s
در انتظار انفجار، یا غربال اروپا
مین 350 میلیارد یوروئی
زیر پای اتحادیه اروپاست
اشپیگل آنلاین- گزینش و ترجمه رضا نافعی
آیا یونان ورشکست می شود؟ آیا یونان باید اتحادیه اروپا را ترک کند؟ “اگر بشود، چه می شود؟” ــ پرسشی که تا کنون حتی بر زبان آوردن آن نیز جایز نبود، اینک موضوع بحث علنی سیاست در آلمان شده است. گرچه خطر برای ورشکست شدن بانکها کاهش یافته ولی آیا دیگر کشورهائی که در آستانه ورشکستگی قراردارند نیز می توانند نجات داده شوند؟ این پرسش است که پاسخ روشنی ندارد.
اشپیگل در تفسیر خود می نویسد:
دست کم از آخر هفته گذشته، که فیلیپ روسلر، وزیر اقتصاد آلمان، مسئله ورشکستگی یونان را مطرح کرد، سد ها شکسته شد . حالا دیگر از زهوفر رهبر حزب سوسیال مسیحی آلمان گرفته تا “راینر برودله” ، وزیر سابق و هرکسی دیگری که دلش می خواهد حرفی زده باشد، یا کشور بدهکار را به ورشکستگی تهدید می کند یا به اخراج از اتحادیه پولی اروپا.
تا چند هفته پیش گفته می شد اگر چنین شود، قیامت خواهد شد، جهان مالی زیر و رو خواهد شد. اکثر سیاستگران، بانکداران و کارشناسات اقتصادی اتفاق نظر داشتند که: اگر یونان ورشکسته شود سراسر منطقه یورو به خطر خواهد افتاد. آنوقت سوداگران بورس بر سر دیگر کشورهای از پا افتادنی مانند پرتقال، اسپانیا و ایرلند خواهند ریخت. بانک های آلمان و فرانسه، با توجه به مقادیر عظیمی که از اوراق قرضه های دولتی یونان در دست دارند، فروخواهند پاشید.
آیا این ترس ها مبالغه آمیز بود؟ ورشکستگی آنقدر ها هم فاجعه آمیز نخواهد بود؟ یا این که طی چند ماه گذشته اوضاع چنان تغییر کرده که حالا می توان جرئت کرد و بخشی از بدهی یونان را به آن بخشید؟
دولت یونان برنامه صرفه جوئی شدیدی را که منطقه یورو برایش تدارک دیده بود با تعلل به اجرا گذاشت و نتیجه آن هم همانطور که بسیاری از سیاستگران کشورهای مددکار پیش بینی کرده بودند چندان مثبت از کار در نیامد. یونان می بایست با صرفه جوئی های شدید بودجه خود را متعادل سازد. ولی در واقع با این صرفه جوئی شدید همان اقتصاد ضعیفی هم که موجود است از پای در خواهد آمد. وقتی رشد اقتصادی در کار نباشد، مالیاتی هم به صندوق دولت ریخته نخواهد شد، وقتی صندوق خالی باشد نمی توان بودجه را متعادل ساخت.
سخنانی هم که در مورد دادن کمک های تازه گفته شد آرامش را به بازارهای ملتهب مالی باز نیاورد. حاصل بحث و سخن در بارۀ ورشکستگی یونان این بود که روز دوشنبه نرخ بیمه برای اوراق قرضه های دولتی یونان به رکورد تازه رسید. بعنوان مثال کسی که اوراقی به ارزش 10 میلیون یورو بخرد و بخواهد آنرا بیمه کند که اگر اوراق بی ارزش شدند بیمه خسارت وارده را جبران کند ، باید 4 میلیون یورو هزینه بیمه پرداخت کند. این نکته نشان می دهد که فعالان بازار بورس تا چه حد به موفقیت گامهای نجات بخش بی اعتماد هستند.
پرفسور هانو بک ، استاد اقتصاد دانشگاه فورتسهایم ( آلمان ) می گوید :” سیاستگران که همۀ راههای احتمالی نجات را آزمودند و به نتیجه ای نرسیدند، اینک به کاری روی آورده اند که اجتناب ناپذیر است. آن کار اجتناب ناپذیر، از نظر او، عبارت است از : اعلام ورشکستگی و مصالحه. یعنی آنها که از یونان طلبکار هستند بجای دریافت همۀ پول خود فقط بخشی از آنرا دریافت می دارند. در بیشتر مواردی که در گذشته پیش آمده میزان پرداخت در حدود 50 درصد بوده است.
کشورهای منطقه یورو در ماه ژوئیه باتفاق اتحادیه بانک ها تصمیم گرفتند که بانک ها و بیمه ها اوراق قدیمی قرضه را با اوراق جدید ی تعویض کنند، که مدت باز پرداخت آنها طولانی تر است و در عین حال از 21 در صد از سودی که قرار بوده ببرند چشم بپوشند. این مصالحه بانضمام برنامه کمکی جدید کشورهای منطقه یورو و صندوق بین المللی پول در مجموع 26 میلیارد از بدهی یونان می کاهد. ولی این مبلغ، در قیاس با کل بدهی یونان که به 350 میلیارد یورو بالغ می گردد، برای رفع مشکل کافی نیست.
برداشتن گامی بزرگتر می تواند با یک ضربه مقادیر معتنابهی از بدهی یونان بکاهد، ولی کارشناسان تردید دارند که حتی برداشتن چنان گامی بازارهای بورس را آرام سازد.
بنظر پرفسور بک با مصالحه می توان مسئله را فعلا حل کرد ولی باید در درازمدت بفکر فعال کردن اقتصاد یونان بود.
بنظر بک، برای اینکار دو امکان هست، یکی این است که : یونان از اتحادیه پولی اروپا بیرون رود و دوباره پول قدیم خود “دراخمه ” را احیاء کند و با این کار امکان یابد با ارزان کردن بهای “دراخمه ” بر قدرت رقابت اقتصادی خود بیافزاید، یا این که : اروپا یک برنامه بزرگ عمران و آبادی در یونان به اجرا بگذارد ـ نوعی مارشال پلان. ” البته نمی دانیم که تاثیر اجرای چنین برنامه ای چقدر خواهد بود.”
صرفنظر از این که اعلام ورشکستگی شود یا یونان از اتحادیه خارج گردد، معلوم نیست که تاثیرات جنبی این اقدامات بنیادین چه خواهد بود.
بنظر کارشناسان اعلام ورشکستگی متضمن دو خطر است ـ یکی خسارات وارده به بانکها ست و دیگری خطر سرایت به دیگر کشورهای عضو یورو. خطر نخستین فعلا کاهش یافته است. بسیاری از بانکهای آلمان و فرانسه قرضه های کشورهای با خطر روبرو را از سر خود بازکرده و آنها را به بانک مرکزی اروپا تحویل دادند، که از ماه مه 2010 تا کنون اوراقی به ارزش 130 میلیارد دلار از بازار خریداری کرده و حال خود با خطر روبروست. اگر یونان ورشکست شود، خسارت وارده به بانک ها زیاد نخواهد بود.
خطر بزرگتر خطر دوم است: خطر سرایت این وضع به اسپانیا، پرتقال ، ایرلند و ایتالیا، هرچند که وضع اقتصادی این کشورها از یونان بمراتب بهتر است. با این همه ، ممکن است سوداگران بفکر شرط بندی بر سر یک کشور دیگر عضو یورو بیفتند. پرفسور بک می گوید در لحظه ای که اروپائی ها یونان را بدست ورشکستگی بسپارند، سوداگران بازارهای بورس از خود خواهند پرسید که آیا دیگر کشورها هم می توانند چنین سرنوشتی بیابند؟ ” در این صورت نرخ بیمه وام برای کشورهای مورد خطر افزایش خواهد یافت.”
کشورهائی که در کار نجات یورو هستند امیدوارند بتوانند خطر را مهار کنند، مشروط بر این که تصمیمات متحذه برای انجام اصلاحات به نتیجه دلخواه برسند. در اینصورت بنیاد کمک با چتر نجات خود می تواند اوراق قرضه کشورهای نیازمند به کمک را نیز خریداری کند و با این کار نرخ بهره را پائین نگاه دارد و بازار ها را آرام سازد..
اما این که آیا این اقدامات کافی و وافی بمقصود هست یا نه ، روشن نیست.گرچه خطر کاهش یافته اما: ورشکستگی یونان تجربه ایست با عواقبی نامعلوم.
ایتالیا دست کمک بسوی چین دراز کرده است
ارزش سهام موسسات ایتالیائی و در رأس آنها ارزش سهام بانکهای بزرگ ایتالیا بشدت رو به تنزل است. بهره ای که وزیر دارائی ایتالیا باید برای بدهی های غول آسای دولتی بپردازد رو به افزایش است. اقتصاد از تاب و توان افتاده است، تولیدات صنعتی روبه کاهشند و همه می دانند بسته صرفه جوئی که مجلس ایتالیا در روزهای گذشته بتصویب رسانید برای کاهش نرخ بهره کافی نیست. اینک چشم امید همه به چین دوخته شده است. در آغاز ماه اوت ” ویتوریو گریلی ” مدیرعامل وزارت دارائی ایتالیا دست به یک سفر تبلیغاتی زد و روی بسوی پکن و سنگاپور آورد. او در برابر سرمایه گذاران و مدیران سازمان چینی ” اینوستمنت کوپوریشن “ سخن گفت ـ بودجه ای که این سازمان برای سرمایه گذاری در جهان و یا خرید های جهانی در اختیار دارد به 3 هزار میلیارد دلار بالغ می گردد ـ . ” گریلی ” برای بازار گرمی گفت از آنجا که نرخ بهره اوراق قرضه های دولتی ایتالیا در حال حاضر بسیار بالاست اوراق قرضه را می توان به بهای نازل خریداری کرد. ولی اسیائی که مردمی محتاط هستند پرسیدند اگر اینطور است، و این معامله اینقدر مناسب و خالی از خطر است چرا بانکهای اروپائی آنها را نمی قاپند و چرا بانک مرکزی اروپا خود را کنار می کشد؟ گرچه بانک مرکزی اروپا هفته پیش اوراق قرضه های دولتی ایتالیا را خرید و این مشکل بر طرف شد ولی وزیر دارائی ایتالیا نتوانسته چینی ها را واقعا متقاعد کند . چینی ها که قبلا مقداری از اوراق قرضه های دولتی یونان ، اسپانیا و ایرلند خریده بودند از نزدیک شدن به ” ایتالو ـ بوندز “خود داری می کنند.
روز دوشنبه ” وال استریت ژورنال ” گزارش داد که ممکن است چین دست به اقدامی نجات بخش بزند.
اشپیگل می نویسد:
ایتالیا سخت بدهکار است. بدهی ایتالیا به 1،9 بیلیون یورو بالغ می گردد. اعتماد به توانائی ایتالیا برای بازپرداخت بدهی های خود روبکاهش است. نرخ بهره ای که دولت ایتالیا باید برای بدهی خود بپردازد بگونه ای نگران کننده سنگین است. رم می خواهد با دو برنامه صرفه جوئی اعتماد بازارها را دوباره جلب کند. ولی واکنش مردم ( که باید فشار ها را تحمل کنند) اعتصاب و تظاهرات گسترده اعتراضی است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر