ارش محرمانه خروشچف
سیک‌رِدنی داک‌لاد خوروشووا
گزارش محرمانه خروشچف
گزارش محرمانه خروشچف
آنچه در سخنان خروشچف اهمیّت دارد کیش شخصیت است و ما که با بُت های رنگارنگ روبرو شده ایم،ابتدا باید کیش شخصیت را بشناسیم و ببینیم چگونه خودخدابینی وکبر وغرور شکل می‌گیرد و لباس مقاومت و انقلاب و «فروتنی» می‌پوشد…
۱- گزارش محرمانه خروشچف Секретный доклад Хрущева اشاره به چیست؟
منظور سخنانی است که خروشچف در نشست محرمانه بیستمین کنگره حزب کمونیست شوروی ایراد نمود.
۲- چه کسانی در آن نشست شرکت داشتند و گزارش محرمانه دقیقاًمربوط به چه زمانی است؟
هیئت‌های نمایندگی احزاب کمونیست و کارگری از ۵۵ کشور خارجی (و در مجموع ۱۴۳۶ نفر) در آن نشست حضور داشتند. گزارش محرمانه شب بیست و پنجم فوریه سال ۱۹۵۶میلادی ارائه شد.
۳ – ارائه گزارش چقدر طول کشید و حدوداً چند صفحه است؟
خروشچف چهار ساعت سخنرانی کرد. کتابچه گزارش (با زیرنویسها) که بعداً منتشر شده (با حروف درشت) حدود ۱۰۰ صفحه است.
۴- موضوع اصلی گزارش خروشچف چیست؟
культ личности «کولت لیچ‌ناستی»، کیش شخصیت و پیامدهای آن با اشاره مستقیم به عملکرد استالین. استالین و استالینیسم زیر سؤال رفته است.
۵- آیا کنگره بیستم گزارش مزبور را تأئید نمود؟
بله، کنگره بیستم بر موضعگیری‌های مندرج در آن صحّه گذاشت و کمیته مرکزی را موظف ساخت تا به منظور غلبه کامل بر کیش شخصیت که با مارکسیسم لنینیسم بیگانه است…تدابیر لازم را به اجرا بگذارد.
۶- اگر گزارش خروشچف محرمانه بوده، چگونه آفتابی شده است؟
در صورت جلسه رسمی کنگره بیستم آمده که گزارش در یک نشست خصوصی خوانده شد اما «سازمان سیا» به متن آن دست یافت و چهارم ژوئن ۱۹۵۶ «نیویورک تایمز» منتشر نمود. سپس «خبرگزاری یونایتدپرس» ترجمه کرد و «لوموند» انتشار داد. البته تا سال ۱۹۸۹ (به مدت ۳۳ سال) در خود شوروی علنی نشد.
۷- به چه دلیل نشست مزبور اهمیت دارد؟
پس از انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ و آغاز جنگ دوم جهانی در ۱۹۳۹، گزارش محرمانه خروشچف در کنگره بیستم حزب کمونیست شوروی از مهم‌ترین لحظات سرنوشت ساز قرن بیستم بود و آشنایی بدان به دلیل تغییرات مهمی که در پی داشت ضرورت دارد.
۸- چه تغئیرات مهمی گزارش خروشچف در پی داشت؟
در جنبش کمونیستی جهان، ایجاد تردید و تزلزل کرد و خروج جمعی و توده وار از احزاب کمونیست را در سطح بین المللی شتاب بخشید. فقط در بریتانیا حدود ۷۰۰۰ نفر، از حزب کمونیست جدا شدند. در بین آن به اصطلاح «بریدگان» نه تنها کارگران، بلکه شماری از مورّخان حزب کمونیست و امثال «ادوارد تامپسون»، «کریستوفر هیل»، «دوروتی تامپسون» و «جان سویل» هم بودند.
از حزب کمونیست فرانسه نیز امثال «ماکسیم رودنسون» راه خود را کج کردند…
گزارش خروشچف درهم ﺑﺮهمی عجیبی در ﺻﻔﻮف ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﯽ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨت. جانشینی «دولت تمام خلقی» به جای دیکتاتوری پرولتاریا، جانشینی «حزب تمام خلقی» به جای حزب پرولتاریا و تجدید نظرطلبی (روﻳﺰﻳﻮﻧﻴﺰم) و گذار مسالمت آمیز به سوسیالیسم را بر سر زبان‌ها انداخت.
چین، کره شمالی و آلبانی و… خط دیگری رفتند…
در حزب توده ایران هم شکاف افتاد و احمد قاسمی و عبدالحسین فروتن و عباس سغایی سفره خودشان را جدا کردند. گزارش خروشچف و پیامدهای آشکار و پنهان آن باعث شد بعدها فدائیان خط خودشان را از حزب توده جدا کنند.
۹- گزارش خروشچف به چه درد ما می‌خورد؟
با گزارش مزبور می‌توان تاحدودی به انقلاب اکتبر و دوران لنین و استالین پی برد اما آنچه در سخنان مهم خروشچف اهمیّت دارد این نیست. کیش شخصیت و خودخدابینی است و از این نظر، ما که با بُت های رنگارنگ روبرو شده ایم، از توجه به آن بی نیاز نیستیم گرچه نه «روس»یم و نه در آن دوره زندگی می‌کردیم.
بت ها را باید شکست ولی برای بت شکنی تبَر کافی نیست!
ابتدا باید کیش شخصیت را بشناسیم و ببینیم چگونه خودخدابینی و کبر و غرور شکل می‌گیرد و لباس مقاومت و انقلاب و «فروتنی» می‌پوشد.
۱۰- آیا گزارش خروشچف در زندانهای ایران هم تأثیر گذاشت؟
در دوران تیمور بختیار، بازجویان گزارش مزبور را توی بوق گذاشتند و بخش مهمی از آن را در اختیار زندانیان سیاسی قرار دادند تا در آنان بذر یأس و تردید بکارند.
زندانیان ابتدا آن را به سازمان سیا و دوز و کلک سرهنگ زیبایی و سرگرد سیاحتگر نسبت دادند، اما بعدها که معلوم شد گزارش مورد بحث در نشست محرمانه کنگره بیستم حزب کمونیست شوروی ارائه شده و واقعیت دارد، عبرت نویسی و ندامت نویسی اوج گرفت و در زندان لشکر دو زرهی و قزل قلعه به سود شکنجه‌گران ورق برگشت.
یادآوری کنم که «گزارش محرمانه» خروشچف به «خاطرات خانه زندگان» گره خورده و ادامه آن است.
…
- برای ارائه این متن از اسناد ساواک، روزنامه های سال ۱۳۳۵، برگردان آقای بهرام آذرخش و از هر جا که دستم رسیده، کمک گرفته ام. متاسفانه به ترجمه دکتر عنایت الله رضا دسترسی نداشتم.
- عناوینی که در گزارش خروشچف اضافه شده از خود متن برگزیده ام.
اگر نام های روسی به فارسی، دقیق ضبط نشده، و هر اشتباه دیگری، به ناآشنایی من برمی‌گردد و صمیمانه پوزش می‌خواهم.
_________________
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر