اسراییل در حال وارد شدن به مرحله زشتی مطلق خود است

علی مهتدی



ماریو وارگاس یوسا نویسنده و ادیب مشهور اهل پرو، پنج سال قبل از امروز سفری به اسراییل داشت. وی بعد از اینکه از چند شهر مهم بازدید کرده و مورد استقبال هم قرار گرفت، آنچه مشاهده کرده بود را در چند کلمه کوتاه و تکان‌دهنده برای اسراییلی‌ها بیان کرد: «اسراییل در حال وارد شدن به مرحله زشتی مطلق خود است».

اکنون و با گذشت پنج سال از این اظهارنظر وارگاس، خبرگزاری‌ها و مردم جهان؛ صبح خود را با این چند خط ساده شروع می‌کنند که «حمله اسراییل به کشتی صلح، چندین کشته و مجروح به جای گذاشت»؛ و من لاجرم به یاد سخن ادیب پرویی می‌افتم.

در زمان جنگ میان اسراییل و حزب‌الله در سال 2006 و هنگامی که جنگنده‌های اسراییلی چندین کودک بی‌گناه را در خانه‌ای در قانا به کام مرگ فرستادند، رهبران اسراییل در توجیه عملیات مهلک خود و در پاسخ به فشار افکارعمومی جهان گفتند که حزب‌الله از این کودکان و زنان به عنوان سپر استفاده کرده و مسئولیت جان باختن آنها با حزب‌الله است.

اکنون اما، نیروهای اسراییلی یک کشتی حامل مواد غذایی، تحت نام «صلح»، متعلق به ترکیه و با سرنشینانی از ملیت‌های مختلف را در آب‌های بین‌المللی هدف قرار می‌دهد و طبق روایت خود رسانه‌های اسراییلی، نوزده کشته و بیست و شش مجروح به جای می‌گذارد.

هر عملیات نظامی قطعا با در نظر گرفتن هزینه ـ فایده انجام می‌شود و نمی‌توان گفت، نیروهای اسراییلی بدون هیچ هدفی صرفا آنچنان که دانی ایالون معاون وزیر خارجه اسراییل گفت، تنها برای صیانت از آب‌های منطقه‌ای اسراییل صورت گرفته باشد، چه؛ با نگاهی به آمار کشته و زخمی‌ها و بار بین‌المللی این موضوع بر دوش اسراییل، این مدعا بسیار مضحک به نظر می‌رسد. در بررسی چرایی اجرای چنین عملیات شوک‌آوری، می‌توان بر سه محور انگشت گذاشت:

یک: پیام به ترکیه

اسراییل در دوره‌ای که سوریه در انزوای بین‌المللی قرار داشت؛ مذاکرات صلحی را به شکل غیرمستقیم با این کشور شروع کرد که در این بین ترکیه نقش میانجی را ایفا می‌کرد. با تغییر شرایط و خروج سوریه از انزوا و بهبود روابط دمشق با اروپا و آمریکا، این مذاکرات طبیعتا متوقف شد. اسراییل در آن زمان در نظر داشت از طریق این مذاکرات، شروط خود را به سوریه تحمیل کرده و از انزوای این کشور استفاده و مذاکرات را به سمت کم کردن روابط سوریه و ایران هدایت کند. در این بین، ترکیه نیز از طریق نقشی که در ایفا می‌کرد، به دنبال جایگاهی دیپلماتیک برای خود در عرصه منطقه‌ای و جهانی بود.

ترکیه به سهم خود، در رویای نفوذ مجدد و حضور نوینی در منطقه خاورمیانه می‌گردد تا خاطره سلطه خود بر خاورمیانه در زمان عثمانی‌ها را زنده کند. در عین حال ترکیه قصد داشت با بی‌طرف نشان دادن خود، امتیازاتی را برای پیوستن به اتحادیه اروپا و شکستن سد محکم مخالفت فرانسه با این امر کسب کند.

شکست و توقف مذاکرات غیرمستقیم میان سوریه و اسراییل، باعث نشد تا ترکیه دست از سیاست‌های جدید خود بردارد. آنکارا در عین اینکه روابط خود با اسراییل را حفظ کرد، موفق شد با موضعگیری‌هایی علیه تل‌آویو (که معروف‌ترین آنها تنش لفظی میان رجب طیب اردوغان و شیمون پرز در اجلاس جهانی دافوس بود) مردم منطقه را نیز با خود همراه کند.

حال ترکیه در ادامه سیاست‌های میانجیگرانه و فعال خود با حضور در تهران و پایه‌گذار تحولی در پرونده هسته‌ای ایران می‌شود و تهران را به غنی‌سازی در خاک خود راضی می‌کند.

بلافاصله پس از این توافقنامه (که به مثابه برگی برنده در دست ایران است)، آخرین اجلاس ان.پی.تی با اعمال نفوذ ایران و همراهانش منجر به صدور بیانیه‌ای می‌شود که شکستی برای اسراییل است. در این بیانیه از اسراییل خواسته شده تا به عضویت ان.پی.تی درآمده و هر فعالیت هسته‌ای تسلیحاتی که دارد را متوقف کند.

هر چند که تل‌آویو پیش از رسیدن کاروان کشتی‌های عازم غزه به ترکیه هشدار داده بود که جلوی حرکت این کشتی‌ها را بگیرد، اما حمله به کشتی که پرچم ترکیه را بر فراز خود دارد، در عرف بین‌المللی به مثابه یک نوع اعلان جنگ است.

حمله مردم خشمگین ترکیه به کنسولگری اسراییل در آنکارا و فراخوان دولت اسراییل مبنی بر خروج هر چه سریع‌تر اتباع اسراییلی از خاک ترکیه، نخستین نشانه‌ها از این اعلان جنگ است. اسراییل با حمله به کشتی صلح این پیام را به ترکیه رساند که بیش از این با اقداماتش آب به آسیاب دشمنان تل‌آویو نریزد. پاسخ احتمالی ترکیه به این اقدام، البته همچنان در پرده‌ای از ابهام و تردید باقی مانده است.

دو: تاثیرگذاری بر روند مذاکرات با اعراب

از زمان روی کار آمدن بنیامین نتانیاهو به عنوان نخست‌وزیر اسراییل، مذاکراتی که پیش از آن بین اعراب و اسراییل جریان داشت، به حالت راکد درآمده است. دولت دست راستی اسراییل هیچگونه تمایلی به پیشبرد روند صلح نداشته و از تمامی توان خود برای مخالفت با جامعه بین‌المللی و تضعیف موقعیت فلسطینی‌ها در این مذاکرات استفاده کرده است. مخالفت اسراییل با بدیهی‌ترین شروط مذاکرات تا اندازه‌ای بود که دولت باراک اوباما را نیز وادار به واکنش کرده و دو بار مذاکرات رو در روی اوباما و نتانیاهو در واشنگتن هرگز نتیجه‌ی دلخواه آمریکا را نداشته و اوباما نتوانست در دیوار مخالفت نفوذناپذیر نتانیاهو رخنه کند. اسراییل در این بین حتی با توقف موقت شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی نیز موافقت نکرد تا چندین بار سفر جورج میچل فرستاده ویژه اوباما به منطقه با ناکامی مواجه شود.

این روزها، قرار است بار دیگر مذاکرات اعراب و اسراییل آغاز شود. این مذاکرات در شرایطی شروع می‌شود که نوار غزه برای سومین سال متوالی در محاصره کامل اسراییل قرار داشته و بیش از یک میلیون فلسطینی در بدترین شرایط انسانی در این منطقه بسر می‌برند.

گدعون لیوی تحلیلگر روزنامه اسراییلی هاآرتس در این زمینه می‌گوید «آخرین آمار نشان می‌دهد که از هر پنج نفر فلسطینی در نوار غزه، چهار نفر برای ادامه زندگی به کمک‌های انسانی نیاز دارند. در این بین اسراییل ژست کمک‌رسانی به غزه را گرفته و در عین ادامه محاصره، به جهانیان می‌گوید که وضعیت در غزه را زیر کنترل خود دارد».

در شروع مذاکرات، هدف قرار دادن یک کشتی حامل مواد غذایی که از قضا نزدیک به ده کشور جهان در ارسال آن سهیم هستند، پیامی قاطع به آمریکا و در قدم بعدی اعراب است مبنی بر اینکه اسراییل از مواضع خود در مقابل فلسطینی‌ها و گروه‌هایی چون حماس و جهاد اسلامی حتی قدمی به عقب نخواهد گذاشت.

سه: لبنان و جلسه اضطراری شورای امنیت

حمله اسراییل به کشتی صلح، علاوه بر اینکه افکارعمومی جهان را تحت تاثیر قرار داد، در زمانی صورت گرفت که لبنان آخرین روزهای ریاست خود بر شورای امنیت سازمان ملل را سپری می‌کند. لبنان به فاصله چند ساعت از این حمله، درخواست تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت را ارائه کرده و این درخواست مورد قبول پانزده عضو دائم و غیر دائم شورای امنیت واقع شد.

تنش‌های کلامی یک ماه اخیر بین اسراییل و لبنان با این حمله وارد مرحله‌ای جدید از چالش می‌شود. در صورت صدور قطعنامه‌ای از طرف شورای امنیت و محکومیت اسراییل، لبنان برگ برنده‌ای به کارنامه مقابله خود با اسراییل اضافه می‌کند؛ چرا که این کشور در مقام ریاست شورای امنیت این توانایی را دارد تا از دل جلسه شورای امنیت، شکستی سیاسی را به اسراییل تحمیل کند.

فارغ از بحث و بررسی‌های سیاسی و برآورد هزینه ـ فایده‌های اسراییل از این اقدام، آنچه در این بین رخ می‌نماید، صحت کلام ماریو وارگاس یوسا است. پیش از این سابقه نداشته، یک محموله تحت عنوان کمک انسانی بین‌المللی تحت پرچم صلح و بشر دوستی، چنین وحشیانه و بی‌دفاع هدف حمله قرار گیرد.

در شرایطی که از دید رهبران اسراییل، هدف؛ هرگونه وسیله را توجیه می‌کند، نوزده کشته و نزدیک به سی زخمی چهره کریهی از تل‌آویو بر جای گذاشت تا بیش از قبل دریابیم که اسراییل تحت رهبری راست افراطی، وارد دوره سیاهی از تاریخ هفتاد ساله خود شده است.



منبع: www.rahesabz.net