ا
آلن گرش / ترجمه بهروز عارفی
مشک فشانی رسانه اي، فراموشی سياسی
«قهرمان دوران ما»، عنوان شماره ويژه کوريه انترناسيونال («نامه بين المللی»، چاپ پاريس ? ژوئن-اوت 2010) بود. مجله «نوول ابسرواتور» از قافله عقب نمانده و در شماره 27 مه 2010 خود نوشته است: «او تاريخ را تغيير داد». اين دو مجله در مقاله های خود که تصوير خندان نلسون ماندلا را به همراه دارد، همزبان او را تحسين می کنند. اوج اين ستايش ها فيلم «شکست ناپذير»* ساخته کلينت ايستوود است (1). همزمان با برگزاری جام جهانی فوتبال در آفريقای جنوبي، سراسر کره زمين در کيش شخصيت آينده نگر ژرف بينی وحدت نظر دارند که با رد خشونت ملت خود را بسوی سرزمين موعودی هدايت کرد که در آن سياهان، دورگه ها و سفيدپوستان با هماهنگی زندگی می کنند. زندانی روبن آيلند که هم بندانش ماديبا (نام قبيله ای ماندلا) صدايش می کردند، سال های طولانی را در زندان گذراند. اکنون، زندان وی به يک زيارتگاه الزامی مهمانان خارجی کشور تبديل شده است. او يادآور «گذشته» ای تا حدودی مبهم، يعنی دوره آپارتايد نفرت بار است که تنها واکنشی که بر می انگيخت، محکوميت جهانی و در صف نخست، در ميان دموکرات های غربی بود.
عيسی مسيح دوهزار واندی سال پيش بر روی صليب از جهان رفت. گروهی از پژوهشگران در مورد رابطه مسيح انجيل و مسيح تاريخ کاوش می کنند.از زندگی زمينی «پسر خدا»** چه می دانيم؟ برای بيان تاريخ رسالت او چه مدارکی در اختيار داريم؟ آيا شهادت نامه هائی که از «عهد عتيق» استخراج شده، معتبر است. ميتوان تصور کرد که حلقه زدن بر گرد «ماندلای تاريخی» بسيار ساده تر است، بويژه که ما انجيلی در اختيار داريم که خود او نوشته است (2). و نيز از گواهی های مستقيم بسياری برخورداريم. و گر نه، اسطوره ماندلا همان قدر غير قابل دسترس می نمايد که عيسی مسيح به روايت انجيل ها. چنين بر می آيد که ياد آوری اين موضوع که مسيح جديد، در گذشته «تروريست»، «هم پيمان کمونيست ها» ، اتحاد شوروی (آن هم در دوره «گولاگ») و يک انقلابی مصمم بود، تحمل ناپذير است.
کنگره ملی آفريقا (ANC) که متحد استراتژيکی حزب کمونيست آفريقای جنوبی بشمار می رفت، در سال 1960 پس از کشتار تاون شيپ «شارپ ويل» در 21 مارس که چند ده نفر تلفات داد ، به مبارزه مسلحانه پرداخت. سياهان عليه «پاس» اجباری (نوعی گذرنامه داخلی) به تظاهرات پرداختند. ماندلا که تا آن زمان طرفدار مبارزه قانونی بود، اطمينان يافت که حاکميت سفيد پوست هرگز بصورتی صلح آميز از قدرت و امتياز های خود دست بر نخواهد داشت. کنگره ملی در ابتدا به خرابکاری اولويت داد و البته بصورتی محدود از سلاح «تروريسم» هم استفاده کرده و حتی چند بمب در کافه ها منفجر کرد.
ماديبا که در سال 1962 دستگير و محکوم شد، بعد از سال 1985 چند بار پيشنهاد آزادی را در برابر دست کشيدن از خشونت رد کرد. او در خاطراتش می نويسد که « ستمگر همواره از خشونت استفاده می کند، ستمديدگان چاره ديگری جز پاسخ خشونت آميز ندارند.» و فقط ستمديدگان از طريق بسيج توده ای فزاينده و با حمايت نظام بين المللی مجازات های بيش از پيش سخت دربستر زمان، توانستند پوچی نظام اختناق را نشان داده و حاکميت سفيد پوستان را به ندامت وادارند. هنگامی که اصل «يک نفر، يک رای» واقعيت يافت، ماندلا و کنگره ملی آفريقا در جهت ايجاد جامعه ای «رنگين کمان» و پذيرش تضمين دادن به اقليت سفيد پوست نرمش نشان دادند. آنان حتی مجبور شدند در مورد طرح تحول اجتماعی کوتاه بيايند. (والبته اين داستان ديگری است)
استراتژِی «کنگره ملی آفريقا»از پشتيبانی گسترده مادی و معنوی اتحاد شوروی و «اردوگاه سوسياليستی» برخوردار بود. شماری از کادرهای آن در مسکو و هانوی آموزش ديدند. نبرد سراسر غرب آفريقا را فرا گرفته بود. ارتش آفريقای جنوبی تلاش می کرد سرکردگی خود را بر آن منطقه تحميل کند. مداخله سربازان کوبائی در آنگولا در سال 1975، و پيروزی های بدست آمده و از جمله در کوئيتو کوآناواله در ژانويه 1988 به از هم پاشيدگی ماشين جنگی رژيم نژاد پرست و تحکيم بن بستی که با آن روبرو بود منجر شد. ماندلا معتقد است که نبرد کوئيتو کواناواله «نقطه عطفی در آزادی قاره ما (آفريقا) و خلق من(3) به شمار می رود». او نمی بايست آن را فراموش ميکرد. به همين خاطر بنا به دعوت او، پرزيدنت فيدل کاسترو مهمان ويژه مراسم بزرگداشت انتخاب وی به رياست جمهوری آفريقای جنوبی در سال 1994 بود.
در اين برخورد ميان اکثريت جمعيت و هيئت حاکمه سفيد پوست آفريقای جنوبي، ايالات متحده آمريکا، بريتانيا، اسرائيل و فرانسه (اين آخری تا سال 1981) در «طرف بد» می جنگيدند، يعنی در طرف مدافعان آپارتايد و به بهانه مبارزه با مخاطره کمونيسم. چستر کرکوکر،مقام کليدی «تعهد سازنده» پرزيدنت رونالد ريگان در آفريقای غربی در سال های دهه 1980 نوشت: «آفريقای جنوبی بخاطر ماهيت و تاريخش بخشی از تجربه غربی و بخش لا ينفک از اقتصاد غرب بشمار می رود» (فارين افرز، زمستان 1981-1980). واشينگتن که در سال 1975 از پروتوريا (آفريقای جنوبی) درانگولا پشتيبانی کرده بود، ترديدی در فرار از تحريم فروش اسلحه به اين کشور به خود راه نمی داد و با سرويس های اطلاعاتی آفريقای جنوبی همکاری نزديک کرده و هر تصميم محدود کننده بر ضد اين کشور را رد کرده و اکثريت سياه را در انتظار تحولی تدريجی به نرمش فرامی خواندند.
در 22 ژوئن 1988، هيجده ماه پيش از آزادی ماندلا و قانونی شدن کنگره ملی آفريقا، وزير مشاور در امور خارجه امريکا، جان وايت هد در برابر کميسيونی از سنای امريکا اظهار می داشت: «بايد اعتراف کنيم که انتقال به سوی دموکراسی غير نژادی در آفريقای جنوبی بيشتر از آن که ما خواهانش هستيم به زمان نياز دارد.» . او ادعا می کرد که مجازات ها هيچ «اثر تخريبی در روحيه نخبگان سفيد پوست آفريقای جنوبی» نخواهد داشت و در درجه نخست جمعيت سياه پوست را در مضيقه خواهد گذاشت.
رونالد ريگان در آخرين سال رياست جمهوری اش، يک بارديگر تلاش کرد و البته بدون موفقيت، که مانع از مجازات رژيم آپارتايد از طرف کنگره آمريکا شود. آن زمان او به تجليل از «رزمندگان آزادی» در افغانستان و نيکاراگوئه پرداخته،«تروريسم» کنگره ملی آفريقا (ANC) و سازمان آزادی بخش فلسطين را نکوهش می کرد.
بريتانيا هم بيکار ننشسته بود. دولت خانم مارگارت تاچر تا آزادی ماندلا از زندان در فوريه 1990، هر ديداری با کنگره ملی آفريفا را رد می کرد. در جريان برگزاری نشست سران کشورهای مشترک المنافع در اکتبر 1987 در شهر وانکوور کانادا، تاچر با تصويب مجازات مخالفت کرد. هنگامی که از وی سوال شد که نظرش درباره تهديد کنگره ملی آفريقا در مورد حمله به منافع بريتانيا در آفريقای جنوبی چيست؟ او پاسخ داد: «اين نشان می دهد که اين کنگره، يک سازمان تروريستی معمولی است» در آن هنگام، انجمن دانشجويان محافظه کار وابسته به حزب، پوستر هائی پخش می کرد که در آن آمده بود: «ماندلا و همه تروريست های کنگره ملی آفريقا را به دار بياويزيد! آنان قصاب اند». عاقبت، ديويد کامرون، نخست وزير جديد بريتانيا تصميم گرفت که بخاطر اين رفتار در فوريه 2010 عذرخواهی کند. اما، مطبوعات به موقع به او يادآوری کردند که خود وی در 1989 به دعوت لابی ضد مجازات به آفريقای جنوبی سفر کرده بود.
اسرائيل تا پايان، متحد زوال ناپذير رژيم نژاد پرست پروتاريا باقی ماند و به اودر برنامه نظامی هسته ای و ساخت موشک کمک کرده، اسلحه تحويل می داد. در آوريل 1975، رئيس جمهوری کنونی اسرائيل، شيمون پرز که در آن زمان وزير دفاع بود، قرارداد امنيتی بين دو دولت امضا کرد. يک سال بعد، اسرائيل از بالتازار جی فورستر، هوادار پيشين نازی ها و نخست وزير وقت آفريقای جنوبی با تمام تشريفات استقبال کرد. مسئولان سرويس های امنيتی دو کشور هر ساله گرد هم آمده و مبارزه با «تروريسم» کنگره ملی آفريقا و سازمان آزادی بخش فلسطين را هماهنگ می کردند.
اما وضع فرانسه چگونه بود؟ دولت ژنرال دوگل و جانشينان راست گرای او بدون عذاب وجدان با پروتاريا رابطه داشتند. ژاک شيراک در مصاحبه ای با مجله نوول ابسرواتور (که در بالا آمد) از پشتيبانی خود از ماندلا با فخر ياد می کند. او مانند بسياری از رهبران راست فرانسه حافظه اش را در اين مورد از دست داده است. و خبرنگاری که با وی مصاحبه می کند، اين فراموشی او
| ، اين فراموشی او را بی هيچ تذکری می پذيرد. شيراک که از 1974 تا 1976 نخست وزير فرانسه بود، در ژوئن 1976، قرارداد شرکت فراماتوم را برای ساخت نيروگاه هسته ای در آفريقای جنوبی تاييد کرد. بدين مناسبت، روزنامه لوموند در شماره اول ژوئن 1976 نوشت: «فرانسه جزو گروه نادر کشورهای عجيب و غريبی است که دولت پروتاريا را «مطمئن» ارزيابی کرده است». در همان زمان، روزنامه ساندی تايمز چاپ آفريقای جنوبی در صفحه اول خود چاپ کرد: «زنده باد فرانسه. آفريقای جنوبی قدرت اتمی می شود.» با اين که فرانسه در اثر فشار کشورهای آفريقائی در سال 1975 تصميم به قطع فروش تسليحات به آفريقای جنوبی گرفت، اين کشور به تعهدات خود در اجرای قراردادهای امضا شده به مدت چند سال ادامه داد. در همان حال، زره پوش های پانهارد و هليکوپترهای آلوئت و پوما با داشتن جواز ساخت، در آفريقای جنوبی توليد شدند. با وجود گفتار رسمی که آپارتايد را محکوم می کرد، دولت فرانسه، دست کم تا سال 1981 به اشکال مختلف با رژيم نژادپرست همکاری کرد. الکساندر دو مارانش، که از 1970 تا 1981، رئيس مرکز اسناد خارجی و ضدجاسوسی فرانسه (Sdece) بود، فلسفه راست گرايان فرانسه را چنين خلاصه می کند: «نظام آپارتايد مطمئنا شرم آور است، ولی بايد آن را با نرمش متحول کرد (4)» اگر «کنگره ملی آفريقا» به اين پندهای ملايمت جويانه (يا توصيه های پرزيدنت ريگان) گوش داده بود، ماندلا در زندان جان می داد، آفريقای جنوبی به هرج و مرج گرفتار می شد و جهان ديگر نمی توانست اسطوره ی مسيح جديد را بسازد. ----- عنوان اصلی مقاله: Embaumement m餩atique, Amn鳩e politique L?Evangile selon Mandela, Par Alain Gresh Le Monde Diplomatique, Juillet 2010 -------- پاورقی ها: 1 ? Mona Chollet, « Les d鲯bades d? « Invictus », Le Lac des signes, 12 janvier 2010, http://blog.mondediplo.net 2- کتاب ماندلا: راه طولانی بسوی آزادي، انتشارت فايار، پاريس، 1995 3- Ronnie Kasrils, « Turning point at Cuito Cuanavle », 23 mars 2008, www.iol.co.za 4 ? Alexendre de Marenches et Christine Ockrent, Dans le secret des princes, Stock, Paris, p.228. -------- توضيحات مترجم: * Invictus يا شکست ناپذير، عنوان شعرکوتاهی از نويسنده ايرلندي، ويليام ارنست هنلی است که بارها در فرهنگ توده ای تکرار شده است. اين شعر، شعر مورد علاقه نلسون ماندلا است. اين شعر در سال 1875 بدنبال قطع يک پای نويسنده در بستر بيمارستان نوشته شده است و از مقاوت او در برابر درد بيماری و قطع عضو ياد می کند. ابتدا، اين شعر عنوان نداشت، اما در سال 1900، آرتور هيلر کوچ اين عنوان را برای آن برگزيد. به همين دليل ، کلينت ايستوود آن را برای فيلم خود انتخاب کرده است. ** گروهی از مسيحيان اعتقاد دارند که مسيح «پسر خدا»ست. لوموند ديپلماتيک، ژوئيه 2010. http://ir.mondediplo.com/article1588.html 28 مرداد 1389 ا
|
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر