طرح کنگره آمریکا برای بیرون راندن ایران از بازار جهانی نفت

روزهایی سخت‌تر در انتظار اقتصاد ایران
Tue 14 05 2013

دویچه له:‌ برخی از نمایندگان کنگره آمریکا از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه طرحی را آماده کرده‌اند که بر اساس آن تمامی کشورهای دنیا از خرید نفت ایران منع می‌شوند. در غیر این صورت ارتباطشان با بانک‌های آمریکایی قطع خواهد شد.

تعدادی از نمایندگان کنگره امریکا به دنبال طرحی برای تحریم کامل خرید نفت از ایران هستند. به گزارش نیویورک تایمز، بعد از اینکه تحریم‌های اقتصادی نتوانست جلوی برنامه اتمی ایران را بگیرد، تعدادی از حقوقدانان و تحلیل‌گران آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که ایران را از بازار جهانی نفت حذف کنند.

طراحان این طرح می‌گویند افزایش تولید نفت و گاز در خاورمیانه و شمال آفریقا می‌تواند اولین قدم برای عملی کردن بایکوت جهانی نفت ایران باشد. این طرح در صورت موفقیت می‌تواند ایران را از فهرست چهار کشور بزرگ تولیدکننده نفت جهان خارج کرده و به این ترتیب این کشور را به توقف برنامه اتمی‌اش وادار کند.

برخی از اقتصاددانان و دولتمردان که بعضی از آنان هم نماینده کنگره آمریکا هستند، با این طرح موافق نیستند چرا که به نظر آنان این برنامه می‌تواند بازار جهانی نفت را مختل کند، بین ایالات متحده و متحدانش اختلاف بیندازد و قیمت انرژی را ناگهان بالا ببرد.

کاخ سفید می‌گوید به دنبال گزینه‌هایی برای کاهش خرید نفت ایران توسط مشتریان خارجی است تا درآمد حاصل از فروش نفت این کشور تنزل یابد. در عین حال اعضای کابینه دولت اوباما و نمایندگان کنگره در حال پیدا کردن راه‌هایی هستند تا جلوی دریافت طلا و پول در قبال فروش نفت و گاز توسط ایران را بگیرند.

تحریم‌هایی که تا کنون علیه ایران اعمال شده درآمد حاصل از فروش نفت این کشور را تا ۴۰ درصد کاهش داده است با این حال هنوز نتوانسته برنامه اتمی ایران را متوقف کند. اعضای کنگره که طرفدار این طرح پیشنهادی هستند معتقدند تحریم‌ها کافی نبوده و درآمد حاصل از فروش نفت ایران باید ۱۰۰ درصد کاهش پیدا کند.

دیپلمات‌های آمریکایی بیم آن دارند که ایران به سرعت به طرف تولید سلاح هسته‌ای پیش برود.

یک سناتور آمریکایی که نامش فاش نشده گفته: «اگر ما به دنبال راه‌هایی هستیم که بتوانند به اقتصاد ایران یک ضربه واقعی بزنند، خروج کامل ایران از بازار جهانی نفت در بالای این لیست قرار دارد».

وی درباره طرح پیشنهادی کنگره گفته در این طرح تمامی کشورها از خرید نفت ایران منع شده‌اند و کشورهایی که این تحریم را اجرا نکنند ارتباطشان با بانک‌های آمریکایی قطع خواهد شد.

این سناتور تاکید کرده که طرح مزبور یک طرح "دوحزبی" است و نمایندگانی از هردو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات از آن حمایت کرده‌اند.

روزهایی سخت‌تر در انتظار اقتصاد ایران

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران می‌گوید اقتصاد این کشور با کاهش فروش نفت و محدودیت در مبادلات بانکی خارجی و حمل و نقل کالا روبرو است. وی این مشکلات را ناشی از تحریم‌های بین‌المللی ارزیابی می‌کند.

پدرام سلطانی نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با روزنامه شرق با تایید کاهش فروش نفت ایران تصریح کرد که بر اثر این مشکل درامد ارزی ایران کاهش یافته و افزایش قیمت ارزهای خارجی را در پی داشته است.

وی همچنین از تعمیم یافتن تحریم‌های بین‌ا‌لمللی به صادرات پتروشیمی ایران به عنوان چالش دیگری پیش روی دولت ایران نام می‌برد و تصریح می‌کند که این اتفاقات موجب کاهش چشمگیر صادرات پتروشیمی ایران نسبت‌ به سال‌های قبل شده است.

کشورهای غربی در چند سال اخیر مجموعه‌ای از تحریم‌های تازه‌ای را به اجرا درآورده‌اند که توان مالی دولت ایران را نشانه می‌رود. هدف از این تحریم‌ها توقف و یا کاهش سرعت برنامه هسته‌ای ایران اعلام شده‌است.

جامعه جهانی، از این موضوع نگران است که ایران در پوشش برنامه هسته‌ای خود، اهدافی نظامی را دنبال می‌کند. حکومت جمهوری اسلامی با رد این نگرانی‌ها، تاکید می‌کند که در پی دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست.

محدودیت در ارتباطات بانکی خارجی

به گفته آقای سلطانی ارتباط بانکی خارجی در سال گذشته خورشیدی به حداقل خود رسیده است به شکلی که ایران در پایان سال ۱۳۹۱ تنها می‌توانست با چهار کشور تبادلات بانکی داشته باشد.

وی از کشورهای چین، هند، کره جنوبی و ترکیه به عنوان تنها کشورهایی که انتقال اعتبارات بانکی با آن‌ها ممکن بود، نام می‌برد. سه کشور اول به همراه ژاپن از مشتریان اصلی نفت خام ایران محسوب می‌شوند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران تصریح می‌کند که گرچه مبادلاتی هم با روسیه و ژاپن صورت گرفته است، اما به دلیل برخورد محتاطانه ژاپن و نداشتن معامله نفت با روسیه، این مبادلات بسیار ناچیز بوده است.

سیاست‌های متناقض دولت در قبال تحریم‌ها

پدرام سلطانی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با روزنامه شرق ( سه‌شنبه ۲۴ ،۱۴ مه) با اشاره به این‌که در ماه‌های ابتدائی سال ۱۳۹۱ مسئولان دولتی تاثیر تحریم‌ها را مورد توجه نداشتند و با این موضوع خوشبینانه برخورد کردند، می‌گوید: «درحالی‌که دولتمران و مسئولان دولتی تحریم‌ها را جدی تلقی نمی‌کردند و سیاست‌های مناسب با شرایط را به اجرا نگذاشتند، همه فعالان تجارت خارجی بر وجود مشکلات ناشی از تحریم‌ها اذعان داشتند».

به گفته نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران، با بروز مشکلات و بالا رفتن قیمت ارز، دولتمردان به این باور رسیدند که تحریم‌ها اثرگذار و مشکل‌ساز بوده است. وی می‌افزاید: «عدم ‌وحدت‌نظر در دولتمردان و مراجع دولتی باعث آشفتگی در تصمیمات شد. این اختلاف نظرات در تصمیم‌گیری‌های بعدی هم مانع از حصول نتیجه شد».

آقای سلطانی معتقد است که آشفتگی در تصمیم‌گیری و ارائه دیدگاه‌های متناقض از سوی مقامات دولتی منجر به افزایش شکاف میان نرخ ارز آزاد و دولتی شد. تصمیماتی که به‌باور این فعال اقتصادی "عملا شرایط را بدتر کرده است".

سواستفاده از شرایط اقتصادی ایران

نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران معتقد است که مشکلات سال گذشته رو به افزایش است و اقتصاد ایران در ماه‌های آینده نه تنها با محدودیت‌های بانکی بیشتری مواجه خواهد بود، که با بالا رفتن قیمت انرژی در ایران و افزایش تحریم‌ها در حمل و نقل دریایی، مشکلات تشدید می‌شوند.

پدرام سلطانی تصریح می‌کند:«محتمل است که در سال جدید خطوط کشتیرانی خارجی کمتری تمایل به حمل‌ونقل کالا به ایران داشته باشند. اگر این احتمالات رخ دهند، با محدودیت به وجود آمده، نرخ حمل بار و محموله‌ها افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد».

به باور این فعال اقتصادی، کشورهای معدودی نیز که با ایران تجارت دارند از این موقعیت سوءاستفاده می‌کنند: «این کشورها قیمت فروش کالاهای خود را برای ایران در مقایسه با دیگر کشورها ۲۰ درصد بالا برده‌اند».

از سوی دیگر محدودیت‌هایی نیز در پذیرش مسافران ایرانی در کشورهای خارجی به وجود آمده و کشورهایی که پیش‌تر "دوست و شریک تجاری" ایران محسوب می‌شدند، شرایط سختگیرانه‌‌تری را برای صدور ویزا اعمال می‌کنند.