برخورد با معترضان و شکاف تازه بین اصولگرایان

مریم افشنگ

بی بی سی

سخنان علی مطهری عضو فراکسیون اصولگرای مجلس، در انتقاد از برخوردهای تند با معترضان و ضرورت به رسمیت شناختن حق طرفداران جنبش سبز برای بیان خواسته هایشان، تازه ترین نمونه از اختلاف نظرهای جدی در جناح اصولگرای حاکم در جمهوری اسلامی در برخورد با معترضان قلمداد شده است.

در این شرایط این سئوال وجود دارد که آیا شکاف میان اصولگرایان به تغییر برخورد با منتقدان جمهوری اسلامی منجر خواهد شد؟

آقای مطهری در برنامه "رو به فردا" که از شبکه سوم تلویزیون ایران پخش شد گفت: "ما هنوز عادت نکرده ایم که معترضان را به رسمیت بشناسیم. دولت باید مجوز راهپیمایی به سبزها می داد."

او حتی از این سخنان هم فراتر رفت و گفت: "حتی اگر کسی گفت حرف رهبری را قبول ندارد، نباید به او بگوییم که این فرد مخالف نظام است."

انتقادات علی مطهری عضو فراکسیون اصولگرای مجلس به یک برنامه تلویزیونی ختم نشد.

آقای مطهری در روزهای گذشته دربرنامه رادیو گفت و گو که با حضور حمید رسایی از نمایندگان حامی محمود احمدی نژاد برگزار شد، انتقادات شدیدی را نسبت به محمود احمدی نژاد و حامیان او مطرح کرد.

در این گفت و گو آقای رسایی معتقد بود بیانیه میر حسین موسوی در رابطه با وقایع عاشورا و نامه محسن رضایی به آیت الله خامنه ای در همین رابطه از یک جا سرچشه می گیرند و هر دو منشا آشوب و فتنه هستند.

در پاسخ به این اظهارات، علی مطهری گفت: "همان طور که رهبران جنبش سبز و خود آقای احمدی نژاد را من یکی از منشاء های فتنه می دانم، امثال آقای رسایی و تندروهای طرف مقابل را هم از عوامل فتنه می دانم."

آقای مطهری همچنین در پاسخ به انتقادات حمید رسایی نسبت به اکبر هاشمی رفسنجانی و خانواده او به ویژه درباره صرف مقادیری پول از جانب مهدی هاشمی بعد از انتخابات برای ایجاد فتنه و آشوب می گوید: اگر هم چنین ماجرایی بوده عکس العمل نحوه مناظره تلویزیونی آقای احمدی نژاد است که در مقابل پنجاه میلیون نفر فرزندان آقای هاشمی را به دزدی و اختلاس محکوم کرد.

من معتقدم باید دادگاهی تشکیل شود و هم اتهامات آقایان موسوی و کروبی و هم آقای احمدی نژاد همگی بررسی شود تا جامعه آرام گیرد. وگرنه با این تندروی هایی که امثال آقای رسایی و دیگران انجام می دهند که به اصطلاح پروژه می خواهند اجرا کنند، مثلا پروژه حذف هاشمی، پروژه حذف موسوی یا خاتمی، این مسائل کشور را به پرتگاه می رساند و به صلاح نیست

علی مطهری عضو فراکسون اصولگرایان مجلس

آقای مطهری در این باره گفت: "آقای احمدی نژاد از این مساله به عنوان ابزار تبلیغاتی برای افزایش آرای خودش استفاده کرد. من معتقدم باید دادگاهی تشکیل شود و اتهامات هم آقایان موسوی و کروبی و هم آقای احمدی نژاد همگی بررسی شود تا جامعه آرام گیرد. و گرنه با این تندروی هایی که امثال آقای رسایی و دیگران انجام می دهند که به اصطلاح پروژه می خواهند اجرا کنند مثلا پروژه حذف هاشمی، پروژه حذف موسوی یا خاتمی، این مسائل کشور را به پرتگاه می رساند و به صلاح نیست."

در میانه سرکوب و مذاکره

این نخستین بار نیست که چهره های شاخص در جناح اصولگرا یکدیگر را به دلیل مواضعشان در برابر جنبش سبز مورد انتقاد قرار می دهند.

در روز دوشنبه ۱۴ دی (۴ ژانویه)، ۳۶ نفر از نمایندگان حامی دولت به ابتکار روح الله حسینیان با توجه به حوادث اخیر، طرحی را تقدیم مجلس کردند که به موجب آن متهمانی که توسط دادگاه محارب شناخته شوند، برای درخواست تجدید نظر تنها ۵ روز فرصت خواهند داشت.

در پی تقدیم این لایحه به مجلس، منتقدان دولت و برخی از نمایندگان مجلس از تهیه کنندگان این طرح انتقاد کردند.

علی مطهری، از اعضای فراکسیون اصولگرای مجلس، روز سه شنبه ۱۵ دی (۵ ژانویه) در گفت و گو با پارلمان نیوز گفت: "این طرح ناشی از روحیات افراطی و تند برخی از طراحان مخصوصا آقای حسینیان است."

آقای مطهری با اشاره به این که آقای حسینیان علاقه خاصی به اعدام دارد گفته بود: "زمانی که ایشان قاضی بود، حکم های اعدام بسیاری صادر می کرد."

روح الله حسینیان نیز روز پنج شنبه 17 دی ماه طی نامه ای به هیات رئیسه مجلس از سمت خود استعفا داد. او یکی از دلایل استعفای خود را حمایت برخی از نمایندگان مجلس از جریانی دانست که به نظر آقای حسینیان جریان انحرافی اصلاح طلبان هستند.

جمشید برزگر رئيس رادیو و وبسایت بخش فارسی بی بی سی به شکل گیری دو جریان اصولگرا از همان روزهای اولیه پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری اشاره می کند.

آقای برزگر گفت: "جناحی که خواستار برخورد تند و سرکوبگرانه با معترضان بود و نگاهی که خواستار مذاکره و حل و فصل اختلافات به شکلی ملایم تر بود."

او گفت: "با طولانی تر شدن اعتراضات، به ویژه پس از درگذشت آیت الله منتظری و شعارهایی که در مراسم تدفین او سر داده شد، همین طور وقایع روز عاشورا چنین به نظر رسید که در واقع آن طیفی که خواهان برخورد تند و خشن تر و سرکوب قاطع اعتراضات است به نوعی توانسته در معادلات درون جناحی دست بالا و برتر را پیدا کند."

آقای مطهری گفت حتی اگر کسی گفت حرف رهبری را قبول ندارد، نباید به او بگوییم که فرد مخالف نظام است

جمشید برزگر معتقد است پس از انتشار بیانیه هفدهم دی میرحسین موسوی در واکنش به وقایع عاشورا، شکاف بین اصولگرایان مجددا پدیدار شد.

آقای برزگر گفت: "کسانی مثل محمد رضا باهنر، علی مطهری یا حبیب الله عسکراولادی، محسن رضایی و محمد باقر قالیباف کسانی بودند که در چند ماه گذشته هم به نوعی همین جریان ملایم را نمایندگی کرده بودند. اینها مجددا به میدان آمدند و برخوردهای تند و خشن را محکوم کردند."

او افزود: "بنابراین به نظر می رسد که در شرایط فعلی آن اجماع یا آن برتری که در حاکمیت مبنی بر برخورد تند، خشن و قاطع با هر اعتراضی پدید آمده بود مجددا دچار شکاف شده است. این برخورد به ویژه در رابطه با برخورد با سران مخالفان یعنی کسانی چون میرحسین موسوی و مهدی کروبی خودش را نشان داده است. این همان نکته ای است به شدت طیف تندرو هوادار حاکمیت چهره هایی مثل روح الله حسینیان آن را نمایندگی می کنند را برآشفته است."

او گفت: "به همین دلیل هم آنها به شدت نگران هستند این شکاف مجددا ریشه بدواند و مانع از این بشود که با معترضان برخوردهای تندی که آنها خواهانش هستند صورت گیرد."

مدافعان اعتدال

در حالیکه در اوایل هفته مقامات مسئول انتظامی و امنیتی از برخورد قاطع برای سرکوب هر اعتراض سخن می گفتند، در پایان هفته بسیاری از خطیبان نماز جمعه از ضرورت اعتدال و آرامش حرف زدند.

پیش از این هم حبیب الله عسکر اولادی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام خواهان کنترل افراط و تفریط شده و گفته بود: "برخی گفتند متن بیانیه هفدهم موسوی را آمریکا تهیه کرده و فرستاده، این افراط است، زیرا خود آقای موسوی زیر آن را امضا کرده است."

محمد رضا باهنر نایب رئیس مجلس ایران هم خواستار جلوگیری از افراط گرایی ها شد و گفت: "عده ای دیگر می خواهند با استفاده از فضای تند ایجاد شده، با همه مخالفان خود تسویه حساب کنند و حتی دایره برخوردها را به همه ۱۳ میلیون نفری که به میرحسین موسوی رأی داده اند گسترش دهند و مثلا اینها را از اداره ها و امثالهم بیرون کنند."

سعید رضوی فقیه، کارشناس مسائل سیاسی نیز معتقد است پس از انتخابات ریاست جمهوری و به ویژه پس از حوادث عاشورا بین طیف های مختلف اصولگرا شکاف التیام ناپذیری به وجود آمده است.

او با اشاره به واکنش های مختلف چهره های اصولگرا در روزهای گذشته گفت: "تندروها احساس می کنند اگر فضا به سمت نرمش و احتمالا آشتی پیش برود جایی برای ابتکارات آنها در میدان داری و رهبری جناح اصولگرا نخواهد بود."

او افزود: "من گمان می کنم با توجه به شرایط پیش آمده در جامعه ایران و دشوار بودن تداوم برخوردهای خشونت آمیز حکومت با مردم و معترضان، تداوم تحرکات اعتراض آمیز مردمی و حتی می شود گفت رسوخ کردن این اعتراضات به بدنه مدیریتی و بخشی از هواداران جناح حاکم سبب خواهد شد که در روزها و هفته های آینده هوا برای افراطیون جناح راست چندان آفتابی نباشد. آنها احتمالا خواهند کوشید با بعضی از حرکتهای افراطی دوباره فضای سیاسی ایران را پرتنش کنند."

با این همه هنوز روشن نیست که چنین شکافی می تواند در عمل به تغییر در برخورد حکومت با معترضان بینجامد یا آن گونه که محمد نجار وزیر کشور و سرتیپ اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی گفته اند، با هر اعتراضی از این پس به شدت برخورد خواهد شد.