وقتی به دنیای کتاب و ادبیات کودک و نوجوان در ایران نگاه کنیم چند نام انگشت شمار آشنا، نزدیک و همنشین با عشق و اهتمامی از اعماق جان در آسمانش می درخشد؛ نام لیلی ایمن (آهی) یکی از آنهاست.
لیلی آهی از موسسان شورای کتاب کودک در ۸۹ سالگی درگذشت.
با هر نسلی که تازه می شود مسئولیت راویان و مورخان، نویسندگان و گزارشگران سنگین تر می شود. لازم است اسامی برخی کسانی که تمام وجودشان را با عشق وقف فعالیتهای فرهنگی کردند و برای هر قدمی در این عرصه هزینه کردند با تمام آنچه درباره این افراد دیده ایم و می دانیم به آیندگان منتقل شود.
نام لیلی آهی را در فعالیتهایش در عرصه ادبیات کودک غالبا در کنار توران میرهادی یا به قول خانم آهی "قهرمان فرهنگنامه کودک" در ایران میبینیم.
اگر بخش بزرگی از آنچه در زمینه ادبیات، کتاب و فرهنگ کودک و نوجوان در ایران اتفاق افتاده را مدیون توران میرهادی، همکارانش، جریانی که ایجاد کردند و فعالیتهایشان بدانیم، بی شک لیلی آهی سهم قابل تامل و مهمی در این جریان دارد.
درسالهای پایانی دهه سی خورشیدی به تبع موج جهانی اهتمام به رشد و گسترش ادبیات کودکان، جریانی هم در ایران شکل گرفت که آغازگر آن در واقع نویسندگان و فعالان تعلیم و تربیت آن زمان بودند.
شاید بتوان نقطه آغاز این حرکت را همکاری توران میرهادی و لیلی ایمن(آهی) با مجله "سپیده فردا" در سال ۱۳۳۲ دانست. این همکاری در نهایت منجر به برگزاری اولین نمایشگاه کتاب کودک در سال ۱۳۳۵ شد. استقبال از این نمایشگاه به حدی بود که بعدها در سالهای ۳۷ و ۳۹ نیز تکرار شد.
علاوه بر مجله سپیده فردا مدارس پیشرو آن زمان همچون فرهاد و مهران نیز در این جریان سازی نقشی مهم و تاثیرگذار داشتند. از جمله دستاوردهای این نمایشگاه ها، همان طور که خانم آهی هم بارها به آن اشاره کرده، پی بردن به بضاعت اندک کتاب کودک در آن زمان بود.
در بحث هایی که در حین برگزاری این نمایشگاه ها در میگرفت لیلی آهی، توران میرهادی و باقی همکاران و همفکرانشان به ایده تاسیس نهادی برای سامان دادن به وضعیت ادبیات کودک رسیدند که در زمان تأسیس یعنی ۱۳۴۱ آن را شورای کتاب کودک نامیدند و از همان زمان عزم خود را نسبت به ارتقای کیفیت و وضعیت ادبیات کودک جزم کردند.
آنچه که از ابتدای امر برای آنان اهمیت داشت این بود که رابطه مستقل خود را به عنوان یک نهاد با همتایان جهانی خود حفظ کنند؛ ثبت شورا به عنوان شعبه ملی دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان تنها دو سال پس از تاسیس، گواهی بر این مدعاست.
خانم آهی دو دوره در به عضویت هیأت مدیره دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) برگزیده شد و در کنگره برزیل و بعدها آلمان شرکت کرد.
لیلی آهی بنیانگذار، عضو و دبیرهیات مدیره شورای کتاب کودک ایران بود. کوتاه اینکه این شورا که شاید بتوان نام بزرگترین نهاد فرهنگی مستقل و غیر دولتی ایران را بر آن نهاد، از سال ۱۳۴۱ توسط ۳۷ نفر از فعالان فرهنگ و ادبیات کودک راه اندازی شد که خانم آهی یکی از افراد این فهرست بود که تلاشهای زیادی کرد و آنگونه که خودش می گفت "عاشقانه" در این عرصه کار می کرد.
لیلی آهی مشاور فنی اداره کل مطالعات و برنامه های وزارت فرهنگ، مدرس مربی های کودکستان، پایه گذار بخش انتشار کتابهای کودکان به زبان فارسی به دعوت بنگاه ترجمه و نشر کتاب، عضو گروه بررسی کتابهای درسی ابتدایی به دعوت موسسه آمریکایی فرانکلین و خلاصه در یک کلام از پیشگامان تربیت نوین کودک و نوجوان در ایران بود.
او در سال ۵۹ به آمریکا مهاجرت کرد اما در سالهای حضور پررنگش در متن فرهنگ و ادبیات کودک و نوجوان ایران به واسطه پژوهش ها و بررسی هایی که در سفر به آمریکا داشت در زمینه ایجاد کتاب و خواندنی های کودک و نوجوان، تربیت مربیان و معلمان در همین عرصه، تدریس ادبیات کودکان و کتابداری، فعالیت های جدی بسیاری کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر