افزایش تولد کودکان معتاد در حالی رو به افزایش است .
توسعه شهرنشینی در ایران در سال های گذشته، جامعه را با آسیب های جدی چون اعتیاد درگیر ساخته است که متاسفانه زنان و کودکان نیز از این آسیب در امان نمانده اند.
نگران کننده تر آنجا است که بر پایه آمارهای نیمه رسمی و غیررسمی تعداد کودکان و زنان معتاد رو به افزایش است و به گفته کارشناسان و فعالان حقوق زنان و کودکان در صورت بی توجهی، روزبه روز دامنه آن گسترده تر خواهد شد.
از نگاه کارشناسان حوزه، کودکان معتاد از دو راه به گرداب اعتیاد می افتند؛ نخست از مادران معتاد متولد می شوند و دوم پس از تولد میان والدین مصرف کننده مواد مخدر، خود نیز به دام اعتیاد می افتند. پدیده کودکان معتاد، در سال های گذشته به
فعالان سازمان های مردم نهاد و آسیب شناسان اجتماعی، حل معضل کودکان معتاد را در برخورد ریشه ای و پیشگیرانه در مرحله نخست و اقدام های درمانی و حمایتی مناسب در مراحل پس از ابتلای کودکان به اعتیاد، جست وجو می کنند.
** مادران معتاد و شرایط نامناسب اجتماعی؛
کارشناسان در تشریح دلایل اعتیاد کودکان به دو عامل مهم محیطی و مادرزادی اشاره می کنند؛ به این معنا که کودکان یا در زمان جنینی و در رحم آلوده مادر، معتاد شده اند یا در خانواده ای چشم گشوده اند که پدر و مادر در آن مصرف کننده مواد مخدر بوده اند.
شرایط سرنوشت کودک چه می شود؟»
این فعال حقوق کودک ادامه داد: متاسفانه حتی در مواردی نوزادان معتاد پیش از تولد و پاکسازی، دوباره درگیر اعتیاد می شوند و شمار زیادی نیز به دلیل سوءرفتار والدین مورد آزار جسمی واقع می شوند حتی شاهد مرگ، کتک های شدید، اووردوز، اجاره دادن برای تکدی گری، قاچاق و فروش اعضای بدن بسیاری از این کودکان بوده ایم.
«
وی گفت: کودک متولد شده از مادر مصرف کننده، دارای ویژگی های جسمی و روانی خاصی از جمله کمبود وزن، عدم تناسب بین اعضای بدن، سرِ کوچک، بی قراری و تشنج، تهوع و اسهال و استفراغ، خمیازه و به طور کل نشانه های خماری است.
«این گروه از کودکان از نظر روحی نیز مشکل های ویژه ای چون درماندگی دارند. به این صورت که کودکان همواره در تلاش اند تا تحسین والدین خود را برانگیزند. آنان به دلیل بی تفاوتی والدین نسبت به خودشان تلاش های خود را برای انجام کارهای مناسب بی نتیجه می بینند و به نوعی به درماندگی می رسند.»
وی افزود: میان این کودکان، افسردگی همراه با غم و اندوه مشاهد می شود. اضطراب زیاد نیز از دیگر خصوصیت های کودکان معتاد است. دلیل این مورد رفتارهای بی ثبات وغیرقابل پیش بینیِ کودکان معتاد، والدین آنان است که باعث می شوند کودک به صورت دایمی نگران رفتارهای خود باشد.
دیگر ویژگی کودکان، داشتن حالت تدافعی است زیرا هیچ گاه شاهد ارتباط اجتماعی و میان فردی سالم و درستی از طرف والدین خود نبوده اند. بیقراری، کم ذهنی، احساس گناه، رفتارهای غیرواقعی، ناتوانی در نه گفتن، ترس، نگرانی، احساس نیاز شدید به محبت، مشکلات عاطفی و در نهایت مرگ، دیگر چالش های جسمی و روحی پیش روی کودکان معتاد متولد شده از مادران معتاد به شمار می روند.
محمدحسنی، سازمان بهزیستی را مسوول ساماندهی این جزییات عنوان کرد و از نبود ارگانی مشخص برای پوشش دهی این معضل سخن گفت. وی همچنین، در پاسخ به دلایل افزایش کودکان معتاد با توجه به روند رو به رشد سازمان های مردم نهاد، اظهار کرد: تا ارگان های مسئول شانه به شانه وارد نشوند حل این معضل، شدنی نیست. اگر قرار باشد سازمان های مردم نهاد با یکدیگر تعامل نداشته باشند، از طرف مردم حمایت نشوند و سازمان های مربوطه هم مسئولیت نپذیرند، دست این سازمان ها نیز بسته است.
«ما بارها این نبود هماهنگی را بازگو کردیم اما بازخوردی نداشت. بدون شک، با همکاری ارگان ها، پرونده فروش نوزادان کمرنگ یا بسته خواهد شد. در نظر داشته باشید که اجرای این ابلاغیه و مساله پاکسازی تا الان به صورت جدی صورت نگرفته است.»
این فعال حقوق کودک، در بیان راهکارهای مبارزه با معضل کودکان معتاد، سازمان ها و ارگان های در پیوند با این گروه از کودکانِ در معرض آسیب را مسوول رسیدگی به این کودکان دانست.
وی در تشریح وظایف سازمان های مردم نهاد گفت: در این باره، چند موضوع مهم مطرح است. نخست، کودکان معتاد حتما باید پاکسازی شوند. دوم اینکه، بسیاری از این کودکان، نامشروع بوده و شناسنامه ندارند، در نتیجه زمانی که مادر می بیند، فرزندش هویتی ندارد به راحتی آن را خرید و فروش می کند. با توجه به این مساله، نیازمند بررسی های حقوقی در این زمینه ایم. یکی از فعالیت های این سازمان ها گرفتن شناسنامه به نام مادر است. اگرچه این اقدام شاید در آینده مشکل هایی برای فرزندان ایجاد کند.
«در این میان حتی، مداخله نیروی انتظامی هم برای رسیدگی به معضل این کودکان و مادران، لازم است. این کودکان نباید زیر هیچ عنوانی به خانواده های معتاد و بزهکارشان سپرده شوند. درمان مادر و کودک باید به موازات هم صورت گیرد. والدین حتما باید سنجش صلاحیت شوند .»
«مگر نه این است که ایران نیاز به نسلی سالم دارد. واضح است که زاد و ولد کودکان معتاد از مادران معتاد، تنها هزینه هایی را به جامعه تحمیل می کند. این در حالی است که حتی وسایل پیشگیری از بارداری در اختیار زنان معتاد و کارتن خواب قرار داده نمی شود و مبلغ تهیه این وسایل در داروخانه ها گران است. سازمان های مردم نهاد در این گونه موارد دست بسته اند و هیچ کمکی از دولت دریافت نمی کنند. حتی اگر کمک مالی نباشد کمک های معنوی از طرف دولت نیاز است .»
توسعه شهرنشینی در ایران در سال های گذشته، جامعه را با آسیب های جدی چون اعتیاد درگیر ساخته است که متاسفانه زنان و کودکان نیز از این آسیب در امان نمانده اند.
نگران کننده تر آنجا است که بر پایه آمارهای نیمه رسمی و غیررسمی تعداد کودکان و زنان معتاد رو به افزایش است و به گفته کارشناسان و فعالان حقوق زنان و کودکان در صورت بی توجهی، روزبه روز دامنه آن گسترده تر خواهد شد.
از نگاه کارشناسان حوزه، کودکان معتاد از دو راه به گرداب اعتیاد می افتند؛ نخست از مادران معتاد متولد می شوند و دوم پس از تولد میان والدین مصرف کننده مواد مخدر، خود نیز به دام اعتیاد می افتند. پدیده کودکان معتاد، در سال های گذشته به
فعالان سازمان های مردم نهاد و آسیب شناسان اجتماعی، حل معضل کودکان معتاد را در برخورد ریشه ای و پیشگیرانه در مرحله نخست و اقدام های درمانی و حمایتی مناسب در مراحل پس از ابتلای کودکان به اعتیاد، جست وجو می کنند.
** مادران معتاد و شرایط نامناسب اجتماعی؛
کارشناسان در تشریح دلایل اعتیاد کودکان به دو عامل مهم محیطی و مادرزادی اشاره می کنند؛ به این معنا که کودکان یا در زمان جنینی و در رحم آلوده مادر، معتاد شده اند یا در خانواده ای چشم گشوده اند که پدر و مادر در آن مصرف کننده مواد مخدر بوده اند.
شرایط سرنوشت کودک چه می شود؟»
این فعال حقوق کودک ادامه داد: متاسفانه حتی در مواردی نوزادان معتاد پیش از تولد و پاکسازی، دوباره درگیر اعتیاد می شوند و شمار زیادی نیز به دلیل سوءرفتار والدین مورد آزار جسمی واقع می شوند حتی شاهد مرگ، کتک های شدید، اووردوز، اجاره دادن برای تکدی گری، قاچاق و فروش اعضای بدن بسیاری از این کودکان بوده ایم.
«
وی گفت: کودک متولد شده از مادر مصرف کننده، دارای ویژگی های جسمی و روانی خاصی از جمله کمبود وزن، عدم تناسب بین اعضای بدن، سرِ کوچک، بی قراری و تشنج، تهوع و اسهال و استفراغ، خمیازه و به طور کل نشانه های خماری است.
«این گروه از کودکان از نظر روحی نیز مشکل های ویژه ای چون درماندگی دارند. به این صورت که کودکان همواره در تلاش اند تا تحسین والدین خود را برانگیزند. آنان به دلیل بی تفاوتی والدین نسبت به خودشان تلاش های خود را برای انجام کارهای مناسب بی نتیجه می بینند و به نوعی به درماندگی می رسند.»
وی افزود: میان این کودکان، افسردگی همراه با غم و اندوه مشاهد می شود. اضطراب زیاد نیز از دیگر خصوصیت های کودکان معتاد است. دلیل این مورد رفتارهای بی ثبات وغیرقابل پیش بینیِ کودکان معتاد، والدین آنان است که باعث می شوند کودک به صورت دایمی نگران رفتارهای خود باشد.
دیگر ویژگی کودکان، داشتن حالت تدافعی است زیرا هیچ گاه شاهد ارتباط اجتماعی و میان فردی سالم و درستی از طرف والدین خود نبوده اند. بیقراری، کم ذهنی، احساس گناه، رفتارهای غیرواقعی، ناتوانی در نه گفتن، ترس، نگرانی، احساس نیاز شدید به محبت، مشکلات عاطفی و در نهایت مرگ، دیگر چالش های جسمی و روحی پیش روی کودکان معتاد متولد شده از مادران معتاد به شمار می روند.
محمدحسنی، سازمان بهزیستی را مسوول ساماندهی این جزییات عنوان کرد و از نبود ارگانی مشخص برای پوشش دهی این معضل سخن گفت. وی همچنین، در پاسخ به دلایل افزایش کودکان معتاد با توجه به روند رو به رشد سازمان های مردم نهاد، اظهار کرد: تا ارگان های مسئول شانه به شانه وارد نشوند حل این معضل، شدنی نیست. اگر قرار باشد سازمان های مردم نهاد با یکدیگر تعامل نداشته باشند، از طرف مردم حمایت نشوند و سازمان های مربوطه هم مسئولیت نپذیرند، دست این سازمان ها نیز بسته است.
«ما بارها این نبود هماهنگی را بازگو کردیم اما بازخوردی نداشت. بدون شک، با همکاری ارگان ها، پرونده فروش نوزادان کمرنگ یا بسته خواهد شد. در نظر داشته باشید که اجرای این ابلاغیه و مساله پاکسازی تا الان به صورت جدی صورت نگرفته است.»
این فعال حقوق کودک، در بیان راهکارهای مبارزه با معضل کودکان معتاد، سازمان ها و ارگان های در پیوند با این گروه از کودکانِ در معرض آسیب را مسوول رسیدگی به این کودکان دانست.
وی در تشریح وظایف سازمان های مردم نهاد گفت: در این باره، چند موضوع مهم مطرح است. نخست، کودکان معتاد حتما باید پاکسازی شوند. دوم اینکه، بسیاری از این کودکان، نامشروع بوده و شناسنامه ندارند، در نتیجه زمانی که مادر می بیند، فرزندش هویتی ندارد به راحتی آن را خرید و فروش می کند. با توجه به این مساله، نیازمند بررسی های حقوقی در این زمینه ایم. یکی از فعالیت های این سازمان ها گرفتن شناسنامه به نام مادر است. اگرچه این اقدام شاید در آینده مشکل هایی برای فرزندان ایجاد کند.
«در این میان حتی، مداخله نیروی انتظامی هم برای رسیدگی به معضل این کودکان و مادران، لازم است. این کودکان نباید زیر هیچ عنوانی به خانواده های معتاد و بزهکارشان سپرده شوند. درمان مادر و کودک باید به موازات هم صورت گیرد. والدین حتما باید سنجش صلاحیت شوند .»
«مگر نه این است که ایران نیاز به نسلی سالم دارد. واضح است که زاد و ولد کودکان معتاد از مادران معتاد، تنها هزینه هایی را به جامعه تحمیل می کند. این در حالی است که حتی وسایل پیشگیری از بارداری در اختیار زنان معتاد و کارتن خواب قرار داده نمی شود و مبلغ تهیه این وسایل در داروخانه ها گران است. سازمان های مردم نهاد در این گونه موارد دست بسته اند و هیچ کمکی از دولت دریافت نمی کنند. حتی اگر کمک مالی نباشد کمک های معنوی از طرف دولت نیاز است .»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر