با بازرگان داشته باشد. قرنی گفت که جمهوری اسلامی یعنی انتخابات آزاد و مجلس آزاد و آزادی تمامی احزاب سیاسی. اسلام در قانون اساسی کنونی نیز ذکر شده اما تغییر زیادی صورت نگرفته است. او تایید کرد که عده زیادی این موضوع را نمیدانند و اگر جزئیات بیشتری از جمهوری اسلامی منتشر شود به جریان خمینی کمک خواهد شد.
۹. قرنی پرسید که چه کسی همهپرسی را اعلام خواهد کرد؟ رایزن سیاسی پاسخ داد که مسلما از نظر بختیار این حق ویژه دولت است؛ اما این موضوع با اعلام غیررسمی توسط بازرگان مغایرتی نخواهد داشت. قرنی پرسید که آیا بازرگان میتواند نخستین نفری باشد که این موضوع را مطرح میکند؟ رایزن سیاسی پاسخ داد که اپوزیسیون میتواند همهپرسی درخواست کند و دولت اجازه همهپرسی را اعطا خواهد کرد.
۱۰. قرنی پرسید اگر بازرگان کابینهاش را اعلام کند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا بختیار او را دستگیر خواهد کرد؟ رایزن سیاسی پاسخ داد که به عقیده او بختیار به وضوح اعلام کرده که چنین دولتی را به عنوان آنچه در دموکراسی غرب دولت سایه گفته میشود، خواهد پذیرفت و علیه آن اقدامی نخواهد کرد مگر اینکه عملا برای در دست گرفتن دولت اقدام کنند. بختیار و ارتش گفتهاند که در این صورت وزرا را دستگیر خواهند کرد.
۱۱. قرنی گفت که رئیس مجلس نزد احمد سیدجوادی رفته و پیشنهاد کرده که مسئله استیضاح دولت در نشست فردا (روز ۶ فوریه) مطرح شود و در نهایت رای عدم اعتماد داده شود. آنها فکر میکنند که این روند چندین هفته به طول خواهد انجامید. رایزن سیاسی پاسخ مستقیمی به این مسئله نداد ولی گفت که گذشت زمان و پیروی از قانون اساسی مرهمی برای زخم کنونی ایران خواهد بود.
۱۲. در نهایت قرنی اینطور جمعبندی کرد که آنها توافق کردهاند تا بازرگان ماهیت دولت اسلامی را برای بختیار توضیح دهد. رایزن سیاسی موافقت کرد که اگر بختیار غیرمعقولانه عمل کرد به آنها کمک کند. همچنین گفت که دولت ایالات متحده توافق کرده که از نفوذش استفاده کند تا ارتش را از دخالت در امور سیاسی از جمله همهپرسی و انتخابات باز دارد. رایزن سیاسی گفت که این موارد صحیح هستند مادامی که قانون اساسی رعایت شود.
۱۳. قرنی بار دیگر به نقش خود در ریشهکن ساختن افسران کمونیست ارتش در دهه ۱۹۵۰ اشاره کرد. در پاسخ به پرسش رایزن سیاسی، گفت که حدود ۵۰۰ نفر طرفدار این جریان بودند که او پس از مشورت با شاه تصمیم گرفت با این افسران صحبت کند و آنها اجازه یافتند که به کار خود ادامه دهند. اکثر آنها اکنون بازنشسته شدهاند؛ اما اطلاعی در دست نیست که چه تعداد سازمان مشابه در ارتش کنونی فعال است. سران ارتش کنونی از شناسایی آنها عاجز هستند. در ارتش جدید این مشکل وجود نخواهد داشت زیرا نظام عادلانهای آن را تصفیه خواهد کرد.
۱۴. مترجم قرنی (که حضور همیشگی دارد) مُجی طاهرزاده بود که در نخستین ملاقات با ما خود را محسن طاهرپور معرفی کرد. او اکنون میگوید که تحصیلکرده دانشگاه یوسیالاِی است و نزدیک به ۲۰ سال در آمریکا زندگی کرده و از زمان بازگشت به تهران حدود ۳ سال پیش، ریاست مرکز تحقیقات انرژی اتمی را بر عهده دارد. او تمام این حرفها را بازگو کرد تا به ما اطمینان ببخشد اطرافیان خمینی در حقیقت طرفدار آمریکا و غرب هستند و بهترین کاری که میتوانیم انجام دهیم حمایت از آنهاست.
۱۵. توضیح: قرنی مسلما در جنبش خمینی نقش مهمی دارد ولی این اهمیت آن اندازه که مایل است به ما بقبولاند، نیست. طاهرزاده نیز پرنفوذ است. مشخص است که آنها به گروه بازرگان و نهضت آزادی ایران تعلق ندارند، گروهی که هسته مرکزی جنبش خمینی است. به نظر ما او به خمینی و دیگر رهبران عالیرتبه دسترسی دارد و میتواند یک کانال ارتباطی مفید باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر