یک سال پس از حمله اسراییل به غزه، اکنون در بیشتر اوقات صدای سلاح ها در این منطقه خاموش است. اگرچه در عمل بین اسراییل و حماس به نوعی آتش بس برقرار شده است، اما هنوز تنش ها حتی شدیدتر از گذشته در جریان است. تا زمانی که دو طرف درگیر بر سر نکات اساسی به توافق نرسند، هنوز بروز یک درگیری جدی دیگر چندان دور از ذهن نیست.
جنگنده های نیروی هوایی ارتش اسراییل بین ساعت ۱۱ و بیست دقیقه تا ۱۱ و سی و پنج دقیقه روز بیست و هفتم دسامبر ۲۰۰۸ میلادی، به جایگاه پلیس در شهر عرفات غزه و دستکم ۳ ایستگاه دیگر پلیس حمله کردند.
این آغاز حمله ای بود که ۳ هفته به طول انجامید. ارتش اسراییل شمار کشته شدگان فلسطینی را ۱۱۶۶ نفر اعلام کرد. گرچه آمار ارائه شده از طرف وزارت بهداشت تشکیلات خودگردان فلسطینی تعداد کشته ها را در حدود ۱۵۰۰ نفر اعلام کرد. "بت سلم"، یکی از گروههای حقوق بشری در اسراییل هم شمار کشته شدگان فلسطینی را ۱۳۸۷ نفر اعلام کرد که بر اساس این آمار بیش از نیمی از آنها را غیرنظامیان تشکیل می دادند که در میان آنها ۲۵۲ کودک به چشم می خورد.
حملات اسراییل به غزه در عین حال باعث وارد آمدن تلفات سنگینی به خانه های مسکونی، مراکز تجاری و البته سایر زیرساخت های عمده در بخش زندگی روزمره مردم این منطقه شد.
در طرف مقابل هم ۹ اسراییلی کشته شدند که ۳ نفر از آنها غیر نظامی بودند. ۴ نفر دیگر هم که همه از سربازان اسراییلی بودند با آتش نیروهای خودی کشته شدند. راکت های حماس موجب خسارات ناچیزی در مناطق اسراییلی شد.
آنچه که دقیقا در این جنگ اتفاق افتاد بسیار بحث برانگیز بوده است. اسراییل و گروه حماس هنوز بر سر تمامی موارد مورد بحث با هم اختلاف نظر دارند. از جمله در مورد دلیل بروز جنگ، چگونگی آن و اصولا آنچه که آن زمان تا به امروز در غزه اتفاق افتاده است. شاید تنها نکته مورد توافق بین دو طرف این است که این آخرین درگیری جدی در جنگ طولانی مدت بین اسراییل و حماس است.
محاصره تنبیهی
در حالیکه ۱۲ ماه از زمان آغاز حمله اسراییل به غزه می گذرد، غیر نظامیان فلسطینی همچنان به شدت از تاثیرات این جنگ عذاب می کشند. اسراییل کماکان محاصره خود بر نوار غزه را ادامه می دهد و تنها اجازه ورود مقادیر اندکی از مایحتاج اساسی به این منطقه را صادر می کند که در بیشتر موارد به صورت قاچاقی از طریق تونل های زیرزمینی و از مصر وارد غزه می شود.
مصری ها هم که روابط خوبی با حماس ندارند، مقررات بسیار دشواری را برای هر نوع عبور و مرور از مرز مصر با غزه را اعمال می کنند. حتی مصر در حال حاضر مشغول ساخت یک حصار زیر زمینی در مرز با غزه است تا با این شیوه از کندن تونل های زیرزمینی در مرز خود جلوگیری کند.
اسراییل با وجود آنکه حضور نظامی دائمی در غزه ندارد، اما به لحاظ قانونی مسئولیت محاصره این منطقه بر عهده این کشور است. مسئولیت های نیروی اشغال کننده از جنبه قانونی شامل حصول اطمینان از رفاه ساکنان منطقه اشغال شده، اجازه فعالیت های پزشکی و درمانی، و در عین حال محترم شمردن حق مالکیت شخصی می شود.
تعمیر ساختمان های خسارات دیده از جنگ هم در این مدت غیر ممکن بوده است. زیرا بر اساس گزارش جدیدی از گروههای حقوق بشر اروپایی فعال در غزه، اسراییل از ژانویه ۲۰۰۹ تا به حال تنها اجازه ورود ۴۱ کامیون حامل مواد اولیه ساختمانی را صادر کرده است.
آنها اعلام کرده اند که برای تعمیر ویرانی های ناشی از جنگ لازم است که محاصره غزه برداشته شود و هزاران کامیون با مواد اولیه مورد نیاز به این منطقه وارد شوند. اسراییل اصرار دارد که لوله های آب، بتون، شیشه، آهن و سایر مواد مورد نیاز برای ساخت و ساز در غزه می تواند توسط حماس در عملیات نظامی مورد استفاده قرار بگیرد. جرمی هابز از آکسفام، یکی از سازمان های بین المللی امداد رسانی، محاصره غزه را تنبیه گروهی تمام ساکنان این منطقه به دلیل عملکرد عده ای محدود می داند.
مشکلات بهداشتی
گروههای امداد رسانی بین المللی در عین حال قدرتهای جهانی را به بی توجهی و تعلل در مورد آنچه که در غزه اتفاق می افتد متهم می کنند.
بعضی از دیپلماتهای اروپایی از کشورهای متحد اسراییل به شرط برده نشدن نامشان، از نگرانی های خود در مورد کندی بهبود استانداردهای زندگی در غزه می گویند.
مواد غذایی تنها در حدی وارد غزه می شود که مردم از گرسنگی تلف نشوند. و این در شرایطی است که مردم هم مجبورند رژیم غذایی بسیار محدودی داشته باشند. با این وجود شرایط در زمستان بسیار سخت خواهد بود.
در ماه نوامبر گذشته تنها ۲۷۵ کامیون اجازه کمک رسانی به غزه را بدست آوردند که این تعداد بر اساس آمار ارائه شده توسط دیپلمات های اروپایی کمترین حد از زمان آغاز بحران اخیر در غزه بوده است. در ماه جاری میلادی هم نیروگاه برق در غزه تنها با ۶۲ درصد ظرفیت فعالیت داشته است. ۹۰ درصد ساکنان غزه روزانه بین ۴ تا ۶ ساعت با خاموشی مواجه هستند.
کمبود آب سالم و پاکیزه از عمده ترین مشکلات بهداشتی در غزه به حساب می آید. گروههای امدادرسانی بین المللی می گویند که اسهال موجب از بین رفتن بسیاری از کودکان می شود، و آنها مشکلات مادرزادی قلبی در کودکان تازه متولد شده را با آبهای آلوده در این منطقه مرتبط می دانند.
خشونت و آوارگی های ناشی از آن موجب افزایش شدید آنچه که پزشکان آن را مشکلات روانی - اجتماعی می نامند شده است. این معضلات در کودکانی که به شدت تحت تاثیر این نوع آسیب های اجتماعی هستند، خود را به شکل شب ادراری، کابوس های شبانه، افسردگی، و پرخاشجویی نشان می دهد.
"اقدامات ضروری"
سیاستمداران اسراییلی تا بحال به شدت از اقدامات اسراییل در غزه طی یک سال گذشته دفاع کرده اند. بیشتر اسراییلی ها هنوز این نوع اقدامات دولت اسراییل را اقدامات دفاعی ضروری پس از سال ها حمله های راکتی از سوی حماس قلمداد می کنند.
دولت اسراییل علیه گزارش رسمی سازمان ملل در مورد تخلف از قوانین بین المللی حقوق بشر در غزه که در ماه سپتامبر گذشته منتشر شد بسیار تلاش کرده است. ریچارد گلدستون، یکی از قضات سرشناس بین المللی و دادستان ارشد سابق دادگاه جنایات جنگی در یوگسلاوی ریاست گروه تهیه کننده این گزارش را برعهده داشته است.
با وجود آنکه آقای گلدستون یهودی است اما این موضوع مانع از آن نشده که دولت اسراییل برای متهم کردن این گزارش به جانبنداری تلاش نکند.
بر اساس گزارش گلدستون شواهدی در دست است که اثبات می کند اسراییل و حماس هر دو در طول جنگ ۳ هفته ای در سال گذشته مرتکب جنایات جنگی شده اند.
اسراییل می گوید که تمام تلاش خود را برای محافظت از شهروندان فلسطینی به عمل آورده، و اصرار دارد که سربازان این کشور به قوانین بین المللی احترام گذاشته اند. با این وجود نگرانی های بسیاری از آسیب دیدن وجهه اسراییل بر اساس یافته های این گزارش وجود داشته است.
همچنین صدور حکم جلب زیپی لیونی، وزیر خارجه وقت اسراییل که در زمان جنگ غزه بر مسند قدرت بود، موجب خشم در اسراییل شده است. البته وقتی مشخص شد قرار نیست خانم لیونی از بریتانیا دیدن کند، این حکم خودبخود لغو شد.
آقای گلدستون در گزارش خود قید کرده که طبق قوانین بین المللی کشورهای جهان موظفند در مورد اتهامات مطرح شده در مورد زیر پا گذاشتن قوانین توسط اسراییل یا حماس تحقیق کنند.
یکی از نتایج آنچه در غزه اتفاق افتاد این است که رهبران اسراییل از این پس باید برای سفر به خارج از این کشور در مورد احتمال بازداشت بیشتر تامل کنند.
اما واقعیت این است که آن دسته از شهروندان اسراییلی که در تیررس راکت های حماس زندگی می کنند، در سال ۲۰۰۹ دوره بسیار آرام تری را نسبت به سال های پیش پشت سر گذاشته اند. ژنرال های اسراییلی و سیاستمداران این کشور اصرار دارند که جنگ غزه باعث شد که یکبار دیگر ارتش اسراییل قدرت خود را به رخ طرف مقابل بکشد. موضوعی که در عمل در جنگ سال ۲۰۰۶ با حزب الله لبنان که به توقف ارتش اسراییل منجر شده بود، به هیچ وجه دیده نمی شد.
تبادل زندانی
واقعیت این است که موضوع غزه هنوز یکی از بحث های اساسی در تنش های بین اسراییل و فلسطینیان است. امید به اینکه باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا بتواند راه حلی دیپلماتیک برای روند مذاکرات صلح در سال ۲۰۰۹ بدست آورد عملا نقش بر آب شد.
به سختی می توان حدس زد که چه چیزی نهایتا روند موجود در غزه را تغییر دهد. به نظر می رسد که شکاف بین گروههای فلسطینی فتح و حماس همچنان ادامه خواهد یافت.
دراین میان مذاکرات در مورد مبادله زندانیان ممکن است کارساز باشد. گروه حماس همچنان از سال ۲۰۰۶ یکی از سربازان اسراییلی به نام گیلعاد شلیط را در اختیار دارد.
یک مذاکره کننده آلمانی در تلاش است تا از طریق میانجیگری بین اسراییل و حماس در برابر آزادی گیلعاد شلیط به آزادی صدها زندانی فلسطینی کمک کند.
تا به حال در این مذاکرات اسراییل با آزادی عده کمتری از تعداد مورد درخواست فلسطینیان موافقت کرده است. چنانچه توافقی در این زمینه حاصل شود دیپلمات های اروپایی امیدوارند که از میزان فشارهای محاصره در غزه کاسته شود.
اما دولت اسراییل در داخل این کشور به دلیل آزادی زندانیان فلسطینی مورد انتقاد قرار خواهد گرفت. چراکه از این موضوع به عنوان پیروزی برای حماس بهره برداری خواهد شد.
اما نکته شگفت انگیز در مورد غزه این است که با وجود دشواری شرایط زندگی در این منطقه، همیشه به راحتی می توان افراد پر انرژی را در آنجا یافت که سرشار از روح انسانی هستند. اما در سال 2010 نمی توان انتظار تغییرات چندانی را در دو سوی مرز اسراییل با غزه داشت. سالی که با تنش ها و چالش های بسیاری همراه خواهد بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر