آلن گرش
نگاهی به اسلو
اسرائیل-فلسطین. از دو دولت تا آپارتاید
برگردان: بهروز عارفی
دوشنبه ۲۷ شهريور ۱۴۰۲ - ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۳
|
هنگامی که روز ۱۳ سپتامبر ۱۹۹۳، یاسر عرفات، رئیس سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف)، و اسحاق رابین نخست وزیر اسرائیل، بر روی چمنِ کاخ سفید و با حمایت بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکا، آنچه را که به «پیمان های اسلو» شهرت یافت، امضا کردند، سراسر جهان را شادی فراگرفت. صداهای مخالف بسیار ضعیف بود. به راستی، جهان در حباب «پایان جنگِ سرد» و فروپاشیِ اتحاد شوروی به سر می برد، در رویای یک نظم جهانیِ نوینِ بین المللی که حتی جنگ ۱۹۹۰-۱۹۹۱ علیه عراق نیز نتوانست آن را درهم شکند. کشمکش های مهم در آنگولا، موزامبیک، نیکاراگوئه و سالوادور، یکی پس از دیگری راه حل پیدا کردند. و نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی برچیده ، و هم زمان، نلسون ماندلا از زندان آزاد شد.
پس چرا در فلسطین چنین نشد و «کشمکش اسرائیل-عرب» به پایان نرسید؟ به ویژه که مذاکرات بر آینده ی خلق فلسطین متمرکز بود. ده سال لازم بود که پس از چانه زنی ها، سرکوب، مستعمره سازی، سوءقصدها، سرانجام آن چه که «روند صلح» می نامیدند، به کلی از هم پاشید. این امر دلایل بسیاری دارد، ولی مهم ترین آن، خودداری اسرائیلیان و حکومت شان از شناسائی فلسطینی ها، به عنوان مخاطبِ برابر باخود بود. در هر لحظه ای از گفتگوها، همواره منافع اسرائیلی ها به ضرر منافع فلسطینی ها غالب بود؛ و به رغم تناسب قوای نابرابر بین دو طرف،ایالات متحده و اروپائیان همیشه بر طرفِ ضعیف تر فشار می آوردند که بازهم امتیاز دهد.
ماندلا در خاطراتش (۱) ، آن گاه که از گفتگوها با فرِدریک دی کلِرک، نخست وزیر آفریقای جنوبی سخن به میان می آورد، یادآوری می کند که تنها خواسته ی مذاکره ناپذیر برای او برابری میان شهروندان – یعنی یک مرد، یک زن، یک رأی بود. چندی پیش، شماری از رهبران غربی با شنیدن سخنان ایتَمار بن گویر، وزیر اسرائیلی که با صدای بلند اعلام کرد حق یهودیان بر سرزمینِ فلسطین بالاتر از حق «عرب ها»ست، اعلام انزجار کردند. اما، مگر از ده ها سال پیش، کل سیاست اسرائیل بر امتناع از پذیرش برابری متکی نیست؟
پیمان های اسلو مُرد و با آن ها، «راه حل دو دولت» نیز. همان گونه که چهار استاد دانشگاهِ برجسته ی آمریکایی در مجله وزینِ نخبگان، «امور خارجه» (Foreign Affairs) (۲) تأیید می کنند، از این پس، در میان رود [اردن] و دریا [مدیترانه]، فقط یک دولت وجود دارد. این دانشگاهیان توضیح می دهند که در این دولت، دو جمعیت زیر حاکمیتِ قانون ها ، دادگاه ها و قواعد متفاوت زندگی می کنند، به عبارت دیگر، در شرایطی که می توان آن را آپارتاید نامید. ضروری است که جامعه بین المللی و از جمله غربی ها، عاقبت آن را بپذیرند.
آلن گرش، اوریان بیست و یکم، 13 سپتامبر 2023
زیرنویس ها:
1 - Un Long chemin vers la liberté, Le Livre de Poche, Paris, 1996
2 - Michael Barnett, Nathan Brown, Marc Lynch et Shibley Telhami, « Israel’s One-State Reality »,, Foreign Affairs, New York, mai-juin 2023.
پس چرا در فلسطین چنین نشد و «کشمکش اسرائیل-عرب» به پایان نرسید؟ به ویژه که مذاکرات بر آینده ی خلق فلسطین متمرکز بود. ده سال لازم بود که پس از چانه زنی ها، سرکوب، مستعمره سازی، سوءقصدها، سرانجام آن چه که «روند صلح» می نامیدند، به کلی از هم پاشید. این امر دلایل بسیاری دارد، ولی مهم ترین آن، خودداری اسرائیلیان و حکومت شان از شناسائی فلسطینی ها، به عنوان مخاطبِ برابر باخود بود. در هر لحظه ای از گفتگوها، همواره منافع اسرائیلی ها به ضرر منافع فلسطینی ها غالب بود؛ و به رغم تناسب قوای نابرابر بین دو طرف،ایالات متحده و اروپائیان همیشه بر طرفِ ضعیف تر فشار می آوردند که بازهم امتیاز دهد.
ماندلا در خاطراتش (۱) ، آن گاه که از گفتگوها با فرِدریک دی کلِرک، نخست وزیر آفریقای جنوبی سخن به میان می آورد، یادآوری می کند که تنها خواسته ی مذاکره ناپذیر برای او برابری میان شهروندان – یعنی یک مرد، یک زن، یک رأی بود. چندی پیش، شماری از رهبران غربی با شنیدن سخنان ایتَمار بن گویر، وزیر اسرائیلی که با صدای بلند اعلام کرد حق یهودیان بر سرزمینِ فلسطین بالاتر از حق «عرب ها»ست، اعلام انزجار کردند. اما، مگر از ده ها سال پیش، کل سیاست اسرائیل بر امتناع از پذیرش برابری متکی نیست؟
پیمان های اسلو مُرد و با آن ها، «راه حل دو دولت» نیز. همان گونه که چهار استاد دانشگاهِ برجسته ی آمریکایی در مجله وزینِ نخبگان، «امور خارجه» (Foreign Affairs) (۲) تأیید می کنند، از این پس، در میان رود [اردن] و دریا [مدیترانه]، فقط یک دولت وجود دارد. این دانشگاهیان توضیح می دهند که در این دولت، دو جمعیت زیر حاکمیتِ قانون ها ، دادگاه ها و قواعد متفاوت زندگی می کنند، به عبارت دیگر، در شرایطی که می توان آن را آپارتاید نامید. ضروری است که جامعه بین المللی و از جمله غربی ها، عاقبت آن را بپذیرند.
آلن گرش، اوریان بیست و یکم، 13 سپتامبر 2023
زیرنویس ها:
1 - Un Long chemin vers la liberté, Le Livre de Poche, Paris, 1996
2 - Michael Barnett, Nathan Brown, Marc Lynch et Shibley Telhami, « Israel’s One-State Reality »,, Foreign Affairs, New York, mai-juin 2023.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر