یکشنبه ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۰
دکتر محمد مرندی استاد دانشگاه تهران منوچهر هنرمند
در یک مناظره تلویزیونی که بوسیله تلویریون الجزیره در باره تصرف چاه نفتی فکه بین [عصام الچلبی] وزیر پیشین نفت عراق و [دکتر محمد مرندی] استاد دانشگاه تهران ترتیب داده شده بود ، طرفین با یکدیگر مجادله می نند . در حالی که استاد دانشگاه تهران ضمن پیش پا افتاده خواندن موضوع تصرف این چاه ، طرف عراقی را به داشتن عقاید نژاد پرستانه متهم می کند ، وزیر عراقی موضوع را مهم می داند و در پی یافتن دلیلی است که با وجود پیش بینی راهکارهای سیاسی برای چنین مواردی در روابط دو طرف ، عملیات نظامی علیه عراق را توجیه کند . به تاریخچه این درگیری و نوار بخشهائی از این مناظره که به زبان انگلیسی است توجه کنید .
جمعه شب 27 آذرماه - 18 دسامبر - خبری بوسیله خبرگزاریها منتشر شد که بر اساس آن، نیروهای ایرانی به یکی از چاههای نفتی فکه در جنوب عراق حمله کرده اند و ضمن پایین کشیدن پرچم عراق، پرچم جمهوری اسلامی را بر فراز آن برافراشته اند.انتشار این خبر بلافاصله بر بازارهای نفتی جهان تاثیر گذاشت و قیمت نفت را بیش از پنجاه سنت در هر بشکه افزایش داد[اینجا] .
در همان روز رسانه های ایرانی خبر منتشره به آن صورت را تکذيب کردند . ازجمله خبرگزاری مهر نوشت «صبح امروز جمعه برخی از رسانه های عربی حاشیه خلیج فارس از تصرف یکی از چاههای نفتی میدان فکه عراق مشترک با ایران توسط مرزبانان ایرانی خبر داده بودند که این موضوع را مسئولان شرکت ملی نفت ایران تکذیب کردند» [اینجا] .
در اين حال روز شنبه 28 آذرماه خبر رسید که سفیر ایران در بغداد عصر جمعه به وزارت خارجه عراق احضار شده.علی الدباغ سخنگوی کابینه عراق با صدور بیانیه ای توضیح داد: شورای امنیت ملی عراق اقدام نیروهای ایرانی در سیطره بر میدان نفتی عراق و نادیده گرفتن مرزهای مشترک را اقدام علیه حاکمیت عراق توصیف می کند. همچنین این شورا از ایران می خواهد تا نیروهای خود را از میدان نفتی عراق عقب بکشد[اینجا] این سخنگوی دولت عراق همچنین اظهار داشت سفير ايران در بغداد احضار شد . سفير عراق در تهران نيز موظف شد يادداشتي را به وزارت امور خارجه ايران براي رسيدگي به موضوع تجاوز به مرزها با هدف حفظ روابط خوب ديپلماتيك و دوري از كاربرد زور، تسليم كند.
[اینجا[.
روز دوشنبه 30 آذرماه نیز هوشیار زیباری وزیر خارجه عراق در در گفت‌گو با شبکه تلويزيونى الحره، اظهار داشت «چاه نفتى فکه جزء چاه‌هاى نفتى مشترک بين ايران و عراق محسوب نمى‌شودو عقب نشينى نيروهاى ايرانى تا مرزهاى بين‌المللى تعيين شده ضرورى است» [اینجا].
اما پس از فرونشستن درگیری و عقب نشیني نروهای ایرانی ، حسن کاظمی قمی سفیر جمهوری اسلامي بر خلاف وزیر خارجه عراق و مقامات عراقی این حوزه نفتی را مشترک دانست و طي کنفرانس خبری در 2 مهرماه گفت « حوزه نفتی فکه از حوزه های مشترک میان عراق و ایران به شمار می رود و کمیته کاری مشترکی میان دو کشور تشکیل شده که این کمیته این مسئله را حل خواهد کرد»[اینجا].
از ورای گزارش‌ها چنین به نظر می رسد که دو کشور کمیسیونی را برای حل اختلاف‌های مرزی تشکیل داده اند .این کمیسیون، اگر تشکیل شده و کارآمد شود ، باید پيش از هر چیز به میدانهای نفتی مشترک میان دو کشور بپردازد بویژه از آن رو که تحول رویدادها بهره‌برداری از این میدان‌ها به موضوعی بسیار حساس در روابط دو کشور بدل شده است [اینجا].
به غیر از چاههای نفتی فکه ، پنج میدان نفتی مشترک در طول مرزهای خشکی دو کشور قرار گرفته‌اند که عبارتد از : میدان نفتی «آزادگان» در ۱۲۰ کیلومتری غرب اهواز، که به احتمال قوی یکی از غنی‌ترین مخازن جهان است؛میدان نفتی «یادآوران»، در جنوب میدان «آزادگان»، با حجم ۱۷ میلیارد ذخیره آن (همتراز کل ذخایر نفتی الجزایر)؛
میدان «نفت شهر» در ۱۰۰ کیلومتری شمال غربی ایلام که در دوران جنگ هشت ساله زیان فراوان دید؛میدان نفتی «دهلران» در ۱۲۰ کیلومتری غرب دزفول؛ میدان «پایدار غرب» که نفت آن از نوع سنگین است[اینجا] .
با مناقصه اخیر میدانهای نفتی عراق و اوج‌گیری سرمایه‌گذاریهای خارجی در این کشور[اینجا] انتظار می رود عراق با مشارکت غولهای نفتی در بهره‌برداری از میدانهای مشترک سهم عمده را از آن خود سازد . در این باره سید هادی نژاد حسینیان معاون پیشین وزیر نفت جمهوری اسلامی ضمن اشاره به مهاجرت نفت میادین مشترک ایران به سمت عراق در چند سال آینده ، پیشنهاد می کند میادین نفتی نفتی مشترک بین دو کشور مشترکا بهره برداری شده و از آن محل خسارات جنگی ایران از عراق وصول شود . وی به خبرگزاري مهر می گوید « عراق می تواند از پیمانکاران پذیرفته شده در مناقصات میادین نفتی اش بخواهد محدوده کار خود را کل محدوده میادین نفتی و یا گازی مشترک با ایران قرار دهند. سهم ایران در طرح توسعه این میادین توسط عراق و به حساب غرامات جنگی پرداخت شود و درصدی از نفت تولیدی نیز بابت بقیه غرامت جنگی به ایران تحویل شود[اینجا] .
در یک مناظره تلویزیونی که بوسیله تلویریون الجزیره در باره تصرف چاه نفتی فکه بین [عصام الچلبی] وزیر پیشین نفت عراق و [دکتر محمد مرندی] استاد دانشگاه تهران ترتیب داده شده بود ، طرفین با یکدیگر مجادله می نند . در حالی که استاد دانشگاه تهران ضمن پیش پا افتاده خواندن موضوع تصرف این چاه ، طرف عراقی را به داشتن عقاید نژاد پرستانه متهم می کند ، وزیر عراقی موضوع را مهم می داند و در پی یافتن دلیلی است که با وجود پیش بینی راهکارهای سیاسی برای چنین مواردی در روابط دو طرف ، عملیات نظامی علیه عراق را توجیه کند . به تاریخچه این درگیری و نوار بخشهائی از این مناظره که به زبان انگلیسی است توجه کنید .
جمعه شب 27 آذرماه - 18 دسامبر - خبری بوسیله خبرگزاریها منتشر شد که بر اساس آن، نیروهای ایرانی به یکی از چاههای نفتی فکه در جنوب عراق حمله کرده اند و ضمن پایین کشیدن پرچم عراق، پرچم جمهوری اسلامی را بر فراز آن برافراشته اند.انتشار این خبر بلافاصله بر بازارهای نفتی جهان تاثیر گذاشت و قیمت نفت را بیش از پنجاه سنت در هر بشکه افزایش داد[اینجا] .
در همان روز رسانه های ایرانی خبر منتشره به آن صورت را تکذيب کردند . ازجمله خبرگزاری مهر نوشت «صبح امروز جمعه برخی از رسانه های عربی حاشیه خلیج فارس از تصرف یکی از چاههای نفتی میدان فکه عراق مشترک با ایران توسط مرزبانان ایرانی خبر داده بودند که این موضوع را مسئولان شرکت ملی نفت ایران تکذیب کردند» [اینجا] .
در اين حال روز شنبه 28 آذرماه خبر رسید که سفیر ایران در بغداد عصر جمعه به وزارت خارجه عراق احضار شده.علی الدباغ سخنگوی کابینه عراق با صدور بیانیه ای توضیح داد: شورای امنیت ملی عراق اقدام نیروهای ایرانی در سیطره بر میدان نفتی عراق و نادیده گرفتن مرزهای مشترک را اقدام علیه حاکمیت عراق توصیف می کند. همچنین این شورا از ایران می خواهد تا نیروهای خود را از میدان نفتی عراق عقب بکشد[اینجا] این سخنگوی دولت عراق همچنین اظهار داشت سفير ايران در بغداد احضار شد . سفير عراق در تهران نيز موظف شد يادداشتي را به وزارت امور خارجه ايران براي رسيدگي به موضوع تجاوز به مرزها با هدف حفظ روابط خوب ديپلماتيك و دوري از كاربرد زور، تسليم كند.
[اینجا[.
روز دوشنبه 30 آذرماه نیز هوشیار زیباری وزیر خارجه عراق در در گفت‌گو با شبکه تلويزيونى الحره، اظهار داشت «چاه نفتى فکه جزء چاه‌هاى نفتى مشترک بين ايران و عراق محسوب نمى‌شودو عقب نشينى نيروهاى ايرانى تا مرزهاى بين‌المللى تعيين شده ضرورى است» [اینجا].
اما پس از فرونشستن درگیری و عقب نشیني نروهای ایرانی ، حسن کاظمی قمی سفیر جمهوری اسلامي بر خلاف وزیر خارجه عراق و مقامات عراقی این حوزه نفتی را مشترک دانست و طي کنفرانس خبری در 2 مهرماه گفت « حوزه نفتی فکه از حوزه های مشترک میان عراق و ایران به شمار می رود و کمیته کاری مشترکی میان دو کشور تشکیل شده که این کمیته این مسئله را حل خواهد کرد»[اینجا].
از ورای گزارش‌ها چنین به نظر می رسد که دو کشور کمیسیونی را برای حل اختلاف‌های مرزی تشکیل داده اند .این کمیسیون، اگر تشکیل شده و کارآمد شود ، باید پيش از هر چیز به میدانهای نفتی مشترک میان دو کشور بپردازد بویژه از آن رو که تحول رویدادها بهره‌برداری از این میدان‌ها به موضوعی بسیار حساس در روابط دو کشور بدل شده است [اینجا].
به غیر از چاههای نفتی فکه ، پنج میدان نفتی مشترک در طول مرزهای خشکی دو کشور قرار گرفته‌اند که عبارتد از : میدان نفتی «آزادگان» در ۱۲۰ کیلومتری غرب اهواز، که به احتمال قوی یکی از غنی‌ترین مخازن جهان است؛میدان نفتی «یادآوران»، در جنوب میدان «آزادگان»، با حجم ۱۷ میلیارد ذخیره آن (همتراز کل ذخایر نفتی الجزایر)؛
میدان «نفت شهر» در ۱۰۰ کیلومتری شمال غربی ایلام که در دوران جنگ هشت ساله زیان فراوان دید؛میدان نفتی «دهلران» در ۱۲۰ کیلومتری غرب دزفول؛ میدان «پایدار غرب» که نفت آن از نوع سنگین است[اینجا] .
با مناقصه اخیر میدانهای نفتی عراق و اوج‌گیری سرمایه‌گذاریهای خارجی در این کشور[اینجا] انتظار می رود عراق با مشارکت غولهای نفتی در بهره‌برداری از میدانهای مشترک سهم عمده را از آن خود سازد . در این باره سید هادی نژاد حسینیان معاون پیشین وزیر نفت جمهوری اسلامی ضمن اشاره به مهاجرت نفت میادین مشترک ایران به سمت عراق در چند سال آینده ، پیشنهاد می کند میادین نفتی نفتی مشترک بین دو کشور مشترکا بهره برداری شده و از آن محل خسارات جنگی ایران از عراق وصول شود . وی به خبرگزاري مهر می گوید « عراق می تواند از پیمانکاران پذیرفته شده در مناقصات میادین نفتی اش بخواهد محدوده کار خود را کل محدوده میادین نفتی و یا گازی مشترک با ایران قرار دهند. سهم ایران در طرح توسعه این میادین توسط عراق و به حساب غرامات جنگی پرداخت شود و درصدی از نفت تولیدی نیز بابت بقیه غرامت جنگی به ایران تحویل شود[اینجا] .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر