گسترش دامنه اعتراضات در سومین روز ناآرامی‌ها در ایران
REUTERS
دامنه اعتراضات مردم در ایران از مشهد به شهرهای مختلف از جمله تهران، کرمانشاه، شهرکرد، بندرعباس، ایذه، اراک، زنجان، ابهر، دورود، خرم‌آباد، اهواز، کرج و تنکابن گسترش پیدا کرده و در برخی موارد به خشونت کشیده شده است.
ویدیوهایی که کاربران در شبکه های اجتماعی منتشر کرده اند حکایت از آن دارد که برخی تجمعات در تهران تا نیمه شب ادامه پیدا کرده و گروهی از مردم در نزدیکی پل کالج - تقاطع خیابان انقلاب و خیابان حافظ - علیه آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، شعار "مرگ بر خامنه‌ای" می‌دادند.
همچنین کوی دانشگاه تهران شاهد اعتراضاتی بوده است؛ در اراک نیز معترضان به یک خودروی پلیس حمله و آن را تعقیب کرده‌اند. گروهی از معترضان هم گفته می شود در بندر عباس به خیابان آمدند، ضد حکومت و
این در حالیست که عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، از مردم خواسته بود که در "تجمعات غیر قانونی" شرکت نکنند و "برای خودشان و دیگران ایجاد زحمت نکنند".
در شهر دورود استان لرستان چند نفر از معترضان مورد اصابت گلوله قرار گرفتند. گزارش شده که تیراندازی به معترضان پس از آن بوده که عده‌ای از آنها مقابل ساختمان فرمانداری شهر تجمع و آتش روشن کردند.
گزارش‌های تأیید نشده حاکی از کشته شدن چند نفر از مصدومان است. تصاویری هم از جسد یک نفر منتشر شده که به نظر می‌رسد گلوله به چشم او خورده و گفته می‌شود از کسانی است که امروز در تظاهرات دورود مورد اصابت گلوله قرار گرفته است.
FARS
تصاویر و گزارش‌هایی از تهران، مشهد، اراک، اهواز، دورود، گوهردشت، کرج و چند شهر دیگر در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های رسمی ایران منتشر شده که آتش زدن و حمله به بانک‌ها، ساختمان‌های دولتی و خودروهای نیروی انتظامی را نشان می‌دهد.
خبرگزاری فارس نوشته است که گروهی از معترضان "با یورش به ایستگاه اتوبوس و نرده‌های بی.آر.تی اقدام به تخریب آنها کرده و با به آتش کشیدن سطل های زباله برای سایر شهروندان مزاحمت ایجاد کردند". در بعضی ویدیوها صدای معترضان شنیده می‌شود که در باره روشن کردن آتش برای خنثی کردن اثر گاز اشک آور حرف می‌زنند.
واکنش‌ها
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه سابق آمریکا، در واکنش در شبکه توییتر نوشته است: «مردم ایران به خصوص جوانان، برای آزادی و آینده ای که سزاوار آن هستند اعتراض می کنند. من امیدوارم که دولت ایران به طور مسالمت آمیز و در حمایت از امید آنها واکنش نشان بدهد.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، هم روز شنبه در شبکه توییتر، دو فایل ویدیویی از سخنرانی ماه سپتامبر ۲۰۱۷ خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره ایران را منتشر کرد که در آن به شدت از جمهوری اسلامی انتقاد کرده بود.
او در آن سخنرانی و در تازه‌ترین توییت خود نوشته است: «تمام دنیا درک میکند که مردم خوب ایران خواهان تغییر هستند. به غیر از قدرت نظامی عظیم ایالات متحده، رهبران ایران بیش از هر چیز از مردم ایران است که هراس دارند.»
رئیس جمهوری آمریکا افزود: «حکومت‌های ظالم برای همیشه دوام نمی‌آورند و آن روز فرا خواهد رسید که مردم ایران باید گزینه‌ای را انتخاب کنند. جهان نظاره‌گر است!»
آقای ترامپ شامگاه جمعه هم درباره اعتراض‌ها در ایران توییت کرد و نوشته بود که حکومت ایران باید حقوق مردمش از جمله حق بیان را به رسمیت بشناسد.
او نوشته بود که شهروندان ایران که تظاهرات مسالمت‌آمیز کرده‌اند، «از فساد حکومت و بر باد دادن ثروت کشور برای تامین مالی تروریسم در خارج، جان‌به‌لب شده‌اند.»
ولی بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران، در واکنش با رد اظهارات اخیر آقای ترامپ و وزارت امور خارجه آمریکا، گفت: «مقامات آمریکا در موضعی نیستند که برای ملت بزرگ و فهیم ایران دلسوزی کنند.»
بهرام قاسمی افزود: «مردم ایران هیچگاه اقدام خصمانه رئیس جمهور آمریکا در ممانعت از ورود آنان به خاک آمریکا و بازداشت شمار زیادی از ایرانیان مقیم این کشور را به بهانه‌های واهی از یاد نخواهند برد.»
او گفت: «قانون اساسی ایران ساختارهای دموکراتیک را برای حمایت قانونی از خواسته‌های مدنی مردم پیش بینی کرده و پیگیری این خواسته‌ها در چارچوب قانون است.»
این در حالیست که فرح پهلوی، آخرین ملکه ایران، هم روز شنبهطی پیامی از معترضان حمایت کرد.
فرح پهلوی گفت: «فشار تباهکاری، اختناق و سو رفتار گردانندگان از یک طرف و ناامیدی از تغییر وضعیت اقتصادی به آنجا رسید که اکنون ملت ایران بار دیگر جایگاه خود را در دنیای مترقی امروز طلب میکند.»
او افزود: «اطمینان دارم ملت ایران که هر بار چون ققنوس برپا می‌خیزد، این بار نیز بر سختی‌ها فائق خواهد آمد و نور بر تاریکی پیروز خواهد شد.»
از سوی دیگر، سناتور جمهوریخواه مارکو روبیو روز شنبه خواهان آن شد که تمام کشورها هرگونه سرکوب معترضان ایرانی را محکوم کنند.
او گفت مردم ایران از این حق برخوردارند که «علیه فساد حکومت اعتراض کنند.»
شورای ملی ایرانیان آمریکا (نایاک) هم با صدور بیانیه ای از دولت ایران خواسته است که به تعهدات بین المللی خود در عرصه حقوق بشر از جمله به حق آزادی بیان شهروندان احترام بگذاد. نایاک در عین حال یادآور شده است که در نهایت این مردم ایران هستند که باید سرنوشت کشور خود را رقم بزنند.
شورای ملی ایرانیان آمریکا می‌افزاید: "ما به عنوان ایرانی- آمریکایی‌ها تلاش خواهیم کرد اطمینان حاصل کنیم نه دولت ما در آمریکا و نه سایرین در منطقه و ورای آن، امنیت مردم ایران را تضعیف یا از اعتراضات جاری به نفع خود بهره برداری نکنند."
آغاز اعتراضات
اعتراضات پنجشنبه گذشته در مشهد شروع شد، هنگامی که عده‌ای در اعتراض به وضعیت نابسامان اقتصادی تجمع کردند و علیه دولت و حسن روحانی، رئیس جمهور شعار دادند. اما شعارها به مخالفت با دولت محدود نماند و شعارهایی مثل "مرگ بر دیکتاتور"، "نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران" و "اسلام رو پله کردین، مردم رو ذله کردین" هم سر داده شد. فراخوان این تجمع در شبکه‌های اجتماعی، به ویژه تلگرام منتشر شده بود. مأموران امنیتی با تظاهرکنندگان برخورد کردند و بیش از ۵۰ نفر بازداشت شدند.
روز جمعه دامنه اعتراض‌ها به شهرهای دیگر کشید. اصفهان، کرمانشاه، رشت، قم، ساری، همدان و قزوین شاهد راهپیمایی‌های اعتراضی بودند که گاه شعارهای تندی در آنها علیه رهبران حکومت سر داده شد. "ما آریایی هستیم، عرب نمی‌پرستیم" از جمله شعارهایی بود که در نقاط مختلف کشور به کرات شنیده شد. عده‌ای از تظاهرکنندگان در تهران بازداشت شدند.
شنبه، همزمان با تجمع‌ها و راهپیمایی‌های هواداران حکومت در سالگرد راهپیمایی ۹ دی سال ۱۳۸۸، معترضان در شهرهای مختلف دوباره به خیابان آمدند. در تهران اعتراض‌ها از خیابان انقلاب و دانشگاه تهران آغاز شد و به میدان انقلاب کشید. دو ایستگاه متروی انقلاب و ولیعصر "به دلایل امنیتی" تعطیل شدند.
کانال تلگرامی "آمدنیوز" مسدود شد
کانال تلگرام آمدنیوز که در انتشار فراخوان اعتراضات اخیر و پوشش خبری و تصویری آنها فعال بود، شامگاه امروز شنبه ۹ دی (۳۰ دسامبر) از دسترس خارج شد. کاربران با مراجعه به این کانال با این پیام روبرو شدند که این کانال دیگر در دسترس نیست.
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران ساعاتی پیش از آن بدون اشاره مستقیم به آمدنیوز، در توییتر از مدیر تلگرام خواسته بود که جلوی فعالیت "یک کانال تلگرامی" را بگیرد که به گفته او خشونت را در میان معترضان ایرانی ترویج می‌کرد.
پاول دوروف، مدیر عامل تلگرام در پاسخ در توییتر نوشت: "دعوت به خشونت بر اساس مقررات تلگرام ممنوع است، اگر چیزی که شما گفته‌اید درست باشد، ما ناچاریم چنین کانال را بدون توجه به محبوبیت و گرایش‌های سیاسی آن مسدود کنیم".
آمدنیوز در روزهای اخیر در بعضی پست‌های خود معترضان را به پاسخ دادن به خشونت مأموران انتظامی و امنیتی فرا خوانده بود. آمدنیوز پس از توییت آقای آذری جهرمی، کانال‌های جایگزینی را به کاربران خود معرفی کرده بود. این کانال پیش از مسدود شدن حدود یک و نیم میلیون مشترک داشت.
دلیل سکوت صدا و سیما درباره تجمعات: 'دستور دستگاه‌های ذیربط بود'
صدا و سیمای ایران در پاسخ به انتقادها در مورد سکوت در مورد تجمعات دو روز اخیر گفته است چنین کاری به دلیل ابلاغ "دستگاه‌های ذیربط" بوده است.
یک منبع آگاه در صداوسیما به شبکه خبر گفته است که نپرداختن به تجمعات دو روز گذشته به علت "ابلاغ دستگاه‌های ذیربط مبنی بر منعکس نشدن موضوع در صداوسیما صورت گرفته است."
برای ساعاتی هم دو ایستگاه متروی تهران به دلایل امنیتی تعطیل شد.
محسن محمدیان، مدیرکل روابط عمومی متروی تهران به ایلنا گفته بود که ایستگاه‌های مترو انقلاب و ولیعصر تهران به دلیل تجمع‌های اعتراضی و مسائل امنیتی تعطیل شده‌اند.
