اسناد جدیدی درباره فساد رضا ضراب منتشر شده که از روابط پیچیده خانواده ضراب با برخی مقامات ایران، ترکیه و آمریکا پرده برداشته است.
- موسسه پروژه گزارش فساد و جرائم سازمان یافته OCCRP که یک کنسرسیوم از مراکز تحقیقاتی، رسانه‌ای و قضایی در شرق اروپا، قفقاز، آسیای مرکزی و آمریکای مرکزی است با استفاده از قانون آزادی اطلاعاتی آمریکا در سال ۲۰۱۹ به بیش از ۷۵۰ هزار تراکنش بانکی، جزییات ارتباطات محرمانه و دیگر اسناد بر اساس بازجویی‌ها آمریکا از رضا ضراب در سال ۲۰۱۶ دست پیدا کرده و بخشی از آن‌ها را منتشر کرده است.
این نهاد در گزارش خود داده‌های به دست آمده را تحلیل کرده و با مصاحبه‌ها و گزارش‌های انحصاری از بازجویی‌های ترکی و دیگر اطلاعات جمع آوری شده از خاورمیانه و اروپا همراه کرده است. بر اساس گزارش این نهاد، در سال ۲۰۰۸ آدم کاراهان برای جابه جایی میلیارد‌ها دلار پول استخدام شده و اولین محموله او نیز یک چمدان پر از پول نقد و طلا بوده و بعد‌ها برای کمپانی‌های مختلف از طریق تراکنش‌های بانکی پول جابجا کرده است. همه این پول‌ها نیز برای کمک به ایران جهت دور زدن تحریم‌های آمریکا جابه جا شده‌اند.
اعترافات همدست رضا ضراب
کاراهان در یک گفتگوی اختصاصی به سرویس خبری کورت هاوس و OCCRP گفته که رییس این عملیات رضا ضراب بوده که به او اطمینان داده بود لازم نیست از جانب هیچ یک از مقامات ترک نگرانی داشته باشد. کاراهان در این مصاحبه گفته: ضراب به او اطمینان داده که دولت پشت آنهاست و وقتی او نسبت به این گزاره تردید کرده، ضراب گفته مطمئن باش، خودت خواهی دید.
آدم کاراهان همدست رضا ضراب
در این گزارش گفته شده در واقع حق با ضراب بوده و پنج سال بعد پلیس استانبول پرونده دریافت رشوه مقامات عالی رتبه دولت ترکیه را در دادگاه مطرح کرده و همه این مقامات دولتی نیز حرف کاراهان را تکرار کرده‌اند. در دادگاه آمریکا در سال ۲۰۱۷، رضا ضراب خودش گره این تئوری توطئه بین المللی را باز کرده و گفته از بانک دولتی هالک بانک برای آنچه به ادعای بازپرسان آمریکایی «کلاهبرداری جهانی» بوده استفاده کرده است.
در جلسات استماع رضا ضراب؛ او از رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه به عنوان کسی که دستور این تجارت‌های غیرقانونی را داده یاد کرده است. ضراب مدعی شده که مقامات سابق ارشد ترکیه از جمله وزیر اقتصاد این کشور مقدار هنگفتی رشوه در ازای فعالیت‌های ان‌ها دریافت کرده‌اند.
در سال ۲۰۱۶ گزارشی در وزارت خزانه داری آمریکا به ثبت رسیده که نشان می‌دهد کاراهان به مقامات ترک گفته ضراب ۸ درصد به ارزش خدماتش اضافه کرده که چهار درصد را به عنوان حق الزحمه خود و ۴ درصد را برای مقامات سیاسی برداشته است. بر اساس گزارش‌ها تنها ۸۰۰ میلیون دلار طی ۳ سال به ضراب رسیده و ده‌ها میلیون دلار هم به سیاست مداران ترک رشوه داده شده است.
در این گزارش گفته شده اردوغان هم سعی کرده در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ زمانی که ضراب برای یک سفر به میامی رفته بود و اف بی آی او را به دام انداخت، از ضراب حمایت کند. دولت ترکیه به شدت با واشنگتن لابی کرده و سعی کرده پرونده را مسکوت بگدارد. اردوغان خودش با رییس جمهور آمریکا تماس گرفته و خواستار آزادی ضراب شده، اما تلاشش به جایی نرسیده است.
ضراب در نهایت به جرم کلاهبرداری و پولشویی محکوم شد و به یک شاهد در ازای ارفاق مقامات قضایی تبدیل شد. جلسات دادگاه او به گیر افتادن محمت هاکان آتیلا رییس هالک بانک کمک کرد.
دیدار رضا ضراب با محمود احمدی نژاد
کاراهان در این مصاحبه تلفنی طولانی خود با این موسسه مدعی شده محمود احمدی نژاد رییس جمهور سابق ایران و یکی از نزدیکان اردوغان که برای دولت ترکیه کار می‌کردند به شدت درگیر پرونده ضراب بوده‌اند. ظاهرا ماجرا در دور زدن تحریم‌های ایران توسط او و زنجانی بوده است.
او گفته ضراب قبل از اینکه وارد عملیات پولشویی‌های سنگین شود هم در سال ۲۰۰۶ برای خودش بادیگارد داشته و در طیف وسیعی از قاچاق درگیر بوده است. به ادعای کاراهان، ضراب به کشور‌هایی نظیر ایران، روسیه و امارات ارز و طلا می‌برده و کمپانی‌های صوری زیادی برای پولشویی به نام خودش داشته است.
به گزارش رویداد۲۴ رضا ضراب متولد ۱۹۸۳ در تهران و بزرگ شده استانبول است. او در سال ۱۹۹۹ با خانواده به دوبی رفته و سه سال بعد برای احداث شعبه کسب و کار خانوادگی خود در ترکیه به استانبول برگشته است. او در نامه‌هایی به احمدی نژاد و رییس بانک مرکزی درباره کسب و کار خانوادگی خود اینطور توضیح داده که آن‌ها نیم قرن تجربه در زمینه ارز دارند.
مقامات آمریکایی در جریان بازجویی‌ها به نسخ الکترونیک این نامه‌ها دست پیدا کرده‌اند و آن را به عنوان اعترافاتی از جانب ضراب برای شروع فعالیت‌های محرمانه در پرونده به ثبت رسانده‌اند.
ضراب در همان نامه نوشته: «امسال سال جهاد اقتصادی است و خانواده ضراب وظیفه ملی و اخلاقی خود می‌دانند که آمادگی و تمایلشان را به هرگونه همکاری در جهت اجرای سیاست‌های ضد تحریمی و پولی کشور اعلام کنند.»
کاراهان گفته احمدی نژاد یکی از دوستان نزدیک پدر ضراب بوده است. البته ضراب در یکی از جلسات دادگاه در پاسخ به سوالی در مورد اینکه چطور مستقیما فعالیتهایشان را با رییس بانک مرکزی ایران هماهنگ می‌کردند، گفته از طریق پدرم هماهنگی جلسات انجام می‌شد. او در پاسخ به اینکه چطور کسب و کار با ارز را یاد گرفته نیز گفته این حرفه اصلی پدرم بود.
حسین ضراب پدر رضا ضراب یکی از تجار نزدیک به دولت ایران بوده است. در اکتبر ۲۰۱۲ او با چندین مقام ارشد ایرنی در افتتاحیه «شرکت صنایع استیل کاوه تیکمه» در شمال غرب ایران عکس دارد. احمدی نژاد شخصا این پروژه را تایید کرده و خبرگزاری‌های ایران خبر افتتاح آن را منتشر کردند.
حسین ضراب پدر رضا ضراب در مراسم افتتاحیه شرکت کاوه تیکمه داش
کاراهان گفته رضا ضراب در سال ۲۰۱۱ یک جلسه با احمدی نژاد در ایران داشته است. او گفته ما با خودمان پول نقد از یورو و دلار و درهم همراه داشتیم و در هتلی در تهران اقامت داشتیم. رضا من را صدا و کرد و گفت قرار است با احمدی نژاد جلسه‌ای داشته باشد. آن‌ها ۲۰ دقیقه جلسه داشتند.
کاراهان در این صحبت‌ها ادعاهایی علیه محمود احمدی نژاد نیز مطرح کرده است. او گفته کسب و کار ما بدون رشوه کارش پیش نمی‌رفت و هرجا ضراب بود رشوه هم رد و بدل می‌شد. در این گزارش به نقش حسین ضراب، شهین خباز مادر رضا، شیدا خواهر رضا، احد خباز دایی و محمد ضراب عموی او در پروژه‌های پولشویی اشاره شده است.
بر اساس این گزارش‌ها شرکت النفیس که صرافی حسین ضراب در دبی است یک بار در سال ۲۰۱۳ برای تراکنش‌های مالی به ایران ۹.۱ میلیون دلار از سوی اوفک جریمه شده، اما حسین جلوی آن را گرفته است. در سال ۲۰۱۴ حسین ضراب موفق شد جریمه خود را به ۲.۳ میلیون دلار کاهش دهد و اوفک با اسناد ارائه شده از سوی پدر رضا قانع شد. در این اسناد گفته شده که النفیس یک شرکت کوچک در امارات است که نمی‌تواند تراکنش‌های مالی با این حجم داشته باشد و اصلا قادر نیست این همه جریمه بپردازد.
اسناد دادگاه نشان می‌دهد حسین ضراب حتی این مقدار کاهش یافته جریمه را هم نپرداخته، اما آمریکا هرگز در این مدت او را بازخواست یا متهم نکرده است. برخی مدعی شده اند که این بخشی از سیاست سهل‌انگاری دولت اوباما در قابل ایران بوده است. در یکی از گزارش‌ها درباره پول‌هایی که در قبال دو زدن تحریم‌ها جابجا می‌شد، گفته شده قبل از تغییر تحریم‌های ایران در جولای ۲۰۱۳، ضراب سود بسیار زیادی برده است.
عمده پول‌های ایران در حساب ویژه‌ای در هالک بانک سپرده‌گذاری شده بود که در یک مرحله به حساب ضراب واریز می‌شود. آتیلا که یکی از مقامات ارشد هالک بانک بوده در ان زمان در زندان آمریکا مشغول تسهیل این تراکنش‌ها بوده است. بعد از آزادی و بازگشت آتیلا به ترکیه او به عنوان رییس یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های استانبول انتخاب شد.
گفته شده ضراب هرجایی دستش می‌رسید اقدام به خرید طلا می‌کرد. کاراهان و دیگران نیز این پول‌ها و طلا‌ها را به دبی که مرکز بازار‌های طلای جهان است، حمل می‌کردند. پول‌های نقد حاصل از فروش طلا‌ها نیز برای موارد مورد نظر ایران در اقتصاد جهانی که به دلیل تحریم‌ها قادر به تجارت مستقیم نبود صرف می‌شد.
کاراهان مدعی شده که خودش یکی از اعضای ۲۲ نفره تیمی بوده که دستکم ۲۰۰ تن طلا برای ضراب جابجا کرده است. او گفته: ۲۰ چمدان توسط ده نفر حمل می‌شده که هر کدام شامل ۲۰ تا ۳۰ کیلو طلا بوده. هر چمدان هم ۵۰۰ دلار انعام برای آن‌ها داشته که در روز چیزی حدود ۱۰۰۰ دلار می‌شده است.
در این گزارش این ادعا مطرح شده که هرچه نیاز ایران به پول بیشتر می‌شده کار تجارت طلا از سوی ضراب نیز بیشتر می‌شده. ضراب در ژانویه ۲۰۱۳ به اطلاع پلیس ترکیه رسانده که ۱.۵ تن طلا به ارزش ۶۵ میلیون دلار را در یک تبادل به یک خریدار ایرانی به نام بابک زنجانی فروخته است. این طلا‌ها از کمپانی معدن طلای عمانیه که یک کمپانی در غنا بوده ارسال شده، اما هواپیمایی که این طلا‌ها را حمل می‌کرده به دلیل بدی آب و هوا مجبور به نشست در یک فرودگاه دیگر شده و در نتیجه این محموله به دست مقامات ترک توقیف شده است.
داد‌های بانکی نشان می‌دهد یک کمپانی صوری در انگلیس به نام دیجی مکس تریدینگ، چهار مورد پرداخت به شرکت عمانیه در دسامبر ۲۰۱۲ داشته. در همین ماه هم تجارت طلا با زنجانی انجام شده. تراکنش‌های مالی دیجی مکس مستقیما به حساب چند کمپانی تحت مدیریت ضراب ریخته شده است.
شراکت رضا ضراب و بابک زنجانی
رابطه ضراب و زنجانی نیز یکی از موارد مورد توجه در دادگاه‌های ضراب بوده است. ضراب در دادگاه نیویورک از زنجانی به عنوان مبدا طلا‌ها یاد کرده و گفته او یک و نیم تن طلا را از غنا به دست ما رسانده تا ما از طریق شرکت‌هایمان در ترکیه این طلا‌ها را آب کنیم.
به گزارش رویداد۲۴ ضراب شراکت با زنجانی را ردکرده، اما کاراهان حرف دیگری زده است. او مدعی شده که زنجانی و ضراب در همه کار با هم شریک بودند.داماد اردوغان برات البایرک که وزیر خزانه‌داری کنونی ترکیه است در آن زمان به هالک بانک اجازه داده با ضراب همکاری کند، اما در پرونده ضراب اتهامی متوجه او نشده است.
البایرک قبل از ورود به عالم سیاست در سمت مدیرعاملی هولدینگ چلیک با ضراب همکاری‌هایی داشته است. بر اساس اسناد دادگاه‌های آمریکا، ضراب و شریک تجاری او حسین آقاجونی همه حساب‌های ایرانی در بانک اکتیف (بانک زیرمجموعه هولدینگ چلیک) را خالی کرده و بعد به بانک مرکزی و صرافی ملت ایران پیشنهاد ارائه خدمات داده‌اند. (این در شرایطی بوده که ایران قادر نبوده بدون نقض تحریم‌های آمریکا پول‌هایش را در ترکیه برداشت کند.)
در این گزارش به ارتباط البایرک با جرارد کوشنر داماد ترامپ نیز اشاره شده و گفته شده در نهایت در یک جلسه خصوصی ترامپ قول داده از همه توانش برای توقف پرونده علیه هالک بانک استفاده کند.
در همین رابطه دونالد ترامپ هم با وزارت خزانه‌داری و هم با وزارت دادگستری درباره پرونده هالک بانک گفتگو کرده است. تحت فشار ویدن سناتور دموکرات عضو کمیته مالی سنا، استیو منوچین وزیر خزانه داری ترامپ اذعان کرده که سه بار با البایرک دیدار داشته است. در ماه فوریه ۲۰۱۸ منوچین به کمیته کنگره گفته که در این دیدار‌ها درباره هالک بانک صحبت کرده اند.
در انتها گفته شده همه ابعاد فعالیت‌های تجاری غیر قانونی ضراب هیچ وقت مشخص نشده، اما شواهد نشان می‌دهد تنها در چهار ماه اول سال ۲۰۱۳ شرکت‌های ضراب سود ۲.۵ میلیارد دلاری به جیب زده‌اند.
شرکت ضراب تنها در چند فقره حساب‌های چند میلیون دلاری برای جابجایی روغن زیتون، گوشت یخ زده و روغن نارگیل در دفترش به ثبت رسانده که بعد‌ها در دادگاه گفته هیچ یک از این حساب‌ها واقعی نبوده و همه این‌ها پوششی برای جابجایی پول بودند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر