تخریب بی محابای حوزه آبخیز لانیز – شهرستانک

تخریب بی محابای حوزه آبخیز لانیز – شهرستانک

تصویری از فاجعه بیابان سازی در البرز مرکزی

با اجرای تنها 6 درصد از طرح آزاد راه تهران – شمال

ادامه مطالب

ج- مقاومت ساکنین روستای لانیز در مقابل اجرای طرح آزادراه تهران- شمال از زبان کشاورز لانیزی

اینجا 35 تا 40 خانوار هستیم و هیچکدام هنوز جایی نرفته ایم . شبانه آمدند زمينهايمان را خراب كردند

آنها می گویند باید از اینجا بروید و اینجا را به ما بفروشید . می گوییم این روستا 2000 سال شجره نامه دارد .کجا برویم . می گویند پول می دهیم. ما گفتیم پول که به درد ما نمی خورد .ما الان بلند شویم بعد از پنجاه شصت سال برویم یا سیگار بفروشیم یا گدایی بکنیم یا دزدی بکنیم .

ما جلوي آزاد راه را گرفتیم اينقدر دادگاه و دادسرا رفتیم و آمدیم و فعلاً نگذاشتیم این بافت دهمان را دست بزنند

کشاورز محترم لانیزی زمینی را به ما نشان می دهد که فعلاً مسیر جاده شده البته فعلا به نظر می رسد جاده اصلی نباشد و جاده دسترسی برای تونل و کار است و می گوید : اینجا را می بینید یک زمین کشاورزی و باغ بود که متری صد تا تک تومانی به مالکش دادند و زیر جاده انداختند .

کلاً در این قسمت ها هر چی می بینید زیر جاده رفته زمین های مردم بود که گولشان زدند وهمش را خریده اند. اینها گول زدند .

ببینید اینها گفتند که پول درخت را می دهیم و بعد زمین در جای دیگري بهتون می دهیم . ما هم قرار گذاشته بودیم هر وقت می خواستند زمین را بولدوزر بزنند،صاحب زمین بیايد به ایستد و نگذارد .

چهار سال پیش درست مثل یک چنین روزی که ما الان داریم حرف می زنیم ، آنها به ما گفتند که پول درخت ها را می دهیم و بجای آن زمین می دهیم . ولی قبل از آنکه توافقی بشود و پولی به ما بدهند فردا ی همان روز وقتی صبح آمدیم دیديم بولدزر آورده اند و زمین ها را صاف کرده اند و مسیر جاده را کشیدند . حقیقت این است کسی بدادمان نمی رسد !

زمین خودم درخت هاش را زدند . بعد که اعتراض کردم برای من 300 هزار تومان خسارت نوشتند. به من گفتند تو باید بروی تهران میدان فردوسی اداره راه و ترابری رفتم آنجا نوشتند و نوشتند بعد گفتند زیر ورقه ها را امضاء کن من هم که سواد درست و حسابی نداشتم زیر آن ورقه ها را امضا کردم .

25 تا 30 ورق از من امضا گرفتند و دادند بدستم گفتند برو به حسابداری ، حسابداری فرمی به من داد و گفت این را می بری در یک دفتر خانه تاییدیه امضاء می کنی . گفت زود برو تاییدیه بگیر بیا پولت را بگیر . من افتادم به شک که برای این خسارت چرا من باید بروم دفتر خانه! حالا نگو 300 هزار تومان را کرده اند 30 هزار تومان . من آن فرم را گذاشتم جیبم آمدم خانه که بچه ها بخوانند . بچه ها خواندند و گفتند بابا اینجا نوشته در حاشیه آزاد راه ما توافق کردیم به 30 هزار تومان و هرکس مدعی شد بعهده خودش . یعنی خسارت کل درختانی که از زمین من قطع کرده بودند با 30 هزار تومان تمامش کردند . فرداش رفتم آنجا و اعتراض کردم . گفتم کاغذی که من دیروز بهتون دادم بدهید . گفتند شما این کاغذ را بما دادید و دیگر این کاغذ را به شما نمی دهیم . کاغذ را بمن ندادند. رئیس آزاد راه به نام میری است . نمی دانم بشناسید یا نه تلویزیون زیاد آمده . البته ما شکایت کردیم راه را بستیم از پاسگاه کرج برای ما مامور آوردند . من خودم آنوقت تو شورا بودم . می خواستند بلدوزر ها را روشن کنند و طرف ده بیایند . ما نگذاشتیم و جلو بلدوزر نشستیم . سرهنگه گفت می زنیم می کشیمتان . ما گفتیم ما جلوی بولدوزر خوابیدیم بکشید . اینجوری غیرتمان قبول نمی کند بکشید . ما یک ماه از کار دست کشیدیم اینجا نشستيم جلوی بلدوزر ها. آنوقت میری آمد و فرماندار کرج ما را خواست . گفت بیایید جلسه می گذاریم ماهم سه نفر از شورا رفتیم . من فتوکپی نامه را گرفته بودم . گذاشتم جلوی فرماندار کرج . گفتم این را بخوانید . فرماندار اون را برای میری خواند و گفت این اشتباه شده . گفتم وای بر رئیس مملکت ، وای بر ریس یک آزاد راه . کار نداریم هنوز این ده مانده !! چند بار هم که به ده آمدند برای نقشه برداری ما زدیم دوربینهایشان را ا نداختیم و زدیم نگذاشتیم .

د- نگاهی به اعتراض های سال های 1377 و 1378 تشکل های زیست محیطی ، دانشجویان و اساتید دانشگاه تهران و دیگر دوستداران منابع پایداری این سرزمین، در لانیز

در خرداد ماه 1377 و مهر ماه 1378 برخی از اعضایی که هم اکنون عضو کانون دیده بانان زمین هستند خانمها سیما مستوفی جاوید ، طاهره ابوطالبی ، صبور حبیبی ، فرشته موثق نژاد ، مینا محبوبی ، طیبه موسوی – فرزانه رحیمی و اینجانب نسرین دخت خطیبی همراه با برخی تشکل های زیست محیطی و همچنین تعدادی از دانشجویان و اساتید دانشگاه تهران که تعداد آنها به حدود 250 نفر می رسید، جهت اعتراض در کنار کارگاه آزاد راه تهران - شمال در محل احداث تونل فعلی تجمع کردیم. آن روز هنوز تخریب ها به این اندازه نبود . وقتی معترضین به ایجاد آزادراه تهران- شمال پلاکادر های اعتراضی خود را در دست گرفتند یکی از مسئولین کارگاه با دستپاچگی جلو آمد و بسیار توهین آمیز گفت : " شما حق نداشتید وارد کارگاه و این منطقه شوید و..." یکی از اساتید با آرامش بسیار پاسخ داد که : " بر عکس ما می خواهیم از شما بپرسیم که چرا اینجا هستید . "

به ترجمان دیگر آن روز دوستداران میراث طبیعی این مرز و بوم با حضورشان اعلام کردند که تخریب کنندگان حق نداشته و حق ندارند در ملک میراثی و حیاتی یک ملت وارد شده و آن را بر پایه اهداف کور و مجعول و مجهول تخریب نمایند.

در این تجمع اعتراضی که شرح آن درماهنامه صنعت حمل و نقل شماره 171 تیر ماه 1377 آمده است . خبرنگار این ماهنامه نقل می کند : " ... در بازدید از محل کارگاه آزاد راه تهران - شمال فرصتی دست داد تا پرسش و پاسخی مختصر با محیط بان منطقه داشته باشیم . در پاسخ به این سئوال که چه کسانی مشغول کار در این کارگاه هستند می گوید : یک روز بولدوزر ها را آوردند و همانطور که می بینید به تخریب و از بین بردن کوه ها اقدام کردند . .... از آنها مجوز خواستیم ، گفتند از طرف بنیاد مستضعفان و جانبازان مامور هستند و بزودی مجوز خود را خواهند داد ، اما تاکنون مجوزی به ما ارائه داده نشده است .. "

بیاد بیاوریم جواب محسن رفیق دوست رئیس بنیاد مستضعفان و جانبازان در اسفند 75 در مصاحبه اختصاصی با روزنامه ایران نیوز که می گوید : " بزرگراه تهران – شمال به هیچ وجه مشکل محیط زیستی ندارد و اگر دارد هم داشته باشد به بنیاد هیچ ربطی ندارد ."

در تجمع اعتراض آمیز سال 1378 حاضرین از نزدیک شاهد ایجاد انفجار حیات ملی در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی بودند. بیاد می آورم که انعکاس شعاع امواج انفجار ها بقدری گسترده بود که با وجود فاصله زیاد ما از نقطه انفجار ، شاهد ریزش سنگ ها در چند قدمی خود بودیم . افراد میان سالی که همراه ما بودند و سابقه کوهنوردی در این منطقه را داشتند و همچنین برخی از روستاییان لانیز و اهالی آن منطقه می گفتند زمانی این دره و کوه های مشرف به آن مامنی برای پرندگان بی شمار و وحوش بود و امروز به علت انفجار های پیاپی دیگر اثری از حیات وحش نیست و همچنین یکی از اساتید می گفت در حدود 30 سال پیش وقتی برای مطالعه به این منطقه آمده بودیم به یاد می آورم که یکی از دوستان ما در فاصله کمتر از 15 دقیقه بیش از 10 کیلو ماهی قزل آلا از رودخانه لانیز صید کرد و دیگری می گفت ماهی قزل آلا در آب های پاک و تمیز است و امروز که آب رودخانه را گل آلود کرده اند ماهیان یا مرده اند یا به رود خانه های دیگر برای همیشه مهاجرت کرده اند .

برخی شعار هایی که بر روي پلاکادر هايی كه توسط معترضین به اجرای طرح آزاد راه تهران – شمال حمل می شد اين جملات به چشم مي خورد:

" تخریب و آلودگی منابع آب تهران و شمال از پیامد های طرح پر هزینه آزاد راه تهران - شمال است هشیا ر باشید "

"تنها 5 درصد خاک کشور تحت حفاظت است لطفاً دست از سر این 5 درصد بردارید "

"آزاد راه تهران – شمال یک طرح تجملی – پر هزینه و غیر قابل دفاع و توجیه است آنرا متوقف کنید . " آخرین بقایای جنگلهای شمال را قربانی طرح پر هزینه آزاد راه تهران – شمال نکنید . "

در هر حال در دو اعتراض پیاپی در سال های 1377 و 1378 اینجانب نسرین دخت خطیبی در جمع اعتراض کنندگان سخرانی کردم و پیامد های زیست محیطی راه را متذکر شدم که در ماهنامه صنعت حمل و نقل شماره 171 تیر ماه 1377 آمده است . در بخشی از سخنرانی مهر 1378 گفتم :

..... امروز 1000 روز است که از شروع عملیات تخریب البرز مرکزی این بلندای پر رمز و راز می گذرد. ما در این 1000 روز به بسیاری از شیفتگان و دلسوختگان این آب و خاک گفتیم که این را ه چه پیامد های فاجعه باری دارد . گفتیم که این راه در آسیب پذیر ترین و سانحه خیز ترین مناطق البرز مرکزی اجرا می شود و اهریمن زلزله ، سیل ، ریزش بهمن هر لحظه در کمین است . گفتیم که جابجایی حداقل 30 میلیون متر مکعب خاک یعنی بر هم زدن کامل تعادل طبیعی منطقه یعنی برهم زدن رابطه فیزیکی و زیستی عناصری که طی میلیون ها سال بوجود آمده اند . گفتیم که برهم زدن این تعادل یعنی نابودی منابع آب و خاک حوزه های آبخیز تهران و شمال یعنی وخیم تر کردن منابع آبی این دو منطقه بسیار مهم از ابعاد اقتصادی و اجتماعی کشور ..... و این همه را گفتیم ولی گویا صدای ماشین های کوه کنی ، مته برقی ها ، بلدوزرها و سایر ادوات طبیعت بر باد ده ، مانع از آن بود که صدای ما به گوش شنوایی برسد و باز آمده ایم در اینجا تایکبار دیگر بگوییم که این منابع متعلق به همه آحاد ملت است و هیچ مصلحتی نمی تواند در مقابل تخریب آخرین منابع بکر و پر ارزش این منطقه توجیه منطقی داشته باشد بهر حال پس از مشاهده 1000 روز تخریب و عریان تر شدن اهداف طرح از مسئولین ، کارشناسان و سایر کسانیکه صادقانه و از روی اخلاص اماها ، اگر ها ، شاید ها وباید هایی در این طرح و در نحوه اجرای آن جستجو می کردند و یا جستجو می کنند بخواهیم و بی صبرانه در انتظار آنیم که تردید ها را کنار بگذارند و هم صدا با ما بگویند این راه درست نیست !

ه- تصویری از خطراتی که این منطقه را با تکمیل طرح آزاد راه تهران- شمال تهدید می کند

در مطالعات اولیه طرح مسیر طرح آزاد راه تهران – شمال ، از تهران تا مرزن آباد به 19 قطعه ساختمانی تقسیم شده است که هفت قطعه آن در 32 کیلومتر اول ( فاز اول ) است که از تهران تا دو آب شهرستانک می باشد .

در شرح قطعات پنجم و ششم چنین آمده است :

مسیر این قطعات از کیلومتر 21 در فاصله حدود 340 متری ورودی تونل بزرگ تالون ( طالون ) آغاز می گردد.( دامنه پرشیب دره تالون از سر آبخیز های مهم حوزه کن و سولقان ) مسیر سمت رفت و برگشت در شروع قطعه از یکدیگر جدا گردیده و باند برگشت مسیر با فاصله عرضی حدود 40 متر از مسیر رفت قرار دارد بعلاوه ارتفاع مسیر در نقطه ورودی 2324 متر از سطح دریا است.

تونل های دوگانه تالون به صورت مستقیم و با شیب یکنواخت تا انتها ادامه دارد و خروجی تونل تالون در کیلومتر 26 در ارتفاع 2245 در دره لانیز شهرستاک است . طول باند رفت 5600 متر و طول باند برگشت 5533 متر پیش بینی شده است . در فاصله هر 500 متر از تونل های رفت و برگشت پاساژ اتصالی بین دوباند تونل احداث می گردد .

در بخش پنجم مطالعات ارزیابی زیست محیطی آزاد راه تهران –شمال صفحه 96 که با عنوان " اثرات عمده زیست محیطی ناشی از احداث آزاد راه " است در مورد کیلومتر 21 تا 26 ، چنین آمده است :

مسیر به صورت تونل و بدون اثرات زیست محیطی !! که آن را می توان از شاهکار های ارزیابی های زیست محیطی ياد كرد .

تونل هایی با بیش از 11000 متر و عرض حداقل 66 متر ( 13 متر عرض هر تونل + فاصله 40 متری بین تونل ها ) آنهم در دل سر آبخیز های مهم آب تهران (کرج و کن وسولقان) احداث مي شود كه در زیر ارتفاعات بیش از 3000 متر از سطح دریا ، ارتفاعات برف گیر وپرتکاپوی البرز مرکزی و ذخیرگاه های آب میلیون سالی و منشاء چشمه سارها و ریز آبهای متعدد تشکیل دهنده رودخانه های این مناطق !

سئوال اینجاست این چه نوع ارزیابی ست که خروج حجم عظیمی از خاک و سنگ برای احداث این تونل ها را که منجر به گسستگی ساختار زمین شناسی این ارتفاعات می گردد و همچنین تخلیه حجم سنگینی از این سنگها در دره های منطقه و در نتیجه برهم زدن تعادل طبیعی این حوزه ها را بدون اثرات زیست محیطی می داند ! و این بدین معنی ست که این حجم تخریب در مطالعات طرح آزاد راه تهران – شمال کاملاً نادیده گرفته شده و روشن است که تخریب ها و آلودگی های پس از احداث آزاد راه نیز که تا ابد ادامه دارد بهیچوجه دیده نشده و دیده نخواهد شد .

و اما در قطعه هفتم یعنی کیلومتر 26 تا 32 ( دره لانیز تا دو آب شهرستانک ) بعد از خروجی تونل تالون ، یک اتوبان دو بانده (با عرضی معادل 75 متر . 13 متر هر باند و بقیه حریم ) به طول 6650 متر تا دو آب شهرستانک ایجاد خواهد شد . طبق مطالعات اولیه طرح قرار است این اتوبان چندین بار از دامنه های شرقی رودخانه لانیز به دامنه های غربی آن تغییر مسیر بدهد . در کل این مسیر در حوزه لانیز شهرستانک تا دو آب پیش بینی های دیگری نیز طراحی شده است از جمله :

*-دیواره سازی ، حداقل به طول 3000 متر به ارتفاع 3 تا 8 متر

*-احداث یک دستگاه تونل دوقلو به طول 370 متر

*-احداث حداقل پنج دستگاه پل با دهانه های مختلف 4 تا 30 متری

*- و ایجاد یک تقاطع غیر همسطح با رمپ ها و لوپ های زیاد

یاد آوری می شود با توجه به نقشه زمین شناسی حوزه کرج درست در نزدیک محل دوآب که قرار است یک تقاطع غیر همسطح با رمپ و لوپ های زیاد احداث شود گسل فعال " مشاء- فشم " قرار دارد و این غیر از گسل های کوچک و بزرگ دیگری است که تاکنون در حوزه شهرستانک و لانیز ناشناخته مانده است و در نقشه های پهنه بندی خطرات نسبی زلزله این منطقه جزو مناطق بسیار خطرناک شناخته شده است .

*****

کانون دیده بانان زمین معتقد است تصویری که از تخریب حوزه لانیز در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی تنها با اجرای 6 درصد از طرح آزاد راه تهران – شمال در گزارش فوق ارائه شد، بخوبی نشان دهنده فاجعه ای است که نه تنها حوزه آبخیز لانیز شهرستانک بلکه حوزه مهم و حیاتی کرج را تهدید می کند .

دیده بانان زمین بر این باور است که دولت ها اجازه ندارند ثروت های ملی و منابع حیاتی آب یک ملت را چنین بی محابا دست مایه توجیه 2 ساعت زود تر رسیدن به شمال کنند .

دیده بانان زمین بازهم تکرار و تاکید می کند این آزاد راه نه توجیه اقتصادی دارد ، نه توجیه عملکردی نه توجیه اجتماعی و نه توجیه زیست محیطی و باید هر چه زود تر برای همیشه تعطیل اعلام گردد تا از ضرر و زیان های بزرگ تر جلوگیری شود !